Wat doen we al 
We ervaren een fors groeiende aandacht voor en het belang van stikstof in projecten en processen rond landschap. Als lokale overheid zijn we tot nu toe betrokken bij enkele natuurherstelprojecten waar stikstof een belangrijk onderwerp is, zoals bijvoorbeeld Stelkampsveld. En als vergunningverlenende organisatie letten we op de stikstofberekeningen bij aanvragen voor een omgevingsvergunning.  Met de innovatie coöperatie steunen we ondernemers uit de agro-sector door slimme ideeën over bijvoorbeeld bemesting tot uitvoering te brengen. En met onze partners in de Cleantech Regio hebben we de regionale visie transitie voedsel, landbouw en landschap opgesteld. Deze visie is gericht op het versterken van het toekomstperspectief van onze agrariërs richting een duurzaam landbouwsysteem binnen een hoogwaardig landschap.

Wat gaan we (extra) doen
Sinds het aantreden van de nieuwe regering intensiveren de processen voor de aanpak van stikstof, landbouw en natuur. De reactie die dat teweeg brengt/bracht kan niemand in Nederland zijn ontgaan met de vele zichtbare  protesten in de zomer van 2022. Het coalitieakkoord 2021-2015 van de regering streeft naar herstel van de balans tussen landbouw en natuur met de aanpak van stikstof in de hoofdrol. Via een transitiefonds is daar veel geld voor. De aanpak is breed, integraal en gebiedsgericht, met een regierol voor de provincie. Lokale overheden  spelen in die processen een belangrijke rol met lokale kennis van het gebied en de partijen.  De provincie Gelderland ontwikkelt het zogenaamde Veluwe Arrangement. Daarbij onderzoeken ze samen met alle partijen ieders rol en inzet. Dit model zal ook in andere Gelderse gebiedsprocessen worden ingezet.

Vanaf  januari 2022 is in de ambtelijke organisatie formatie beschikbaar voor het dossier 'landbouw'. Deze formatie is onder andere ingezet op:

  • de regionale samenwerking in de Cleantech regio;
  • de aanpak van korte ketens via een POP3 subsidie;
  • handen en voeten geven aan de keukentafelgesprekken;
  • contacten opbouwen met het netwerk en lokale ondernemers.

Daarbij is geen rekening gehouden met de omvangrijke gebiedsgerichte processen die nu in beeld zijn.  Deze inspanning zal in een korte periode geleverd moeten worden, uiterlijk juni 2023 moet de provincie de plannen rond hebben. Het is zelfs voorstelbaar dat Lochem in meerdere  gebiedsgerichte projecten tegelijk moet participeren. Voor alle betrokken partijen is het een zoektocht naar rol en inzet, echter het belang van de landbouw voor het Lochemse platteland is zo groot, dat onze inzet onontkoombaar is.

We stellen dan ook voor om via de begroting 2023 eenmalig een budget beschikbaar te stellen om de Lochemse inzet in de gebiedsgerichte projecten zeker te stellen. Daarbij gaat het zowel om inzet in menskracht via bijvoorbeeld tijdelijke inhuur, als het verkrijgen van specifieke (gebieds)informatie door gerichte onderzoeksopdrachten. In de kadernota 2024 vertalen we de opgedane ervaringen van 2023 naar een meer structurele inzet op stikstof, landschap en landbouw.

Wat kost het
We zien dat het proces rond de aanpak van stikstof onder grote spanning staat en in complexiteit lijkt toe te nemen. Dat brengt onzekerheden met zich mee ten aanzien van de planning en de benodigde inzet van gemeenten wat doorwerkt op het benutten van het gevraagde budget.

Voor de uitvoering is geen budget beschikbaar binnen de begroting. De incidentele lasten voor inhuur van menskracht of voor afgebakende onderzoeksopdrachten bedragen € 104.000.