Afwijkingen per thema en programma

Klimaat & Energie
Het thema Klimaat en energie leeft in de maatschappij. Wisselende energieprijzen, overlast door droogte en het gebrek aan ruimte op het stroomnet raken iedereen. Binnen dit thema staat de transitie naar een duurzaam Lochem centraal. Hieronder vallen duurzame opwek en energiebesparing, maar ook het klimaatbestendig inrichten van onze openbare ruimte. 

Wat doen we in 2025
We werken aan een Regionaal Programma Energievoorziening (RPE). Dit is de herijking van de Regionale EnergieStrategie 1.0 (RES). In het RPE staat omschreven hoe we verwachten dat onze energievraag en -aanbod er in de toekomst uit gaat zien. Hierbij kijken we niet alleen naar opwek met zon en wind. Maar ook naar de mogelijkheden van bijvoorbeeld opslag en biogas. Daarnaast zijn we begonnen met het warmteprogramma. We starten met een evaluatie van de Transitievisie Warmte en na de zomer schrijven we een uitgangspunten notitie. Voor het Energieloket Lochem ontwikkelen we een communicatiestrategie waar we na de zomer mee starten. Doel is dat nog meer inwoners op de hoogte zijn van de subsidiemogelijkheden voor verduurzaming. 

Ook hebben we in het voorjaar weer de Tuin Inspiratiedagen georganiseerd. Tijdens deze dagen informeren we inwoners over het klimaatadaptief inrichten van de tuin. In het najaar gaan we aan de slag met een vergroeningsactie in twee buurten, in samenwerking met o.a. Stichting Steenbreek.  

Afwijkingen (beleidsmatig en financieel)

Subsidieregeling sterk maken voor zon op dak € 60.000 V
Er worden weinig subsidies aangevraagd voor het versterken van grote daken zodat hier zonnepanelen op geplaatst kunnen worden. Oorzaken voor de verminderde interesse in zon op dak zijn netcongestie, de terugleverkosten maar ook de verwarring die landelijk gecreëerd wordt over kosten en opbrengsten. Hierdoor ontstaat een incidenteel voordeel in 2025 van € 60.000.  

SISA CDOKE 2023-2025 € 174.500 (budgetneutraal)
Wij verwachten in de jaren 2025-2027 minder lasten dan begroot ten laste van de Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid (CDOKE) te kunnen brengen. Aan de batenkant is er een nadeel van € 174.500 en aan de lastenkant een voordeel van € 174.500. 

Gezond en vitaal leven

We willen het makkelijker maken om gezond en vitaal te leven. Gezondheid is belangrijk voor mensen én voor de samenleving. Met leefstijlinterventies werken we aan een veerkrachtige Lochemse gemeenschap en houden we de zorg toegankelijk.

De opgave is om samenhang te brengen in:

• het versterken van de sociale basis;
• het stimuleren van sport en bewegen;
• het bevorderen van gezondheid, vooral preventief.

Wat doen we in 2025

Mantelzorgers krijgen extra ondersteuning, omdat er steeds meer van hen gevraagd wordt. De Talentexpress is gestart en laat jonge kinderen kennismaken met muziek en cultuur, wat goed is voor hun mentale welzijn. De Stek is een ontmoetingsplek voor mensen met mentale klachten of een verslavingsgevoeligheid en wordt goed bezocht door de doelgroep.

Regionaal zoeken we met partners naar nieuwe manieren van werken om de zorg toegankelijk te houden. Als gemeente sluiten we hier soms actief bij aan, zoals bij Welzijn op Recept, en soms volgen we op afstand, zoals bij de versterking van de eerstelijnszorg.

Afwijkingen (beleidsmatig en financieel)

Welzijnscoördinator € 70.000 V
In Laren is nog geen welzijnscoördinator gestart. Een enkele kern groeit nog toe naar de maximaal beschikbare uren. Daardoor geven we in 2025 minder uit.

Coördinator Sport en Preventie € 44.000 (budgetneutraal)
De beoogde extra inzet op het gebied van sport en preventie schuift een jaar op naar 2026 tot en met 2028. De activiteiten worden wel uitgevoerd maar starten een jaar later. 

Leefbare kernen

Leefbare kernen zijn belangrijk voor het welzijn van de mensen die er wonen en werken . De identiteit van onze gemeente kenmerkt zich door naoberschap. Dit houdt in dat men naar elkaar omkijkt, voor elkaar klaarstaat en elkaar bijstaat met raad en daad. Ook is het belangrijk dat er voldoende passende woonruimte is voor zowel jongeren als ouderen. We streven naar leefbare kernen met voldoende groen, ruimte om te bewegen en te ontmoeten en bereikbare voorzieningen. 

Wat doen we in 2025

Afgelopen periode maakten we een flinke stap met startnotities voor de ontwikkeling van woningbouwlocaties in verschillende kernen. We bereiden de bouw voor van verschillende woningtypen die klimaatbestendig zijn, duurzaam met aandacht voor groen en inspelen op de lokale behoefte. Doel daarbij is dat we zorgen voor voldoende woningen en de leefbaarheid in de kernen versterken . 
Daarnaast werken we aan behoud van detailhandel en voorzieningen. Lochem, Laren en Gorssel zijn in de omgevingsvisie genoemd als kernen met levendige centra. Om voorzieningen en detailhandel te behouden startten we met een centrumaanpak voor Laren. Na de zomer starten we een vergelijkbaar traject voor het centrum van Lochem, daarna volgt Gorssel.
In Gorssel werken we aan het realiseren van een multifunctionele accommodatie. Deze maatschappelijke voorziening vormt een belangrijk onderdeel voor de leefbaarheid van de kern.

Afwijkingen (beleidsmatig en financieel)

Mobilteitshubs € 25.000 N

Voor het project Mobiliteitshubs gaan we uit van een totaal bedrag van € 150.000. We ontvangen € 75.000 van het Rijk. Dit betreft cofinanciering. Voor de provinciale subsidie zijn we uitgegaan van € 50.000, maar er is slechts € 25.000 beschikbaar. Om in aanmerking te komen voor de subsidie van het Rijk hebben we € 25.000 extra nodig. Zonder de extra middelen is het niet mogelijk om uitvoering te geven aan het project.

Overheveling budget Board naar Regio Stedendriehoek € 62.000 N

Vanaf 2024 loopt de financiering van de Strategische Board via de Regio Stedendriehoek in plaats van via de afzonderlijke gemeenten. Het budget van de Strategische Board (taakveld 3.1), ad € 62.000, hevelen we over naar het budget van de Regio Stedendriehoek (taakveld 0.1). Tegenover dit nadeel staat een voordeel op taakveld 3.1. 

Wachtgeld voorziening € 404.000 N
Door verloop binnen het college is een verplichting ontstaan tot het betalen van wachtgeld. Hierdoor nemen de personeelslasten incidenteel toe met € 404.000. Dit bedrag is toegevoegd aan de voorziening.

Landelijke verkiezingen € 35.000 N

Vanwege de val van het kabinet in juni 2025 worden op 29 oktober 2025 landelijke verkiezingen gehouden. Tot op heden is het nog niet duidelijk of voor deze extra verkiezingen een vergoeding komt vanuit het Rijk.

Reisdocumenten € 125.000  V
Er worden meer reisdocumenten aangevraagd dan verwacht. Hierdoor vallen de leges inkomsten hoger (€ 240.000 voordeel) uit dan geraamd, maar ook de afdracht richting het rijk valt hoger uit dan geraamd (€ 115.000 nadeel). Gezamenlijk leidt dit tot een voordeel van € 125.000

Taakstelling ondersteuning accommodaties en duurzame gebouwen € 60.000 N
Deze taakstelling heeft een relatie met het proces 'actualisatie accommodatiebeleid'. Dit proces loopt op dit moment. Afhankelijk van de uitkomsten van dit proces ontstaat inzicht of de taakstelling gerealiseerd wordt. Dit jaar realiseren we de taakstelling niet.

Verkoop Kazerne Almen € 403.000 V

De oude brandweerkazerne in Almen is verkocht, dit levert een incidenteel voordeel op.

Uitvoering 'Versterken looproutes centrum Lochem' in 2026
In 2025 werken we aan een centrumvisie voor stad Lochem. Hierin nemen we op welke maatregelen nodig zijn voor herkenbare looproutes. De uitvoering kan starten als de centrumvisie in 2026 klaar is.  

Uitvoering Oosterwal Lochem in 2026/2027

De herinrichting van de Oosterwal tot fietsstraat wordt meegenomen als onderdeel van de gehele herinrichting van het gebied Graaf Ottoweg/ Nieuwstad en omgeving. Om die reden zal de herinrichting van de Oosterwal tot fietsstraat (inclusief uitvoering motie) niet in 2025 maar in 2026/ 2027 plaatsvinden.

Uitvoering Deventerweg Laren in 2026

We verwachten in het voorjaar 2026 te starten met de uitvoering. Dit is later dan gepland, omdat de participatie met de omgeving meer tijd vroeg. Dit jaar besteden we het werk aan, zodat het werk begin 2026 kan starten.

Overheveling budget Board naar Regio Stedendriehoek € 62.000 V

Vanaf 2024 loopt de financiering van de Strategische Board via de Regio Stedendriehoek in plaats van via de afzonderlijke gemeenten. Het budget van de Strategische Board (taakveld 3.1), ad € 62.000, hevelen we over naar het budget van de Regio Stedendriehoek (taakveld 0.1). Tegenover dit voordeel staat een nadeel op taakveld 0.1. 

Uitvoeringsplan gebouw Markt 3 - Stadshuus € 25.000 N

We stellen een plan op voor het onderhoud en de uitvoering van brandveiligheidsmaatregelen voor het gebouw Markt 3 - Stadshuus. We zijn als eigenaar verantwoordelijk voor de brandveiligheid. We onderzoeken ook wat nodig is om te voldoen aan de verplichting voor energielabel C. De kosten voor de uitvoering van dit plan zijn € 25.000.

Tariefstijging regio-coördinator € 30.000 N

De regio-coördinator voor de gemeente Lochem is in dienst bij stichting Achterhoek Toerisme (AT). De vergoeding voor deze werkzaamheden is de laatste 10 jaar niet geïndexeerd. AT biedt de diensten vanuit regio-coördinatoren aan zonder daarop winst te maken. Met de achtergebleven tarieven maakte ze verlies. Er is daarom toegewerkt naar een tarief dat weer kostendekkend is. Daarna zal jaarlijks de loonindex aangehouden worden zodat met oog op de toekomst altijd gelijke pas wordt gehouden met de loonontwikkeling. 

Rentray Suringarschool € 41.000 N 

Na besluitvorming over uitbreiding van de Suringarschool is de hoogte van de erfpachtcanon vastgesteld op € 41.000 per jaar. Deze kosten waren nog niet begroot.

Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) € 59.000 V 
Geld voor onderwijsachterstandenbeleid (OAB) en voor- en vroegschoolse educatie (VVE) krijgen wij via een speciale uitkering van het Rijk. We ontvangen in 2025 € 136.000 meer van het Rijk voor OAB en VVE. 

Tegelijk zijn de uitgaven gestegen. Door meer nieuwkomers is een extra regionale taalschakelklas gestart. Ook zijn de kosten van lokale taalklassen en het Ouder- en kindcafé gestegen (€ 66.000). Voor VVE is een HBO-coach verplicht, wat € 11.000 extra kost. Per saldo is er een voordeel van € 59.000.

NPO € 168.000 (budgetneutraal)
We geven uitvoering aan het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Binnen de meerjarige beschikbare NPO-middelen van het rijk voeren we verschillende extra activiteiten uit, zoals extra Pleinverhalen-trainingen voor kinderen tussen 8 en 12 jaar. In totaal besteden we naar verwachting € 432.000. 

Leerlingenvervoer € 50.000 N 

We stimuleren zelfstandigheid en zelfredzaamheid van leerlingen door alternatieven aan te bieden voor het reguliere leerlingenvervoer. Denk hierbij aan het gebruik van de fiets of het openbaar vervoer. Er wordt al gebruik gemaakt van deze alternatieven, maar dit leidt nog niet direct tot besparingen in het bestaande leerlingenvervoer.

Daarnaast bieden we steeds vaker maatwerkoplossingen aan. Hiermee sluiten we beter aan op de persoonlijke situatie van leerlingen en hun ouders. Dit draagt bij aan een passende en toekomstgerichte aanpak van het leerlingenvervoer.

Sportvoorzieningen € 154.000 (ten laste van de reserve Sportvoorzieningen)

Op 8 april 2025 keurde het college de subsidies voor sportvoorzieningen goed. De kosten (€ 154.000) worden betaald uit de bestemmingsreserve. Vijf verenigingen maakten in 2025 gebruik van de regeling. Volgens afspraak leggen we hierover jaarlijks verantwoording af.

Zwembaden € 80.000 V
In 2025 is er een voordeel van € 80.000 op de zwembaden. De besluitvorming over de vernieuwing van de baden in Almen en Gorssel is nog niet afgerond. Daardoor is hogere afschrijving nog niet nodig (voordeel € 200.000). Tegelijk zijn er extra onderhoudskosten voor de verouderde buitenbaden De Berkel en De Boskoele (€ 60.000 nadeel) en kan de geplande taakstelling voor de zwembaden van € 60.000 nog niet worden gerealiseerd (ook € 60.000 nadeel).

Sportaccommodaties €  26.000 (ten laste van de voorziening Groot onderhoud gemeentelijke accommodaties)

De cv-ketels in sportzaal Curieplein en de Braninkhal zijn eerder aan vervanging toe dan gepland. Dit gebeurt in 2025 in plaats van 2029.

Versterken bibliotheekwerk € 66.000 N

Vanaf 2027 zijn gemeenten wettelijk verplicht om inwoners laagdrempelig toegang te geven tot bibliotheekvoorzieningen. De landelijke uitkering voor 2025 en 2026 wordt gebruikt om de huidige aanpak voort te zetten. De raad is hierover op 22 april 2025 geïnformeerd via een memo.

Bibliotheek € 56.000 (ten laste van de voorziening Groot onderhoud gemeentelijke accommodaties)

In 2025 hebben we de sanitaire ruimten vervangen de kosten hiervoor zijn € 56.000. Dit dekken we uit de voorziening groot onderhoud gemeentelijke accommodaties.

Project Digivaardige Achterhoekers € 99.000 V 

Het regionale project stopte in 2024, voordat Lochem kon aansluiten. De bibliotheek ontwikkelde daarna een lokale aanpak, betaald uit rijksmiddelen voor versterking van het bibliotheekwerk. De eerder gereserveerde middelen vervallen, wat een voordeel oplevert.

Herijking IBOR plan € 25.000 (budgetneutraal)

Met de vaststelling van het Integraal Beheerplan voor de Openbare Ruimte (IBOR) 2020-2030 spraken we om af om in 2025 het plan te evalueren. Vanaf de tweede helft van 2025 herijken we de aanpak die het huidige IBOR-plan voorstaat. We verwachten in de zomer van 2026 de herijking aan de gemeenteraad voor te leggen. We namen voor de herijking € 55.000 op in de begroting 2025. Hiervan verwachten we € 30.000 in 2025 en € 25.000 in 2026 te besteden. 

Duurzaam beheer laanbomen buitengebied € 65.000 V
In de winter 2024-2025 was er vertraging in de voorbereiding van de trajectenkap. Er waren te weinig mensen beschikbaar om het werk voor te bereiden (Circulus) en om natuuronderzoek te doen. Hierdoor voeren we in 2025 minder trajectenkap uit. Deze trajectenkap staat in 2026 gepland. We verwachten hierdoor in 2025 eenmalig € 65.000 over te houden.  
Op het moment van schrijven van de Bestuursrapportage hebben we (nog) geen grote afwijkingen in het water geven van jonge aanplant. Langere periodes van droogte of regenval kunnen invloed hebben op de kosten.  

Saldering houtopbrengsten € 49.000 (budgetneutraal)

De opbrengsten van de houtopbrengsten zitten in de kostprijzen van de aannemers verrekend. Tot nu hadden we opbrengsten en kosten met betrekking tot houtopbrengst apart begroot, maar de houtopbrengst is apart niet goed te specificeren. Daarom stellen we voor de begroting hierop aan te passen, dit leidt tot een nadeel aan de batenkant en een voordeel aan de lastenkant.

Programma Nieuwkomers € 1,3 miljoen V (ten gunste van de reserve ontheemden)

Oekraïense ontheemden € 1.500.000 V

Het Rijk heeft de regeling verlengd tot maart 2027. We ontvangen € 1.240.000 minder aan baten door lagere of wegvallende vergoedingen van het Rijk. Bij de kadernota 2025 waren de historische uitgaven nog te beperkt waardoor we nog niet goed konden inschatten wat de kosten voor opvang zouden worden. De hoge inschatting van toen zorgt nu voor een bijstelling van € 2.740.000 lagere lasten. Per saldo leidt dit tot een voordeel van € 1.500.000.

Buddy to Buddy € 29.000 N

In 2025 koppelen we nieuwkomers aan inwoners van Lochem via het project Buddy to Buddy. Dit helpt bij integratie en het opbouwen van sociale contacten. Er zijn twee pilots gestart met elk 25 nieuwkomers. De kosten bedragen € 29.000.

Asielzoekers € 90.000 N

Het college heeft de wettelijke taak om opvangplekken voor asielzoekers te realiseren. Een projectleider en projectteam bereiden de komst van een asielzoekerscentrum voor.

Visie 'Een thuis in de gemeente Lochem voor nieuwkomers' € 125.000 N

De visie is vastgesteld, maar het bijbehorende uitvoeringsbudget niet. Het college bereidt een voorstel voor om vanaf 2026 middelen beschikbaar te stellen. We kiezen ervoor tot die tijd de noodzakelijke personele lasten en kosten voor de voorbereiding van de uitvoering door het programmateam te betalen uit de reserve ontheemden. Voor 2025 is € 125.000 nodig voor de voorbereiding.

Kapitaallasten Flexwoningen € 481.000 N (vanaf 2026)

Bij de jaarstukken 2024 is het krediet voor de realisatie van de flexwoningen aan de Zutphenseweg afgesloten. De uiteindelijke investering valt lager uit dan begroot. Door de lagere investering dalen de kapitaallasten vanaf 2026 met € 99.000 per jaar (voordeel).

Op 14 juli 2025 is een omgevingsvergunning verleend voor de realisatie van flexwoningen aan de Zonnekampstraat, met een looptijd van 10 jaar. Het bijbehorende krediet van € 7,6 miljoen is als beslispunt opgenomen in dit voorstel. Voor deze woningen worden vanaf 2026 jaarlijkse kapitaallasten geraamd van € 580.000 (nadeel). Deze raming is gebaseerd op de huidige toegekende transitiekosten vanuit het Rijk en op de terugkoopgarantie na 10 jaar.

De bovenstaande financiële mutaties verrekenen we met de reserve ontheemden.

Inburgeringstrajecten € 36.000 N
Er zijn drie inburgeringsroutes: taal en werk (B1), participatie (Z), en onderwijs. De SPUK-regeling vergoedt vooral de B1- en Z-routes. Elk jaar verschilt het aantal statushouders dat in Lochem komt wonen. In 2025 ontstaat een nadeel, omdat we de rijksmiddelen over drie jaar ontvangen, maar de uitgaven meestal binnen twee jaar doen.

Onderwijsroute € 45.000 (budgetneutraal)
Gemeenten krijgen tijdelijk geld van het Rijk om kansen voor jonge statushouders te vergroten via onderwijs en participatie. In 2025 zijn meer jongeren gestart in de Onderwijsroute dan verwacht. Dit leidt tot € 45.000 extra kosten. Ook de jaren 2026 en 2027 worden meegenomen. De hogere uitgaven worden gedekt door hogere inkomsten.

Regeling studietoeslag € 60.000 N 

In 2024 steeg het aantal aanvragen sterk. Dit komt vooral door meer bekendheid van de regeling door een landelijke lobby. Het structurele tekort is € 60.000.

Bijzondere bijstand € 37.000 N

De kosten stijgen door meer aanvragen voor bijzondere bijstand. Dit komt deels door meer hulpvragen van specifieke groepen en deels door hogere kosten van levensonderhoud. Hierdoor kunnen meer inwoners noodzakelijke uitgaven niet zelf betalen. Het structurele tekort is € 37.000

BUIG-uitkeringen Participatiewet € 320.000 N

De uitgaven voor uitkeringen stijgen. Het aantal inwoners met een uitkering nam toe van 405 naar 422 door de huisvesting van meer statushouders, die niet direct kunnen werken, en een landelijke verhoging van de uitkeringen. Dit leidt tot een nadeel van € 555.000 in 2025. De Rijksbijdrage wordt twee keer per jaar aangepast. In mei 2025 kregen we € 235.000 extra.

Het resultaat verwerken we incidenteel.

Wet sociale werkvoorziening (WSW) € 35.000 V

De financiële afspraken met de gemeente Zutphen over werkplekken voor de doelgroep zijn geïndexeerd.  

PlusOV  € 100.000 V

De landelijke indexatie van vervoerskosten valt lager uit dan verwacht. Daarnaast is de meerjarenbegroting 2026 van PlusOV verwerkt.

Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)  € 115.000 N

De kosten voor Wmo-begeleiding zijn met € 280.000 gestegen door meer inzet van individuele begeleiding. Dit komt door lange wachttijden in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en minder instroom in de Wet langdurige zorg (Wlz). Tegelijk vallen andere kosten lager uit dan begroot:

• Huishoudelijke hulp: € 110.000  incidenteel voordeel 
• Minder maatwerkcontracten: € 20.000 structureel voordeel
• Lager gebruik van pgb voor hulp: € 35.000 structureel voordeel

Jeugdhulp € 790.000 N

Jeugd maatwerk € 470.000 N

Sinds najaar 2024 zien we zwaardere en complexere jeugdproblematiek. Het aantal jongeren stijgt niet, maar de zorg wordt intensiever en duurder. Dit is zorg die niet regionaal is gecontracteerd. We zijn verplicht om deze zorg te geven. Dit leidt tot € 470.000 extra kosten voor maatwerk in 2025. Deze trend zet door en verwerken we daarom structureel met € 200.000 in de daarop volgende jaren. We ontwikkelen (hervormings)plannen om te bekijken hoe we de trend meerjarig kunnen doorbreken. 

Jeugdhulp Zorg in Natura € 290.000 N

Daarnaast stijgen de kosten voor verblijf en specialistische jeugdhulp (Zorg in Natura) met € 290.000 in 2025. Deze trend zet door en verwerken we daarom structureel met € 240.000 in de daarop volgende jaren. We ontwikkelen (hervormings)plannen om te bekijken hoe we de trend meerjarig kunnen doorbreken. 

Vertraging actualisatie Gemeentelijk Riolering Plan (GRP)

In de Begroting 2025 hebben we aangegeven dat we in 2025 een nieuw Gemeentelijk RioleringsPlan 2026-2030 gaan opstellen. Het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) gaat in de toekomst het WaterTakenPlan (WTP) heten; Door deze naamswijziging sluit de naam beter aan op de ontwikkelingen op het gebied van water en riool. We zijn hier anno 2025 mee bezig en voorzien dat we het nieuwe WTP in 2026 kunnen laten vaststellen. De doorvertaling daarvan krijgt dan een plek in de begroting van 2027. 

Nieuwe verrekenwijze opbrengsten grondstoffen € 340.000 (budgetneutraal)

Vanaf 2024 is er een nieuwe BTW-gerelateerde verrekenwijze van kracht voor de door Circulus gerealiseerde opbrengsten van papier, glas, etc. Dit leidt tot een structureel voordeel van € 340.000 aan de batenkant en een structureel nadeel van € 340.000 aan de lastenkant. Hierbij verwerken wij deze wijziging in de begroting .

ODA milieuvergunning en -verlening € 172.000 N

De verwachting is dat de komende jaren de kosten voor de ODA toenemen. Bij de jaarstukken 2024 is gemeld dat het aantal specialistische adviezen is toegenomen. Hiervoor is in maart 2025 een narekening over 2024 ontvangen. De kosten voor specialismen zijn € 158.000. De andere kosten betroffen Vergunningen € 12.000 en Toezicht en Handhaving € 2.000. De narekening 2024 verwerken we nu via de Bestuursrapportage.

Taakstelling onderhoud begraafplaatsen € 50.000 N
Met vaststelling van de Toekomstvisie gemeentelijke begraafplaatsen stelde de raad in 2023 investeringskrediet beschikbaar, voor het uitvoeren van verbetermaatregelen aan de 5 gemeentelijke begraafplaatsen (Lochem, Almen/Harfsen, Gorssel, Laren en Barchem). We beogen daarmee dat de begraafplaatsen aantrekkelijker en onderhoudsvriendelijker worden. De investeringen moeten tot minder onderhoudskosten leiden. Op basis van de  toekomstvisie namen we in de begroting vanaf 2025 structureel €50.000 minder op voor onderhoud van de begraafplaatsen. Omdat de uitvoering van de verbetermaatregelen is vertraagd van 2023/2024 naar medio 2025, verwachten we pas vanaf 2026 te kunnen bezuinigingen op de onderhoudskosten. 

Vrijval kapitaallasten restant krediet realisatie projecten Binnenstad Lochem € 46.000 V
Het restant krediet realisatie projecten Binnenstad Lochem van  € 1.027.000 zetten we in voor de herontwikkeling van het gebied Nieuwstad-Graaf Ottoweg e.o. De raad ontvangt een raadsvoorstel. Uitvoering van de herontwikkeling vindt niet eerder plaats dan in 2027, met als gevolg dat de begrote kapitaallasten van € 46.000 kunnen vrijvallen in 2025 en 2026.

Prognose winstnemingen grondexploitaties- woningbouw (POC-methode) 
Jaarlijks actualiseren we bij begroting en jaarrekening de prognoses van de grondexploitaties. Voor zover we gronden verkopen en opbrengsten realiseren, nemen we, tussentijds naar rato van de voortgang van de grondexploitatie, winst. Bij deze bestuursrapportage verwerken wij de uitkomsten van de actualisatie grondexploitaties uit de Jaarrekening 2024.  Hieronder het overzicht per jaar: 

2025 € 0

2026 €  3.000 nadeel

2027 €  5.000 nadeel

2028 €  6.000 nadeel

2029 €  2.000 nadeel

De mutaties komen ten laste van de reserve grondexploitaties.

Volkshuisvestingsprogramma € 40.000 N
De Woonvisie 2018-2025 met het addendum op de woonvisie (Strategische keuzes woningbouw Gemeente Lochem, december 2022) loopt eind 2025 af. De raad nam in juni 2024 een motie aan, waarin hij het college opdraagt om in 2025 te komen met een actuele visie op wonen. Dit krijgt de vorm van een volkshuisvestingsprogramma. We lopen hiermee vooruit op de ‘Wet Versterking regie volkshuisvesting’. 

Dit volkshuisvestingsprogramma vervangt de verlichte woonvisie en krijgt een plek in de beleidscyclus van de Omgevingswet. Waar de woonvisie sterk beleidsmatig was, gaat het in het volkshuisvestingsprogramma vooral om de uitvoering. Het is een instrument van het college. Het college kan het programma frequent aanpassen en zo blijven inspelen op de actualiteit.  De kosten zijn € 50.000 inclusief het uitvoeren van onderzoeken.

Deels is er dekking binnen het budget voor de Dynamische Woonvisie in 2025. Aanvullend is er € 40.000 nodig voor het opstellen van het volkshuisvestingsprogramma
De kosten vallen deels in 2025, als we de opdracht geven en deels in 2026, als we het project afronden.

Wet versterking regie volkshuisvesting € 42.000 N
Het Rijk neemt meer regie op de volkshuisvesting en de woningbouwopgave in het bijzonder. In februari 2025 heeft de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VRO) een nieuw wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit voorstel heet de Wet versterking regie volkshuisvesting (Wvrv).

Er komen meer taken bij. We gaan een deel van deze taken samen met andere gemeenten in de regio Stedendriehoek doen. Voor 2025 verwachten we € 42.000 aan kosten voor implementatie van de wet. 
Vanaf 2026 is er structureel geld nodig voor uitvoering van de nieuwe wettelijke taken. Dekking is dan misschien mogelijk vanuit de nieuwe Realisatiestimulans. De gemeente krijgt dan € 7.000 voor elke betaalbare woning die wordt gebouwd. Dit geld mag de gemeente vrij gebruiken, wel gerelateerd aan woningbouw.