Inleiding en beslispunten
Wat leest u in de Bestuursrapportage?
In de bestuursrapportage leest u de afwijkingen van het lopende jaar per peildatum 1 juni 2025, met een doorkijk naar het einde van het jaar. Voor de financiële mutaties kijken wij of de gevolgen zijn op te vangen binnen de begroting. De mutaties waarvoor geen financiële ruimte is en die voldoen aan de 3 O’s (onvoorzien, onvermijdbaar en onuitstelbaar) brengen we ten laste van het begrotingssaldo.
Voor 2025 ontstaat een totaal begrotingsoverschot van € 2,1 miljoen. Dit komt met name door de extra gelden ter grootte van 3 miljoen die we via het gemeentefonds vanuit het Rijk ontvingen (zie algemene baten en lasten, taakveld 0.7 Algemene uitkering). De inkomsten van het Rijk blijven helaas slecht voorspelbaar. Daarnaast kennen we onverwachte uitgaven. Deze extra inkomsten en uitgaven zijn verwerkt in voorliggende rapportage.
Per activiteit presenteren we alleen de financiële afwijking voor 2025 in het kopje bij de activiteit. De mogelijke incidentele of structurele financiële gevolgen in daaropvolgende jaren volgen in de toelichting bij de activiteit. We lichten de financiële afwijkingen toe van € 25.000 en hoger. Kleinere afwijkingen staan in de financiële bijstelling per programma, zonder toelichting.
In het kredietoverzicht staan de kredieten die afwijken ten opzichte van de stand Jaarrekening 2024 en de nieuwe kredieten. Aandachtspunten hierbij zijn de afwijkingen op inhoud en financiën.
Wat zijn bijzonderheden?
Het jaar 2025 kenmerkt zich, net als vorig jaar, door maatregelen op het gebied van klimaatadaptatie en energiebesparing, de opvang van ontheemde Oekraïners, asielzoekers en statushouders, een krappe arbeids- en woningmarkt en prijsstijgingen. Op 29 oktober zijn Tweede Kamerverkiezingen vanwege de val van het kabinet Schoof-1. Dit vraagt van onze organisatie extra inspanningen om dit op een goede manier te organiseren en de stemlocaties te bemensen met veel vrijwilligers. Dit in de wetenschap dat op 11 maart 2026 de gemeenteraadsverkiezingen zijn en wij weer een beroep doen op veel van dezelfde collega's en vrijwilligers.
Daarnaast zijn we in 2025 druk met de gemeentelijke financiën en de onvoorspelbaarheid vanuit Den Haag op dit dossier. Het doel is om een sluitende begroting 2026 te presenteren. Richting het opstellen van de Begroting 2026 zijn de financiële uitkomsten van de Bestuursrapportage 2025 van belang. Een belangrijk financieel aandachtspunt dit jaar is de meicirculaire 2025, waarin het Rijk extra middelen heeft toegekend aan gemeenten. Dit betreft met name extra inkomsten voor het ravijnjaar 2026 vanuit het cluster jeugd als demping voor onze tekorten. De onzekerheid over de toekomstige bijdragen vanuit het Rijk blijft. Hierover is de raad al geïnformeerd bij de behandeling van de Kadernota 2026.
Met deze rapportage leggen wij verantwoording af aan de gemeenteraad en bieden wij een transparant overzicht van de stand van zaken. Samen blijven we werken aan een duurzame, leefbare en toekomstbestendige gemeente Lochem.
De grootste financiële afwijkingen zijn:
Programma 0, voordeel ad € 125.000 door hogere aanvraag reisdocumenten;
Programma 0, nadeel ad € 404.000 door storting in de wachtgeldvoorziening;
Programma 1, voordeel ad € 403.000 door de verkoop van de brandweerkazerne te Almen;
Programma 6, voordeel ad € 1.500.000 Oekraïense ontheemden;
Programma 6, nadeel ad € 320.000 BUIG-uitkeringen Participatiewet ;
Programma 6, nadeel ad € 760.000 hogere lasten Jeugdhulp;
Programma 6, voordeel ad € 100.000 vervoerskosten Plus-OV;
Programma 7, nadeel ad € 172.000 ODA milieuvergunning en -verlening;
Algemene baten en lasten, nadeel ad € 140.000 onderhoud gemeentehuis;
Algemene baten en lasten, voordeel ad € 3.030.000 op de algemene uitkering (gemeentefonds);
Algemene baten en lasten, voordeel ad € 596.000 kapitaallasten;
Alle programma's, bijstelling programmabudgetten, voordeel ad € 626.000.
Beslispunten:
Instemmen met:
1. De Bestuursrapportage 2025 financieel te verwerken in de begroting 2025 en meerjarig, waarbij het begrotingssaldo 2025 met € 2.510.000 toeneemt.
2. In te stemmen met de reservemutaties zoals opgenomen in het onderdeel algemene baten en lasten.
3. Onderstaande nieuwe investeringskredieten beschikbaar te stellen:
a. een krediet van € 200.000 voor de steiger van het Dommerholtsveer, met structurele kapitaallasten vanaf 2026 van € 5.000;
b. een krediet van € 7,6 miljoen voor de flexwoningen Zonnekampstraat - Gorssel. De structurele kapitaallasten bedragen € 580.000 vanaf 2026 en komen laste van de 'Reserve Ontheemden opvang en huisvesting';
4. Voor het project 'Een thuis in de gemeente Lochem voor nieuwkomers' (uitvoering visie) een budget beschikbaar stellen van € 244.000 en deze ten laste te brengen van de 'Reserve Ontheemden opvang en huisvesting'.
5. De Bestuursrapportage 2025 voor het overige ter kennisgeving aan te nemen.