Bijzondere omstandigheden duren voort
Voor de zomer stelde u de kadernota 2021 vast. In ons voorwoord vertelden wij al over de bijzondere omstandigheden waarin deze tot stand kwam. De coronacrisis was in volle gang en onzeker was hoe deze zich verder zou ontwikkelen. We zijn nu enkele maanden verder. Op dit moment gaan kinderen weer naar school, is de druk op de IC’s afgenomen en is er weer ruimte voor beperkte ontmoeting, horecabezoek en sport. Duidelijk is ook dat het leven zijn normale beloop zeker nog niet heeft gekregen. Dat vraagt van ons allemaal geduld. Met wat we de afgelopen maanden aan veerkracht hebben gezien bij onze inwoners, maatschappelijke partners en bedrijven, zien we dat met vertrouwen tegemoet. We beseffen ons daarbij nadrukkelijk dat de gevolgen van de crisis verstrekkend zijn. Het raakt onze samenleving op alle fronten, gezondheid, economisch maar ook bijvoorbeeld vereenzaming. We benadrukken nogmaals hoezeer we meeleven met iedereen die er door getroffen wordt.
Voor zover we dat nu kunnen overzien, maken we de financiële gevolgen van de crisis zichtbaar in deze begroting. Kort geleden ontving u de actuele bestuursrapportage. Hierin heeft u kunnen lezen wat de financiële gevolgen van corona zijn voor 2020. En hoe we inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners zo goed als mogelijk hebben geprobeerd te ondersteunen.
Financiële tegenwind
Dat het financieel niet meezit vertelden wij ook. De afgelopen jaren kenmerkten zich onder andere door kortingen van het gemeentefonds en tekorten bij de Jeugdzorg. Veel nadelen zijn het gevolg van Rijksbeleid waarin wij geen keuze hebben. We gaven aan dat we desondanks altijd ruimte hebben gehouden voor onze ambities. Daarbij lukte het steeds om een sluitende begroting te presenteren. Door de al aanwezige financiële tegenwind met daarbij de coronacrisis maakte u bij de behandeling van de Kadernota 2021 een pas op de plaats. U heeft behoefte aan meer inzicht om een zorgvuldige afweging te maken. U besloot daarom alleen in te stemmen met de wijzigingen voor 2020. De punten voor 2021 en verder wilt u betrekken bij de Begroting 2021. Daarbij gaf u als kader mee dat de begroting niet meerjarig sluitend hoeft te zijn en tijdelijk kan worden aangevuld uit de algemene reserve.
Begroting met structurele tekorten
Voor u ligt een begroting met tekorten. Dit heeft niet onze voorkeur omdat wij nadrukkelijk streven naar een duurzaam financieel beleid. Er is echter meer dan alleen een sluitend meerjarenperspectief. Het gaat over meer dan alleen corona en de herverdeling van het gemeentefonds. Het gaat niet alleen over vandaag. Of de periode tot 2024. Het gaat over onze gemeente en onze toekomst op de lange termijn. Hoe houden we ons voorzieningenniveau en leefbaarheid op peil met daaronder een gezonde financiële basis? Duidelijk is dat we met zijn allen voor een grote uitdaging staan als het tij voor wat betreft de huidige financiële ontwikkelingen niet keert.
Dit rechtvaardigt een fundamentele discussie over wat wij als gemeente belangrijk vinden. Hoe we daarin onderbouwde keuzes maken. Gelet op de onzekerheden hebben we daarvoor op dit moment nog niet alles goed genoeg in beeld. Hoewel het niet alleen om de herverdeling gemeentefonds gaat, heeft deze wel grote gevolgen voor onze financiële huishouding. In december wordt duidelijk wat dit voor Lochem betekent. We kiezen er daarom bewust niet voor om met onomkeerbare noodgrepen de begroting sluitend te maken ten koste van ons voorzieningenniveau en onze leefbaarheid. Daarbij wel het besef dat als de kaders van het Rijk niet veranderen, we het gesprek hierover niet lang meer kunnen uitstellen. Zo gauw eind dit jaar duidelijk is, hoe groot de uitdaging is waar we voor staan, komen we met een procesvoorstel. Dit procesvoorstel gaat in op de wijze waarop en de termijn van het sluitend maken van de begroting. En ook hoe we hier als college en gemeenteraad gezamenlijk in optrekken.
We houden koers
In de kadernota schetsten we ook de tussentijdse stand van zaken van ons collegeprogramma. Daaruit blijkt dat we al veel hebben bereikt. Gedurende deze collegeperiode zijn de omstandigheden behoorlijk veranderd. Niet alleen financieel, maar ook door de coronacrisis. Hoewel we sturen in onzekerheid, doen we alles wat in ons vermogen ligt om onze ambities ook in de komende periode zo goed mogelijk waar te maken. Dat is onze koers. Financieel gaan we geen gemakkelijke periode tegemoet. We houden het roer echter stevig in handen en vertrouwen erop dat we met elkaar tot keuzes komen die recht doen aan alles waar onze prachtige gemeente voor staat.