Paragrafen

De belastingtarieven voor 2024 berekenen we door het tarief van 2023 te verhogen met een indexatiepercentage van 4,4%. Dit percentage  is een combinatie van de verwachte loon- en prijsstijgingen bij de overheid. Het inflatiepercentage geldt voor de volgende belastingsoorten:

• Toeristenbelasting
• Forensenbelasting
• Marktgelden
• Precariobelasting
• Reclamebelasting
• Leges

Op 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking. Er wordt een nieuwe legesverordening vastgesteld die voldoet aan de Omgevingswet. Deze nieuwe verordening wordt in Q4 2023 aangeboden aan de gemeenteraad. Mogelijk zorgt dit voor een aanpassing van de tarieven.

Voor een aantal belastingen is de tariefberekening anders. De uitleg volgt hieronder. In de raadsvergadering van november 2023 stelt de gemeenteraad de belastingverordeningen 2024 vast.

Door de indexatie en overige bijstellingen die in deze paragraaf worden toegelicht worden de belastingopbrengsten in deze begroting met € 392.000 structureel bijgesteld. 

In regionaal verband (Bestuurlijk  Haven Overleg) is afgesproken de havengeld tarieven in 2024 met 10,2 % te verhogen.

De parkeerdruk in bepaalde gebieden van het centrum van Lochem neemt toe. Er is meer vraag naar parkeerplaatsen voor vergunninghouders dan dat er beschikbaar zijn. Om te voorkomen dat het parkeerprobleem groter wordt, nemen we een aantal maatregelen. Zo zijn alle uitgegeven parkeervergunningen getoetst op rechtmatigheid, zijn er afspraken gemaakt over handhaving en breiden we het aantal parkeerplaatsen voor vergunninghouders uit. Ook kiezen we ervoor om de kosten voor het aanvragen van een parkeervergunning te verhogen met € 25. De kosten van een parkeervergunning in 2024 zijn dan € 75. 

Op basis van een vergelijking met de tarieven lijkbezorging van omliggende gemeentes, is besloten om onze tarieven aan te passen. Een aantal tarieven worden hoger en een aantal lager. Dit zal verder worden toegelicht in de verordening Lijkbezorgingsrechten 2024. 

Op 22 maart 2021 stelde de raad het 'Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2025' (GRP) vast. Dit GRP bevriest de rioolheffing voor 4 jaar. Het tarief voor 2024 blijft € 332,66 bij een verbruik tot 350 m3 per jaar.

De kosten voor het inzamelen, afvoeren en verwerken van huishoudelijk afval en grondstoffen betalen wij uit de inkomsten van de afvalstoffenheffing. Deze heffing per huishouden bestaat uit twee onderdelen:  

1. Vastrecht; Het vastrecht tarief in 2024 is € 164,01. Dit tarief valt  € 12,03 hoger uit per aansluiting dan in 2023. In 2023 is een positief saldo van eerdere jaren teruggegeven door middel van verlaging van het vastrecht. In 2024 doen we, net als in 2023,  een onttrekking van € 150.000 aan de reserve.
 
2. Gedifferentieerd tarief (diftar); Huishoudens bieden zelf restafval en GFT aan om op te halen, en betalen per lediging. Dus hoe vaker zij dit afval aanbieden, hoe hoger de kosten. Dit geldt voor minicontainers en voor verzamelcontainers. De verwachting van het aantal aanbiedingen bepaalt het tarief voor 2024. De verwachting is een lichte daling van het aantal aanbiedingen voor de minicontainers (adres gebonden Kliko's) en voor de verzamelcontainers GFT. Een kleine toename wordt verwacht in de restaanbiedingen verzamelcontainers. De variabele tarieven laten een beperkte stijging zien ten opzichte van 2023. 

De tarieven voor 2024 zijn: 
Vastrecht      € 164,01

Diftar; per aanbieding: 
REST minicontainer (adresgebonden Kliko) € 9,35
REST verzamelcontainer € 2,66
GFT minicontainer (adresgebonden Kliko)  €2,66
GFT verzamelcontainer € 0,74

Overzicht afvalstoffenheffing eigenaar en gebruiker per huishouden

De onroerende zaakbelasting (OZB) bestaat uit een eigenaren- en een gebruikersbelasting.  Wij berekenen de OZB tarieven aan de hand van de opbrengsten en de verwachte totale WOZ-waarde. De verwachtte gemiddelde WOZ-waarde 2024 is € 448.000. Dit is een waardestijging van 2% ten opzichte van 2023. De WOZ-waarde wordt bepaald door de marktwaarde op waardepeildatum 01-01-2023. Wij verhogen de opbrengsten van de onroerend zaakbelastingen in 2024 met de inflatiecorrectie van 4,4% ten opzichte van 2023. 

De tarieven voor 2024 zijn:
OZB Eigenaren Woningen 0,0600%
OZB Eigenaren Niet Woningen  0,1349%
OZB Gebruikers Niet Woningen 0,1162%

In de gemeente  Lochem kunnen belastingplichtigen kwijtschelding aanvragen voor de afvalstoffenheffing, rioolheffing en de onroerende zaakbelasting bij woningen. Kwijtschelding kan plaatsvinden bij een inkomen op bijstandsniveau en een minimaal vermogen.

In 2024 is er  € 277.000  begroot voor de kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen.

De gemiddelde WOZ-waarde in tabel 1.1 kan afwijken van de indicator Gemiddelde WOZ-waarde (tabel 1.2 Indicatoren). Dit komt doordat er verschillende bronnen worden gebruikt. De bron voor de indicator is het COELO en waarstaatjegemeente.nl (CBS). Tribuut berekent de actuele WOZ-waarde. En neemt daarbij ook de herwaarderingen mee, bijvoorbeeld door bezwaren. Deze actuele WOZ-waarde staat in tabel 1.1 lokale lastendruk.

* De gegevens van het CBS voor de WOZ-waarde voor de jaren 2022 en 2023 zijn voorlopig. De gegevens zijn pas na 3 jaar definitief. 

Het weerstandsvermogen geeft de mate van de financiële robuustheid van de gemeente aan. Het weerstandsvermogen bepalen wij door de relatie te leggen tussen de middelen die beschikbaar zijn om de risico's financieel af te dekken (de beschikbare weerstandscapaciteit) en de financieel gekwantificeerde risico's (de benodigde weerstandscapaciteit).
Daarnaast geven we inzicht in de mutaties reserves en omvang van de vrij besteedbare algemene reserve.

Beschikbare weerstandscapaciteit
De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente Lochem bestaat uit:
a. Exploitatie (structurele bronnen) bestaande uit:

• begrotingspost onvoorzien
• onbenutte belastingcapaciteit

b. Eigen vermogen (incidentele bron) bestaande uit:

• algemene reserve

Risicomatrix
Op basis van de inschatting van het risico stellen wij een risicomatrix op. Hiermee geven wij een overall inzicht in omvang en kans waarop het risico zich kan voordoen.

Totaal nettobedrag structurele risico’s      € 777.300

Totaal nettobedrag incidentele risico’s € 2.019.000

Dit is een getal dat laat zien of wij voldoende financiële reserves hebben om risico’s op te vangen. Wij maken onderscheid in structureel en incidenteel. Bij de structurele ratio delen we het bedrag voor onvoorzien en de onbenutte belastingcapaciteit door de som van de structurele risico’s. Bij de incidentele ratio delen wij het vrij besteedbaar deel van de algemene reserve door de som van de incidentele risico’s. Onderstaand geven wij de berekening van de ratio:

Ratio structureel weerstandsvermogen:

7.843.726    =    10,0
   777.300    

Ratio incidenteel weerstandsvermogen:

31.887.000    =    15,8
   2.019.000        

Om de ratio van het weerstandsvermogen te beoordelen, gebruiken wij de volgende beoordelingstabel:

Het structurele weerstandsvermogen is 10,0 en valt in schaal A en is uitstekend. 
Ten opzichte van de Jaarrekening 2022 neemt de ratio voor het structurele weerstandsvermogen toe van 8,3 naar 10,0. De hogere ratio komt doordat o.a. het risico Huishoudelijke Hulp is vervallen. 
 
Het incidentele weerstandsvermogen is 15,8 en valt in schaal A en is uitstekend. 
Ten opzichte van de jaarrekening 2022 neemt de ratio voor het incidentele weerstandsvermogen toe van 12,0 naar 15,8. De hogere ratio komt met name door een toename van de algemene reserve met het jaarrekeningsaldo 2022.  Daar komt bij het vervallen van het risico opheffen van de onbewaakte spoorwegovergang. 

In deze paragraaf geven wij een overzicht van financiële kengetallen. Met kengetallen is het mogelijk om een indicatie te geven van de ontwikkeling ten opzichte van het verleden en voor de toekomst. Tevens geven kengetallen een nadere duiding van de huidige financiële positie. Doordat alle gemeenten de kengetallen op dezelfde wijze berekenen, zijn de gemeenten onderling vergelijkbaar.

De afzonderlijke financiële kengetallen zeggen nog weinig over hoe de financiële positie van de gemeente is. Zo hoeft een hoge schuld geen nadelig effect te hebben op de financiële positie. Dat is afhankelijk of en wat er aan eigen vermogen en baten tegenover die schuld staat en hoe groot de kans is dat de schuld weer wordt afgelost. De kengetallen bekijk je altijd in samenhang en ten opzichte van een normenkader. Hieronder lichten wij de kengetallen toe.

Netto schuldquote en netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

Hoe hoger de schuld, hoe hoger de netto schuldquote. De netto schuldquote geeft de verhouding weer van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Om inzicht te verkrijgen in hoeverre er sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Het kengetal daalt doordat onze vorderingen en liquide middelen hoger zijn dan onze langlopende schulden. Dit komt door het positieve jaarrekeningresultaat 2022 van € 7,3 miljoen en de positieve resultaten van de jaren daarvoor. We gingen in de begroting 2023 er nog vanuit dat we een langlopende lening nodig zouden hebben van € 15 miljoen, maar dat hadden we niet nodig. We hebben in 2023 o.a. meer geld gekregen van het Rijk dan waar we rekening mee hielden en minder uitgaven dan geraamd.

Solvabiliteitsratio

Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin wij in staat zijn aan onze financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid van de gemeente. De solvabiliteit is ten opzichte van 2023 gestegen. Dit komt mede door het positieve jaarrekeningresultaat 2022.

Structurele exploitatieruimte

Voor de beoordeling van de financiële positie is het van belang te kijken naar de structurele baten en structurele lasten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van een lening) te dekken. 

Grondexploitatie

Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale baten. Het kengetal is met name gedaald door de grondverkopen en een stijging van de totale baten.

Belastingscapaciteit

De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en afvalstoffenheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De belastingcapaciteit van gemeenten wordt daarom berekend door de totale woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t te vergelijken met het landelijk gemiddelde in jaar t-1 en uit te drukken in een percentage. Het tarief voor rioolheffing en afvalstoffenheffing is bij ons 100% kostendekkend. Er is nog ruimte om het OZB tarief te verhogen (onbenutte belastingcapaciteit). 

Normering

Om goed invulling te geven aan de waarde van deze financiële kengetallen is een normenkader van belang. We sluiten aan bij de signaleringswaarden van de provincie Gelderland.

Signaleringswaarden kengetallen provincie Gelderland

In bovenstaande tabel staan de signaleringswaarden die de provincie Gelderland als normenkader hanteert. Aan deze categorieën is geen directe kwalificatie gegeven.

Inleiding

Het beleid van het onderhoud van kapitaalgoederen maken we inzichtelijk door de (meerjaren) beheerplannen. De plannen beschrijven de huidige en gewenste staat van onderhoud. En hoe deze te bereiken dan wel te handhaven is en wat de benodigde financiële middelen zijn. 

Op dit moment kennen wij de volgende beheerplannen:

De krapte en de concurrentie op de arbeidsmarkt zetten de uitvoerbaarheid van taken onder druk. De zoektocht naar goed gekwalificeerde medewerkers is het afgelopen jaar voor gemeenten/overheid nog uitdagender en lastiger geworden. Dat geldt ook voor het behoud van goed gekwalificeerde medewerkers. 
Het is steeds vaker nodig om creatieve en maatwerk oplossingen in te zetten bij het invullen van vacatures. Om de periode tot invulling van een vacature te overbruggen, huren we medewerkers in. Wij zijn een organisatieontwikkeling gestart om in de toekomst de kwaliteit van dienstverlening te kunnen blijven borgen en om beter toegerust te zijn op de ontwikkelingen die op de organisatie afkomen.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

Na een recente actualisatie van het integriteitsbeleid pakken we de communicatie op richting de organisatie. Dit doen we via informatiebijeenkomsten en het periodiek onder de aandacht brengen van integriteitsonderwerpen op het interne communicatiekanaal.

Wij hebben het inkoopproces voor de interne gebruiker eenvoudiger gemaakt. Ook helpt team Inkoop de organisatie om het contractenregister goed en volledig te vullen. Dat helpt bij rechtmatig en maatschappelijk verantwoord inkopen. Verder actualiseren we het inkoop- en aanbestedingsbeleid en de inkoopvoorwaarden. Ook onderzoekt team Inkoop of de inrichting van de inkoopfunctie (positie, verantwoordelijkheid, bezetting) voldoende aansluit bij de (ontwikkeling van de) organisatie.

In 2023 startten we met het programma Digitaal Vitaal om de organisatie van onze ICT te professionaliseren. In 2024 werken we binnen dit programma aan:

• De digitale vaardigheden van onze medewerkers.
• Definitie en herschikking van de rollen binnen het Informatiedomein.
• Professionaliseren van de interne dienstverlening binnen het Informatiedomein.
• Ontwikkeling van een planmatig aanpak voor veranderingen binnen het Informatiedomein.

Informatiebeheer

In 2023 startten we de invoering van het nieuwe zaaksysteem. In 2024 ronden we dit af. Verder werken we in 2024 aan het opruimen van documenten uit het oude zaaksysteem.

In 2024 richten we ons op de beveiliging van (persoons)gegevens in de keten. Volgens het Dreigingsbeeld 2023-2024 (Informatiebeveiligingsdienst) staat dit in de top 3 van de grootste bedreigingen. Dit betekent dat we beleid over en afspraken met ICT-dienstverleners, verwerkers en ketenpartners gaan maken. Ook zetten we de eerste stappen in de beveiliging van onze operationele technologie. Voorbeelden zijn de rioolgemalen, klimaatregelinstallaties en andere installaties die aan het internet hangen.

De ambities We werken (samen) in de Cloud en We hebben onze informatievoorziening en -veiligheid op orde zijn onveranderd. Alle ICT-middelen die we gebruiken, vernieuwen we steeds en voorzien we van updates. Dat gaat om hardware en software. De impact op de gebruikers en de dienstverlening proberen we daarbij zo klein mogelijk te houden.

Veel aandacht gaat uit naar de juiste inzet van ICT-middelen en de dagelijkse ondersteuning daarvoor. Wij ontwikkelen de hybride inzet van middelen verder om goed en veilig vanuit huis en vanuit het gemeentehuis (hybride) te kunnen werken.

Aandachtspunt voor het komende jaar is het goed organiseren van ICT-gerelateerde functies. En zorgen voor een goede afstemming tussen deze functies.  Zo komt de informatievoorziening goed tot haar recht.

Vanaf de jaarrekening 2023 geeft het college een rechtmatigheidsverantwoording af over de jaarstukken. Tot 2023 deed de accountant dat. Daarmee verklaart het college dat het rechtmatig heeft gehandeld.

Jaarlijks voeren de interne controllers verbijzonderde interne controles (VIC's) uit. Deze VIC’s zijn gericht op processen met de grootste financiële en maatschappelijke risico's en zijn bedoeld om foutgevoelige processen te identificeren en de gekoppelde risico's te beperken. De VIC's vormen een belangrijke basis voor de rechtmatigheidsverantwoording van het college. 

In 2024 werken we verder aan de doorontwikkeling van de P&C-cyclus. Belangrijke aandachtspunten zijn:

1. Het ontwikkelen van een meerjarenvisie.  Deze visie heeft gevolgen voor de kadernota, begroting en meerjarenraming.  Onder andere door te werken met thema's. Het coalitieakkoord is hiervoor belangrijke input.
2. Het meer behulpzaam maken van de P&C cyclus aan het realiseren van de gestelde ambities.
3. Een bestuursrapportage die de raad beter in staat stelt om tussentijds bij te sturen.
4. Doorontwikkeling van  de kadernota. Dit is het hoofddocument voor de politieke discussie, algemene beschouwingen en het meerjarig kijken. De begroting is de technische uitwerking van de kadernota.

Inleiding
Voor de uitvoering van de programma’s zijn financiële middelen nodig. Om tijdig en tegen gunstige tarieven gelden aan te trekken of uit te zetten is de uitvoering van de treasuryfunctie belangrijk. 

Beleid financiering
In het treasurystatuut wordt de beleidsmatige infrastructuur van de treasuryfunctie vastgelegd in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. 

Financiering
Opgenomen vaste geldleningen 
De opgenomen vaste geldleningen hebben op 1 januari 2024 een boekwaarde van € 7.730.771. In 2024 wordt hierop € 2.955.179 afgelost en aan rente is € 236.537 verschuldigd.  De leningen hebben op 1 januari 2024 een gemiddeld gewogen rentepercentage van 3,78 procent (2,45 procent in 2023). Het gemiddelde rentepercentage stijgt, omdat de leningen met een laag rentepercentage bijna afgelost zijn.

Liquiditeitsbegroting

De liquiditeitsbegroting geeft weer dat wij in 2024 de kasgeldlimiet niet zullen gaan overschrijden, zodat het aantrekken van een langlopende lening  niet nodig is.

Berekening rente-omslagpercentage en renteresultaat taakveld treasury 2024

Rentevisie
Voor de Begroting 2024 wordt rekening gehouden met een rente van 3,5 procent voor het aantrekken van tijdelijke liquide middelen. Voor langlopende leningen met een looptijd van 5 jaar wordt rekening gehouden met een percentage van 3,25 procent. 

Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet voor het jaar 2024 bedraagt €  8,7 miljoen. Tot het bedrag van de kasgeldlimiet mogen kortlopende geldleningen worden aangetrokken.

Risiconorm
De gemeente Lochem zit ruim onder de renterisiconorm, omdat alleen leningen zijn aangetrokken met een vast rentepercentage voor de gehele looptijd van de lening.

Inleiding
De gemeente werkt samen met andere partijen. Deze paragraaf geeft een overzicht van onze "verbonden partijen".

Een verbonden partij is een organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Hierdoor draagt de gemeente medeverantwoordelijkheid. Het kan gaan om een privaatrechtelijke organisatie zoals stichtingen, verenigingen, NV’s en BV’s. Of het kan een publiekrechtelijke organisatie zijn,  zoals een gemeenschappelijke regeling.

Bij een bestuurlijk belang heeft de gemeente zeggenschap. De gemeente is vertegenwoordigd in het bestuur of heeft stemrecht. Er is een financieel belang als de gemeente risico loopt met de middelen die we aan een partij ter beschikking stellen. Of als de gemeente aangesproken kan worden als een verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.

Overzicht Verbonden Partijen
De gemeente Lochem heeft de volgende verbonden partijen:

Inleiding 
Het grondbeleid is vastgelegd in de Nota Grondbeleid 2022 en de Uitvoeringsnota Grondbeleid 2022. We kennen een situationeel grondbeleid. Dat betekent dat we per project de meest passende vorm van grondbeleid bepalen. 

Grondbeleid is een middel om gemeentelijke ambities uit andere beleidsterreinen te realiseren. Bijvoorbeeld woningbouw, economie, natuur en recreatie. Het grondbeleid geeft richting aan het handelen van de gemeente bij ruimtelijke ontwikkelingen. Als de gemeente eigenaar van de grond is of wordt, is de invloed van de gemeente groter.

Grondbeleid voor wonen
We willen graag 1.300 nieuwe woningen bouwen tot en met 2030. De gemeente zet zich in om deze percelen aan te kopen voor (betaalbare) woningbouw. Daarom vestigden we in 2021 de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) op verschillende percelen in onze gemeente. 

Ontwikkelingen beïnvloeden de grondexploitaties
Een grondexploitatie is een begroting die de grondkosten en grondopbrengsten van een ruimtelijk ontwikkelingsplan in beeld brengt.  Naast woningbouw, beïnvloeden ook andere ontwikkelingen onze grondexploitaties. Denk aan:

• de opvang van asielzoekers
• huisvesting van statushouders en ontheemden
• duurzame ambities
• stijgende kosten
• stikstof
  
  

Actualisatie lopende actieve grondexploitaties 
Een deel van de gronden die in eigendom zijn van de gemeente en waarvoor een ruimtelijke procedure is gestart of voorzien hebben we opgenomen in grondexploitaties (lopende plannen). Nadat we deze bouwrijp maken, verkopen we deze gronden als bouwterreinen of kavels. Met de grondexploitaties brengen wij de opbrengsten en kosten van deze plannen in beeld en actualiseren wij deze.

Hoe staan we er financieel voor?

In deze paragraaf leest u hoe de grondexploitaties van de gemeente Lochem er financieel voor staan. 

Parameters en uitgangspunten grondexploitatiebegrotingen

De kosten- en opbrengstenstijging baseren we op de inputprijsindex van Grond-, weg en waterbouw (GWW-index) van het CBS en Outlook Grondexploitaties 2023 van Metafoor. De rente berekenen we volgens de regels van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Dat is het gewogen gemiddelde rentepercentage op vreemd vermogen ten opzichte van het totaalvermogen. De BBV schrijft ook de disconteringsvoet voor: het percentage dat wordt gebruikt om toekomstige kasstromen terug te rekenen naar de huidige waarde.

Voorlopige boekwaarde en werkelijke boekwaarde

Bij de actualisatie van de grondexploitaties voor de Begroting 2024 gebruiken we de voorlopige boekwaarden (op 1-6-2023) en een prognose tot en met 31-12-2023. Bij de Jaarrekening 2023 passen we de geprognosticeerde boekwaarde aan op de werkelijke boekwaarde over het jaar 2023. In de paragraaf lichten we de grondexploitatieprojecten op hoofdlijnen toe. Hierbij vergelijken we de grondexploitatie bij de Jaarrekening 2022 met die van de Begroting 2024.  De detailspecificatie per complex zijn op aanvraag beschikbaar. 

Tussentijdse winst- en verliesnemingen

Het BBV schrijft voor dat we bij tussentijdse winstnemingen de Percentage of Completion (PoC) methode moeten toepassen. Dit betekent dat als grond is verkocht, we tussentijds winst moeten weergeven. Naar rato van de voortgang van de grondexploitatie. Daarom brengen we de geraamde, toekomstige winsten per jaar in beeld. De wijzigingen voegen we toe aan de in te stellen reserve bouwgrondexploitatie.

Tabel 2. Overzicht tussentijdse winstnemingen en mutaties verliesvoorzieningen

Tussentijdse winstneming
In 2023 ramen we voor € 689.000 aan tussentijdse winst (voordeel). In totaal is er vanaf de start van de grondexploitatie tot en met ultimo 2023 dan voor een bedrag van € 5.281.000 aan tussentijdse winst genomen.

Verliesvoorziening
Als uit een grondexploitatie blijkt dat er een verlies op een plan ontstaat, treffen we direct een verliesvoorziening. Vaak zijn dit grondexploitaties waarbij er sprake is van herstructurering. 
Een bedrag van € 95.000 valt vrij aan de verliesvoorziening (voordeel). Belangrijkste oorzaak is dat de grondexploitatie Kop van Oost is verbeterd. Er komen extra huurinkomsten binnen. Waardoor het resultaat met € 124.000 verbeterde. Daarnaast sloten we TKF af met een positiever resultaat van € 120.000. Dit komt doordat er geen kosten zijn voor bouwrijp maken.

Totaaloverzicht resultaten complexen
In onderstaande tabel staat een overzicht van de eindwaarde en contante waarde per complex. 

De verwachte resultaten van de grondexploitaties vergelijken we op eindwaarde en contante waarde. Bij de contante waarde vertalen we de resultaten naar 1 januari 2024. Dit is de waarde van het eindresultaat van de grondexploitaties teruggerekend naar 1 januari 2024. Ook brengen we de eindresultaten van de grondexploitaties in beeld op eindwaarde. We tonen de resultaten aan het einde van de looptijd van het plan.

Tabel 3. Overzicht contante waarde – eindwaarde actieve bouwgrondexploitaties

Baten en lasten jaarschijf 2024 voor de grondexploitaties
In onderstaand overzicht staan de door de raad beschikbaar te stellen baten en lasten voor jaarschijf 2024 per grondexploitatie. Met het beschikbaar stellen van het budget voeren we de verwachte werkzaamheden uit.

Tabel 4. Overzicht beschikbaar te stellen baten en lasten 2024

Instemmen met meerjarige begrotingswijziging winst- en verliesneming grondexploitaties
Zie hieronder voor de begrotingswijzigingen die direct te herleiden zijn uit de uitkomsten van de actualisatie van de grondexploitaties bij de Begroting 2024.
Door in te stemmen met deze begrotingswijziging zorgen we voor een juiste begrotingsbasis voor het eerstvolgende moment van actualisatie grondexploitaties bij de Jaarrekening 2023.

Tabel 5. Begrotingswijziging grondexploitaties actualisatie Begroting 2024

Risicoanalyse
Per grondexploitatie brengen we de risico’s in kaart op basis van de huidige inzichten. Hoe verder een plan in ontwikkeling is, hoe minder risico’s te verwachten zijn. Voor het bepalen van de risico’s, gebruiken we de Monte-Carlosimulatie. Deze simulatie berekent het financiële projectrisico. Daardoor is met een betrouwbaarheidsgehalte van 90% zeker dat het weergegeven financieel risico, het maximale risico is.

Voor alle grondexploitaties berekenen we de standaard ramingsonzekerheden en de project specifieke risico’s in de risicoanalyse door. 

Risico’s
Het totaalbedrag aan risico’s voor de grondexploitaties is  € 1.792.000.
    
De risico’s bij de Jaarrekening 2022 waren in totaal € 2.127.000. De risico’s namen met € 335.000 af. Dit komt doordat we verwachten dat 6 grondexploitaties afgesloten worden. Hierdoor komen de daarbij behorende risico’s te vervallen. Daarnaast nam het risico bij de grondexploitatie Scheggertdijk af. Hier startte de sloop en de sanering. Verwachting is dat de kosten binnen de raming van de grondexploitatie vallen. 

Tabel 6. Overzicht Monte Carlo Analyse grondexploitaties

Overzicht per grondcomplex
In de overzichten per complex lichten we de verschillen van de complexen toe ten opzichte van de stand bij de Jaarrekening 2022. 

Grondexploitaties Woningbouw

1.    Kop van Oost

Toelichting Kop van Oost

Voortgang inhoudelijk
Het bestemmingsplan Kop van Oost is onherroepelijk. Het plan bestaat uit 4 fases waarin ongeveer 120 woningen en appartementen worden gebouwd. De stand van zaken is: 
•    De eerste opstallen zijn gesloopt
•    Fase 1 is bouwrijp gemaakt en de woningen zijn in aanbouw
•    Fase 2 is in 2023 bouwrijp opgeleverd
•    Fase 3 wordt in 2024 bouwrijp gemaakt
•    Fase 4 volgt in 2025
•    Het woonrijp maken van Fase 1 startte in 2023; oplevering is in 2024
•    De overige fases worden in 2025 t/m 2026 opgeleverd

De opbrengsten van de eerste grondverkoop worden in 2024 verwacht.

Financieel
De grondexploitatieberekening  bij de Jaarrekening 2022 raamde een tekort van € 2.892.000 op 1-1-2023. In de actuele grondexploitatieberekening bij de Begroting 2024 ramen we nu een tekort van € 2.768.000 op 1-1-2024. Het resultaat valt daarmee € 124.000 positiever uit. 

Dit komt door een hogere opbrengst vanuit de verhuur van opstallen in het plan Kop van Oost. Veroorzaakt door vertraging in het plan Diekink. De huurder kan namelijk pas verplaatsen van Kop van Oost naar Diekink, als het plan Diekink onherroepelijk is. De beroepsprocedure daarvoor loopt nog. De grondexploitatie van plan Diekink laat een (relatief beperkt) negatiever resultaat zien dan verwacht, als gevolg van de vertraging. 

Verschil jaarschijf 2023
Voor het project Kop van Oost is bij de Jaarrekening 2022 voor de jaarschijf 2023 € 304.000 aan baten geraamd. In 2023 ramen we nu € 290.0000 aan baten. 
Bij de Jaarrekening 2022 is voor de jaarschijf 2023 € 836.000 aan lasten geraamd. In 2023 ramen we nu € 835.000 aan lasten. 

Project specifieke risico’s 
Naast de standaard ramingsonzekerheden nemen we risico’s van specifieke projecten mee in de risicoanalyse:
•    Extra saneringskosten. We weten onvoldoende of er vervuilde grond zit onder de bedrijven. Hierdoor zijn er mogelijk hogere saneringskosten. 
•    Extra plankosten. Langere doorlooptijd van een project door verschil van inzicht over de planuitvoering. 
•    Subsidie komt te vervallen. De subsidie voor het project stelt eisen aan de startdatum van de bouw.

We ramen de risico’s voor dit project op € 649.000.

2.    Almen Zuid II

Toelichting Almen Zuid II

Voortgang inhoudelijk
Alle kavels zijn verkocht. De gronden leverden we in 2023 woonrijp op. De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af.

Financieel
De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af met een verwacht negatief resultaat van € 193.000. De eerdere verwachting was dat de grondexploitatie met een negatief resultaat van € 199.000 afgesloten kon worden.

Verschil jaarschijf 2023
Er zijn geen noemenswaardige verschillen.

Project specifieke risico’s 
De grondexploitatie sluiten we af per 31-12-2023. Er is om die reden geen sprake meer van risico’s.

3.    Harfsen West

Toelichting Harfsen West

Voortgang inhoudelijk
Alle kavels zijn verkocht. De gronden leverden we in 2023 woonrijp op. De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af.

Financieel
De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af met een verwacht positief resultaat van € 27.000. Dit is in lijn met de eerdere verwachtingen.

Verschil jaarschijf 2023
Er zijn geen noemenswaardige verschillen.

Project specifieke risico’s 
De grondexploitatie wordt afgesloten. Er is om die reden geen sprake meer van risico’s.

4.    Barchem Zuid

Toelichting Barchem Zuid

Voortgang inhoudelijk
Alle kavels zijn verkocht. De gronden leverden we in 2023 woonrijp op. De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af.

Financieel
De grondexploitatie sluiten we af met een verwacht verlies van € 944.000. De verwachting was dat de grondexploitatie met een verlies van € 918.000 afgesloten kon worden. De grondexploitatie is daarmee ongeveer € 26.000 verslechterd. Dit is te verklaren doordat er extra werkzaamheden voor het woonrijp maken uitgevoerd moesten worden.

Verschil jaarschijf 2023
Bij de Jaarrekening 2022 raamden we voor de jaarschijf 2023 € 107.000 aan baten. Voor jaarschijf 2023 ramen we nu € 107.000 aan baten.

Bij de Jaarrekening 2022 raamden we voor de jaarschijf 2023 € 11.000 aan lasten. Voor jaarschijf 2023 ramen we nu € 49.000 aan lasten. Een verschil van € 38.000 hogere lasten. Dit is te verklaren door extra werkzaamheden voor het woonrijp maken.

Project specifieke risico’s 
De grondexploitatie wordt afgesloten. Er is om die reden geen sprake van meer risico’s.

5.    Clusterlocatie Exel

Toelichting Clusterlocatie Exel

Voortgang inhoudelijk
De planologische procedure  is vertraagd door een juridische procedure tegen het FAB beleid. We verwachten dat de procedure klaar is in 2024.  Daarna starten we met bouwrijp maken en het verkopen van kavels. Het woonrijp maken start in 2025 wanneer de eerste kavels zijn verkocht. Naar verwachting sluiten we de grondexploitatie per 31-12-2029 af.

Financieel
De grondexploitatieberekening bij de Jaarrekening 2022 raamde een positief resultaat van € 246.000 per 1-1-2023. Bij de Begroting 2024 per 1-1-2024 ramen we het resultaat nu op € 219.000. Het resultaat is daardoor € 27.000 negatiever. Het verslechterde resultaat komt door wijzigingen in de gehanteerde indexaties van de bedragen waardoor de kosten harder stijgen dan de opbrengsten. 

Voor het project Clusterlocatie Exel was bij de Jaarrekening 2022 voor jaarschijf 2023 geen resultaatneming geraamd. Ook nu bij de Begroting 2024 ramen we geen resultaatneming voor 2023.

Verschil jaarschijf 2023
Voor het project Clusterlocatie Exel raamden we bij de Jaarrekening 2022 voor jaarschijf 2023 geen baten. Voor jaarschijf 2023 ramen we nu ook geen baten. Bij de Jaarrekening 2022 is voor jaarschijf 2023 € 94.000 aan lasten geraamd. Voor jaarschijf 2023 ramen we nu € 60.000 aan lasten. Een verschil van € 34.000 lagere lasten. Dit komt door uitstel van sloopwerkzaamheden en het bouwrijp maken.  

Project specifieke risico’s 
Naast de standaard ramingsonzekerheden zijn de volgende risico’s meegenomen in de risicoanalyse:

•    Extra kosten bouw-/woonrijp maken. Het bouw- en woonrijp maken moet nog starten en is geraamd op basis van de huidige uitgangspunten. Daarnaast bestaat de kans op het eventueel moeten verwijderen van funderingsrestanten.  
•    In de huidige situatie is er binnen het plangebied een bos. De bomen moeten we kappen en ergens anders compenseren. De locatie die we hier als gemeente voor op het oog hebben, is mogelijk te klein. In verdere planvorming moet dit duidelijk worden. We houden daarom rekening met het risico dat er nog gronden verworven moeten worden voor boscompensatie.

We ramen de risico’s voor dit project op € 243.000. 

6.    Detmerskazerne Eefde

Voortgang inhoudelijk
Alle kavels zijn verkocht. De gronden leverden we in 2023 woonrijp op. De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af.

Financieel
De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af met een verwachte winst van € 96.000. De verwachting was een winst op de grondexploitatie van € 62.000. De grondexploitatie is daarmee ongeveer € 34.000 verbeterd. Dit is te verklaren doordat de kosten voor het woonrijp maken naar verwachting lager uitvallen dan eerder geraamd.

Verschil jaarschijf 2023
Bij de Jaarrekening 2022 raamden we voor de jaarschijf 2023 € 1.508.000 aan lasten. Voor jaarschijf 2023 ramen we nu € 1.485.000 aan lasten. Een verschil van € 29.000 lagere lasten. Dit komt doordat de kosten voor het woonrijp maken naar verwachting lager uitvallen dan eerder geraamd.  

Project specifieke risico’s 
De grondexploitatie wordt afgesloten. Er is daarom geen sprake van risico’s.

7.    Etalage naar de Toekomst Deelplan 5 Holmerskamp

Voortgang inhoudelijk
Voor het project Holmerskamp zijn alle kavels verkocht. Er is een verschil van inzicht met de ontwikkelaar, waardoor er nog niet gestart is met het woonrijp maken van de gronden. Naar verwachting starten we in 2023 met woonrijp maken en leveren we de gronden in 2024 woonrijp op. De grondexploitatie sluiten we naar verwachting per 31-12-2024 af. 

Financieel
De grondexploitatieberekening bij de Jaarrekening 2022 raamde een tekort van € 1.792.000 per 1-1-2023. Bij de Begroting 2024 per 1-1-2024 ramen we het tekort nu op € 1.816.000. Het resultaat valt daarmee € 24.000 negatiever uit. 

Verschil jaarschijf 2023
Voor het project Holmerskamp raamden we bij de Jaarrekening 2022 voor jaarschijf 2023 € 30.000 aan baten. Voor jaarschijf 2023 ramen we nu € 15.000 aan baten. Een verschil van € 15.000 lagere baten. Dit komt doordat we verwachten dat de helft van de nog te betalen exploitatiebijdrage in 2023 betaald wordt en het resterende deel in 2024. 

Bij de Jaarrekening 2022 raamden we voor jaarschijf 2023 € 291.000 aan lasten. Voor jaarschijf 2023 ramen we nu € 165.000 aan lasten. Een verschil van € 126.000 lagere lasten. Dit komt doordat we verwachten dat een deel van de woonrijp werkzaamheden in 2023 en het overige in 2024 uitgevoerd worden. De eerdere verwachting was dat dit volledig in 2023 plaats vond. 

Project specifieke risico’s 
Naast de standaard ramingsonzekerheden zijn onderstaande project specifieke risico’s in de risicoanalyse meegenomen:
•    Extra kosten woonrijp maken. Het woonrijp maken moet nog plaatsvinden. Het risico dat de kosten hoger uitvallen is meegenomen in de risicoanalyse.

We ramen de risico’s voor dit project op € 61.000.

8.    Scheggertdijk 7

Voortgang inhoudelijk
Scheggertdijk is een grondexploitatie voor woningbouw. De grond is al in eigendom van de gemeente en verhuurde we. De huurder heeft de locatie verlaten. In 2023 starten we met sloop, sanering en het bouwrijp maken. De uitgifte van de woningbouw staat gepland vanaf 2024 tot en met 2026. Ook het woonrijp maken wordt dan afgerond, zodat het project per 31-12-2026 afgesloten kan worden. 

Financieel
De grondexploitatieberekening Jaarrekening 2022 raamde een verlies van € 62.000 per 1-1-2023. Bij de Begroting 2024 per 1-1-2024 is het geraamde verlies € 97.000. De grondexploitatie is met € 35.000 verslechterd. Het verslechterde resultaat komt door wijzigingen in de gehanteerde indexaties van de bedragen waardoor de kosten harder stijgen dan de opbrengsten. 

Verschil jaarschijf 2023
Voor het project Scheggertdijk 7 is bij de Jaarrekening 2022 voor jaarschijf 2023 € 42.000 aan baten geraamd. We ramen nu voor jaarschijf 2023 ook € 42.000 aan baten. Bij de Jaarrekening raamden we voor jaarschijf 2023 € 1.035.000 aan lasten. We ramen nu voor jaarschijf 2023 € 916.000 aan lasten. Een verschil van € 119.000 lagere lasten. Dit komt doordat we een deel van de bouwrijp werkzaamheden in begin 2024 afronden in plaats van in 2023.  

Project specifieke risico’s 
Naast de standaard ramingsonzekerheden hebben we onderstaande project specifieke risico’s in de risicoanalyse meegenomen:

•    Extra saneringskosten. In het plangebied is verontreiniging aanwezig. Tijdens de verhuur was onderzoek niet mogelijk. In 2023 onderzoeken we de mogelijke verontreiniging. De uitkomsten van het onderzoek zijn te laat voor verwerking in de Begroting 2024. We maken daarom een inschatting van de saneringskosten. Er is een kans dat deze te laag zijn ingeschat. 
•    Lagere grondwaarde. De kavels bevinden zich in het hogere prijssegment. Ondanks makelaarsadviezen bestaat het risico dat er geen belangstelling is voor dit prijssegment. Dat kan leiden tot een lagere verkoopprijs. 
•    Het project kan langer duren dan verwacht als de markt verslechtert. Dat kan leiden tot hogere plankosten en renteverlies. 

We ramen de risico’s voor dit project op € 244.000. 

Grondexploitaties Industrieterreinen

1.    Aalsvoort West

Voortgang inhoudelijk
Alle gronden verkochten we. In 2023 leveren we het project woonrijp op. De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af.

Financieel
De grondexploitatie sluiten we af met verwachte winst van € 568.000. De verwachting was dat we de grondexploitatie met een winst van € 647.000 kunnen afsluiten. De grondexploitatie is daarmee € 81.000 verslechterd. Dit komt doordat er in 2023 besloten is extra te investeren in onder andere parkmanagement. 

Verschil jaarschijf 2023
Voor het project Aalsvoort-West raamden we bij de Jaarrekening 2022 voor jaarschijf 2023 € 1.250.000 aan baten. Deze worden ook in 2023 gerealiseerd. Bij de Jaarrekening 2022 is voor jaarschijf 2023 € 430.000 aan lasten geraamd. Er is in 2023 voor € 527.000 aan lasten gerealiseerd. Een verschil van € 97.000 hogere lasten. Dit komt doordat er in 2023 een besluit genomen is tot extra investeringen zoals in parkmanagement, extra bewegwijzering en bebording.  

Bij de Jaarrekening 2022 verwachtten we € 647.000 aan resultaat te kunnen nemen. Bij de Begroting 2024 is dit bijgesteld naar € 566.000. Dit komt door de investering voor parkmanagement. 

Project specifieke risico’s 
De grondexploitatie wordt afgesloten en kent daarom geen risico’s. 

2.    Stijgoord 

Voortgang inhoudelijk
Op dit moment neemt de interesse in de kavels toe en hebben we enkele kavels in optie gegeven. 

Financieel
De grondexploitatieberekening Jaarrekening 2022 raamde een tekort van € 220.000 per 1-1-2023. Bij de Begroting 2024 per 1-1-2024 ramen we het tekort nu op € 215.000. Het resultaat valt daarmee € 5.000 positiever uit. 

Verschil jaarschijf 2023
Voor het project Stijgoord raamden we bij de Jaarrekening 2022 voor jaarschijf 2023 € 400.000 aan baten. We ramen nu voor jaarschijf 2023 € 804.000 aan baten. Een verschil van € 404.000 hogere baten. Deze verwachting valt positiever uit doordat de opties op kavels gerealiseerd lijken te worden. Ook zijn er enkele opties bij gekomen. Bij de Jaarrekening 2022 raamden we voor jaarschijf 2023 € 32.000 aan lasten. We ramen nu voor jaarschijf 2023 € 62.000 aan lasten. Het verschil is te verklaren door de renteboeking. 

Project specifieke risico’s 
Naast de standaard ramingsonzekerheden zijn onderstaande project specifieke risico’s in de risicoanalyse meegenomen:

•    Extra kosten woonrijp maken. Tijdens de actualisatie hebben we met een civiel adviseur gekeken naar de raming. De raming lijkt voldoende. Toch is er altijd een risico dat de kosten overschreden worden. Zeker in de huidige tijd van prijsstijgingen.  
•    De verkoop van de vrije kavels verloopt moeizaam. De langere looptijd heeft risico’s, zoals rente- en prijscorrecties. 

We ramen de risico’s voor dit project op € 265.000. 

3.    TKF

Voortgang inhoudelijk
Alle gronden zijn verkocht. De gronden leverden we in 2023 woonrijp op. De grondexploitatie sluiten we per 31-12-2023 af. 

Financieel
De grondexploitatie sluiten we af met een verwacht verlies van € 120.000. De verwachting was dat de grondexploitatie met een verlies van € 240.000 afgesloten kon worden. De grondexploitatie is daarmee € 120.000 verbeterd. Dit komt doordat het woonrijp maken vervalt. 

Verschil jaarschijf 2023
Voor de baten zijn er geen verschillen. De lasten vallen € 95.000 lager uit en dat komt door het wegvallen van de werkzaamheden van het woonrijp maken. 

Project specifieke risico’s 
De grondexploitatie sluiten we af en daarom zijn er geen risico’s. 

4.    Diekink

Voortgang inhoudelijk
Het bestemmingsplan en de grondexploitatie Diekink stelde de gemeenteraad vast in december 2020. Tegen dit bestemmingsplan is beroep ingesteld bij de Raad van State. Deze procedure loopt nog. We zetten ons actief in om te bezien of we dit proces kunnen versnellen of het beroep ingetrokken kunnen krijgen. 

De start van het bouwrijp maken stellen we uit tot het bestemmingsplan onherroepelijk is. Dit plan heeft een capaciteit van 5,5 hectare te verkopen industrieterrein. Als gevolg van het beroep is de fasering opnieuw een jaar doorgeschoven. In 2023 staan er geen werkzaamheden meer gepland. In 2024 wordt er gesloopt, gesaneerd en de grond bouwrijp gemaakt. De eerste verkoop is gepland in 2024 en de laatste in 2027. Naar verwachting worden de laatste werkzaamheden in 2027 afgerond, waarna het project wordt afgesloten. 

Financieel
De jaarrekening 2023 raamde een tekort van € 809.000 per 1-1-2023. Bij de Begroting 2024 ramen we het tekort nu op € 890.000. Het resultaat valt daarmee € 81.000 negatiever uit. Dit komt doordat we het bouwrijp maken een jaar later uitvoeren. Dit leidt tot een extra jaar indexering hierover. Waardoor de kostenstijging toeneemt. Dit geldt ook voor de stijging van de rentekosten. 

Verschil jaarschijf 2023
Voor het project Diekink raamden we bij de Jaarrekening 2022 voor jaarschijf 2023 geen baten. We ramen nu voor jaarschijf 2023 € 16.000 aan baten. Dit zijn pachtinkomsten die we niet hebben voorzien. Bij de Jaarrekening 2022 is er voor jaarschijf 2023 € 360.000 aan lasten geraamd. Voor jaarschijf 2023 ramen we nu € 88.000 aan lasten. Een verschil van € 272.000 lagere lasten. Dit komt doordat het bouwrijp maken is doorgeschoven naar 2024.  

Project specifieke risico’s 
Naast de standaard ramingsonzekerheden zijn onderstaande projectspecifieke risico’s in de risicoanalyse meegenomen:

•    Extra kosten bouw- en woonrijp maken. Het bouw- en woonrijp maken moet nog starten. Het risico dat de kosten hoger uitvallen is meegenomen in de risicoanalyse.
•    Opbrengsten kavelverkoop. Aan de opbrengstenkant is een bandbreedte meegenomen in de risicoanalyse. De opbrengsten worden in de komende jaren gerealiseerd en in de risicoanalyse is een eventuele lagere kavelprijs opgenomen. De risico’s aan de opbrengstenkant zijn flink toegenomen door de stijgende rentes. Door de stijgende rentes neemt de mogelijkheid tot financiering af. Hierdoor kan er minder geleend kan worden. 
•    Verkrijgen ontheffing Wet Natuurbescherming (WNb). Voor de ontwikkeling van het bedrijventerrein is een ontheffing nodig. Hierover is de gemeente in gesprek met de provincie. Op basis van de gesprekken is af te leiden dat er misschien op korte termijn (dit jaar) geen ontheffing te verwachten valt. Dit kan tot vertraging van deze ontwikkeling leiden.  

We ramen de risico’s voor dit project op € 330.000. 

Particuliere grondexploitaties
Bij particuliere grondexploitaties is het kostenverhaal vooraf via een overeenkomst of de legesverordening geregeld. 

In 2023 maakten we kosten voor verschillende plannen. Het gaat om interne uren  voor de voorbereiding van de ontwikkeling van toekomstige bouwlocaties in de gemeente. 

Bij de onderhandelingen over de overeenkomsten wordt een maximaal bedrag afgesproken als exploitatiebijdrage om de kosten van de gemeente te dekken. Soms blijkt dit bedrag niet voldoende te zijn. Dit deel kan niet in rekening worden gebracht op grond van de overeenkomst. Het teveel aan gemaakte kosten komt dan voor rekening van de gemeente. In 2023 is dit bedrag € 3.500 en dit bedrag komt ten laste van het resultaat 2023.

Overzicht particuliere grondexploitaties

1. Barchemse Bos 
Het voornemen van de initiatiefnemer van dit plan is het bouwen van zes woningen, die met een openbare weg worden ontsloten op de Borculoseweg. Gezien de locatie en de grootte van de percelen, zijn dit woningen in het duurdere segment. Het ontwerp bestemmingsplan heeft ter inzage gelegen. Hierop kwamen meerdere zienswijzen. We werken aan een juiste beantwoording van de zienswijzen. En aan een voorstel om het  bestemmingsplan gewijzigd voor te leggen aan de raad. De gemeenteraad kan dan het plan vaststellen, waarna het plan open staat voor beroep.

2. FAB Clustering Laren 
Het beroep tegen het in 2020 vastgestelde bestemmingsplan is op 9 november 2022 ongegrond verklaard. De bestemmingsplanprocedure is daarmee afgerond. Dit betekent dat de initiatiefnemer het plan verder kan uitwerken. En de omgevingsvergunningen aan kan vragen voor het oprichten van 4 vrijstaande woningen. In ruil voor sloop van voormalige agrarische bedrijfsgebouwen in het buitengebied.

3. Voormalig Reudinkterrein - Berkeloevers
De woningen zijn gerealiseerd. De openbare ruimte moet nog overgedragen worden aan de gemeente.  Het project wordt daarna afgesloten.

4. Kokstraat 37 Eefde
De bedrijfsactiviteiten op het perceel Kokstraat 37 Eefde zijn gestaakt. De huidige eigenaar wenst de locatie te herontwikkelen voor woningbouw. Op 19 januari 2021 nam het college het volgende besluit: “In principe medewerking verlenen aan de herontwikkeling van de bedrijfslocatie Kokstraat 37 in Eefde." Het plan omvat de realisatie van 8 starterswoningen en 10 comfortwoningen voor senioren. Om de herontwikkeling van de locatie voor woningbouw mogelijk te maken, moet het bestemmingsplan worden herzien. Ter voorbereiding wordt het plan verder uitgewerkt en vinden de nodige onderzoeken plaats. 

5. Lochemseweg 134/136 Harfsen
Initiatief voor herontwikkeling van de locatie voor woningbouw. De bestaande opstallen worden gesloopt. En vervangen door een appartementengebouw met 19 woningen en maatschappelijke/ commerciële ruimte in (een deel van) de plint. Momenteel wordt het ontwerp bestemmingsplan opgesteld. Start van de bestemmingsplanprocedure is  naar verwachting voor het einde van 2023.

6. Dorpsstraat 1 Laren
Op 19 april 2022 heeft het college een principebesluit genomen om medewerking te verlenen aan deze herontwikkeling. Het gaat om 21 woningen waarvan 15 grondgebonden en 6 in een klein appartementencomplex. Op de begane grond daarvan is een commerciële invulling voorzien. De benodigde bestemmingsplanprocedure is inmiddels doorlopen. Op 3 juli 2023 stemde de gemeenteraad in met het bestemmingsplan. Verwachting is dat in de tweede helft van 2023 de omgevingsvergunning wordt verleend.

Het doel van de Woo is om overheidsinformatie beter vindbaar en digitaal toegankelijker te maken.  De wet verplicht ons daarom ook om in de begroting aan te geven wat wij daaraan doen. 

Wij hebben Woo-coördinatoren benoemd
De juristen van het team Bestuurlijke Juridische Zaken zijn aangesteld als Woo-coördinator. Inwoners en organisaties kunnen bij hen terecht met vragen over de gemeentelijke informatie. Dit kan gaan over de vindplaats van besluiten, publicaties of het opstellen van een Woo-verzoek. De coördinatoren  ondersteunen ook de organisatie met Woo-verzoeken.

Landelijke informatievoorziening
Bij het in werking treden van de Woo was het plan om overheidsinformatie via een landelijke voorziening PLOOI toegankelijk te maken. Dat bleek moeilijk en de minister van Binnenlandse Zaken heeft PLOOI stilgelegd. Er komt een eenvoudigere voorziening, maar die is nog niet operationeel.

Publiceren
Ondertussen zijn wij wel aan de slag gegaan. In fases geven wij invulling aan de wet en maken steeds meer informatie toegankelijk. In 2023 zijn we begonnen met het publiceren van klachten, bezwaren en Woo-verzoeken op de website van de gemeente Lochem. Een volgende stap is om de besluiten op deze klachten, bezwaren en Woo-verzoeken te publiceren. Dit pakken wij in 2024 op.

Software
We hebben software aangeschaft die het proces van anonimiseren eenvoudiger maakt. Deze software hebben we nog niet ingevoerd. Naar verwachting doen we dat voor het eind van 2023. Nu zijn we nog in de experimentele fase.  Wanneer het  anonimiseren  van informatie eenvoudig is toe te passen, draagt dat bij aan het actief openbaar kunnen maken van informatie.