Bijlage 1: Begrotingsrichtlijnen

Terug naar navigatie - - Bijlage 1: Begrotingsrichtlijnen
Begrotingsrichtlijnen 2026
Tussentijdse raadsvoorstellen met financiële gevolgen (drie O's)
Tussentijdse raadsvoorstellen met financiële gevolgen komen alleen in aanmerking als die voldoen aan de drie O’s van onvoorzien, onvermijdelijk en onuitstelbaar.
Zwart blokje (activiteiten)
In de intensiveringslijst bij de begroting staan de nieuwe activiteiten met de kosten die bij die activiteit horen. Sommige activiteiten hebben een zogenaamd 'zwart blokje'. Dit betekent dat het budget of krediet van die betreffende activiteit meteen beschikbaar is als de raad de begroting vaststelt. Staat er geen 'zwart blokje' bij een activiteit, dan komt er op een later moment nog een apart raadsvoorstel om budget of krediet beschikbaar te stellen.
Doorlooptijd investeringskredieten
De doorlooptijd van een krediet voor een investering is maximaal drie jaar. Tenzij aantoonbaar sprake is van bijzondere omstandigheden.
Berekening kosten vaste formatie
Wij brengen de kosten van personeel (formatie) op verschillende momenten in beeld. Bijvoorbeeld als wij voorstellen om meer mensen aan te nemen. Bij de berekening van de kosten kijken wij eerst naar de verwachte inschaling (salaris) van de medewerker. Daar tellen wij de werkgeverslasten bij op. Daarna rekenen wij ook de overheadkosten erbij. Overheadkosten zijn alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Bijvoorbeeld: kosten voor ondersteunende diensten, huisvestingskosten en ICT-kosten. Voor deze overheadkosten rekenen wij € 20.600 per fte (fulltime medewerker) in 2026.
Indexatie exploitatiebudgetten
Het percentage voor indexatie baseren wij op gegevens uit de gemeentefondscirculaire van mei 2025. Op basis van deze reguliere methodiek is het indexatiepercentage voor onze exploitatie 2026 2,1%. Dit percentage gebruiken we voor aanpassing van de exploitatiebudgetten.
Indexatie loonkosten
Het verwachte percentage voor onze exploitatie 2026 en volgende jaren is gemiddeld 1,8%. Dit percentage is gebaseerd op ramingen in de gemeentefondscirculaire mei 2025.
Indexatie subsidies
Het percentage waarmee we subsidies verhogen is gelijk aan het verwachte, alternatieve consumentenprijsindexcijfer (cpi) over een heel jaar. Het percentage voor 2026 bedraagt 2,6%. Het percentage is gebaseerd op het Centraal Economisch Plan (CEP), CPB raming februari 2025.
Indexatie tarieven
De belastingen en tarieven verhogen met 1,9%. Dit percentage is een combinatie van de verwachte loon- en prijsstijging bij de overheid. Het percentage is gebaseerd op de gemeentefondscirculaire van mei 2025.
Rentepercentage investeringen
De rekenrente bij investeringen is 0,0%.
Rentepercentage vennootschapsbelastingplichtige activiteiten
Voor de kostprijsberekening bij de jaarwinstbepaling van activiteiten die vennootschapsbelastingplichtig zijn bedraagt het rentepercentage voor 2026 0,0%. Dit percentage is vanaf 2025 gelijk aan de rekenrente voor de investeringen. Alleen voor de faciliterende grondexploitaties wordt gerekend met een rente die is gebaseerd op de gemiddelde rentelast over het rentedragende vreemd vermogen. Dat is voor 2026 1,90%
Gemeentefonds circulaires verwerken
De belangrijkste mutaties in het Gemeentefonds maakt het rijk bekend via circulaires in mei en september. We verwerken de financiële uitkomst van de meicirculaire in de Bestuursrapportage (najaar) van het lopende jaar. De financiële uitkomst van de septembercirculaire verwerken wij in de Kadernota van het volgende jaar.
Verrekentarieven/uurtarieven
2026: € 136 per uur
Taakstellende uren uitgangspunten
Bij de voorbereiding en uitvoering van investeringen en grondexploitaties zetten wij interne uren in. Dit houdt in dat wij het investeringsbedrag inclusief de benodigde interne uren ramen. Hierdoor ontstaat het voordeel dat deze salarislasten niet meer op de reguliere begroting drukken. Wij ramen hiervoor € 675.000 structureel lagere lasten in de begroting.
Meerjaren Prognose Grondexploitaties
Jaarlijks nemen wij een geactualiseerd overzicht op van de wijzigingen in baten en lasten van de grondexploitaties conform de Notitie ‘Grondbeleid in begroting en jaarstukken’ van de commissie BBV.
Aantal inwoners (per 1 januari)
2026
2027
2028
2029
34.416
34.516
34.616
34.716
We gaan uit van een toename van 100 inwoners per jaar. Dit is gebaseerd op 34.316 inwoners per 1-1-2025 (CBS) en het verloop over de afgelopen 15 jaar.
Woningvoorraad (per 1 januari)
2026
2027
2028
2029
15.794
15.994
16.124
16.254
Het aantal woningen is gebaseerd op de gegevens die gebruikt worden voor de berekeningen binnen het gemeentefonds. Voor de toename van het aantal woningen is een inschatting gemaakt op basis van de planningslijst woningbouw.

Bijlage 2: Intensiveringslijst

Terug naar navigatie - - Bijlage 2: Intensiveringslijst
Bedragen in €
afschr.
zwart blokje
Omschrijving
2026
2027
2028
2029
Totaal
in jaren
2026
2027
2028
2029
Thema Klimaat en Energie
Zwembaden Almen en Gorssel
10.456.000
10.456.000
40/15
200.000
248.000
248.000
248.000
r+a
- Dekking subsidies en bijdragen derden
-1.353.000
-1.353.000
Verduurzaming en modernisering De Beemd (scenario 4)
p.m.
350.000
350.000
r+a
- Dekking subsidies en bijdragen derden
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
r+a
Totaal investeringen Thema Klimaat en Energie
9.103.000
0
0
0
9.103.000
Totaal lasten Thema Klimaat en Energie
200.000
248.000
598.000
598.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten Thema Klimaat en Energie
200.000
248.000
598.000
598.000
Thema Gezond en Vitaal leven
Totaal investeringen Thema Gezond en Vitaal leven
0
0
0
0
0
Totaal lasten Thema Gezond en Vitaal leven
0
0
0
0
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten Thema Gezond en Vitaal leven
0
0
0
0
Thema Leefbare kernen
Multifunctionele accommodatie (mfa) Gorssel - realisatie
p.m.
575.000
r+a
- Dekking subsidies en bijdragen derden
p.m.
p.m.
Multifunctionele accommodatie (mfa) Gorssel - eenmalige kosten
725.000
p.m.
p.m.
p.m.
expl. (inc.)
Totaal investeringen Thema Leefbare kernen
0
0
0
0
0
Totaal lasten Thema Leefbare kernen
725.000
0
0
575.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
Budgettaire lasten Thema Leefbare kernen
725.000
0
0
575.000
0. Bestuur en Ondersteuning
Kroonbenoemde burgemeester
15.000
10.000
expl. (inc.)
Tablets raadsperiode 2026-2030
31.000
31.000
4
8.000
8.000
8.000
r+a
Totaal investeringen Bestuur en Ondersteuning
31.000
0
0
0
31.000
Totaal lasten Bestuur en Ondersteuning
15.000
18.000
8.000
8.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten programma 0 Bestuur en Ondersteuning
15.000
18.000
8.000
8.000
1. Veiligheid
Noodzakelijke aanpassingen brandweerkazernes
810.000
810.000
25
36.000
36.000
36.000
36.000
r+a
Bluswaterbronnen ten behoeve van natuurbrandbeheersing
150.000
150.000
15
10.000
10.000
10.000
r+a
Totaal investeringen Veiligheid
960.000
0
0
0
960.000
Totaal lasten Veiligheid
36.000
46.000
46.000
46.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten programma 1 Veiligheid
36.000
46.000
46.000
46.000
2. Verkeer, vervoer en waterstaat
Netwerkstudie toevoerroute F348 en omgeving Epse
25.000
expl. (inc.)
Epse - A1
5.000.000
expl. (inc.)
- Dekking Algemene Reserve
-5.000.000
expl. (inc.)
Verbreden onverharde fietspaden
150.000
150.000
expl. (inc.)
Totaal investeringen Verkeer, vervoer en waterstaat
0
0
0
0
0
Totaal lasten Verkeer, vervoer en waterstaat
175.000
150.000
5.000.000
0
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
-5.000.000
0
Budgettaire lasten programma 2 Verkeer, vervoer en waterstaat
175.000
150.000
0
0
3. Economie
Totaal investeringen Economie
0
0
0
0
0
Totaal lasten Economie
0
0
0
0
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten programma 3 Economie
0
0
0
0
4. Onderwijs
Nieuwbouw Rank/Vennegotte
4.733.000
4.733.000
40
143.000
143.000
r+a
Nieuwbouw Vullerschool (mfa Gorssel)
4.062.000
4.062.000
40
122.000
r+a
Totaal investeringen Onderwijs
4.733.000
4.062.000
0
0
8.795.000
Totaal lasten Onderwijs
0
0
143.000
265.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten programma 4 Onderwijs
0
0
143.000
265.000
5. Sport, cultuur en recreatie
Inrichting buitenruimte gemeentehuis
- voorbereidingskrediet
25.000
25.000
10
3.000
3.000
3.000
3.000
r+a
- fase 1 klimaatadaptief inrichten plein, toegankelijkheid.
280.000
280.000
10
28.000
28.000
28.000
28.000
r+a
Versterking bibliotheekwerk
103.000
expl. (inc.)
Totaal investeringen Sport, cultuur en recreatie
305.000
0
0
0
305.000
Totaal lasten Sport, cultuur en recreatie
134.000
31.000
31.000
31.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten programma 5 Sport, cultuur en recreatie
134.000
31.000
31.000
31.000
6. Sociaal Domein
Aanbesteding ICT Sociaal Domein
550.000
225.000
expl. (inc.)
Implementeren basisdienstverlening schuldhulpverlening
Formatie schuldhulpverlening
75.000
75.000
75.000
75.000
expl. (str.)
Werkbudget preventie
16.000
16.000
16.000
16.000
expl. (str.)
Totaal investeringen Sociaal Domein
0
0
0
0
0
Totaal lasten Sociaal Domein
641.000
316.000
91.000
91.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten programma 6 Sociaal Domein
641.000
316.000
91.000
91.000
7. Volksgezondheid en milieu
Totaal investeringen Volksgezondheid en milieu
0
0
0
0
0
Totaal lasten Volksgezondheid en milieu
0
0
0
0
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten programma 7 Volksgezondheid en milieu
0
0
0
0
8. Volkshuisvesting, ruimtelijke orde en stedelijke vernieuwing
Restant krediet realisatie projecten Binnenstad Lochem
1.027.000
1.027.000
25
46.000
46.000
46.000
r+a
Opstellen omgevingsplan:
Omgevingsplan
150.000
150.000
150.000
150.000
expl. (inc.)
Totaal investeringen Volkshuisvesting, ruimtelijke orde en stedelijke vernieuwing
1.027.000
0
0
0
1.027.000
Totaal lasten Volkshuisvesting, ruimtelijke orde en stedelijke vernieuwing
150.000
196.000
196.000
196.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke orde en stedelijke vernieuwing
150.000
196.000
196.000
196.000
Overhead
Deelname Datalab GO
150.000
150.000
150.000
150.000
expl. (str.)
Aanbesteding Personeelsinformatiesysteem
45.000
expl. (inc.)
Totaal investeringen overhead
0
0
0
0
0
Totaal lasten overhead
195.000
150.000
150.000
150.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
0
0
Budgettaire lasten overhead
195.000
150.000
150.000
150.000
Totaal investeringen Thema Klimaat en Energie + Thema Gezond en vitaal leven + Thema leefbare kernen + programma 0 t/m 8 + overhead
16.159.000
4.062.000
0
0
20.221.000
Totaal budgettaire lasten programma 0 t/m 8 + overhead
2.271.000
1.155.000
6.263.000
1.960.000
Lasten te dekken via reserves/anders
0
0
-5.000.000
0
Totaal budgettaire lasten Thema Klimaat en Energie + Thema Gezond en vitaal leven + Thema leefbare kernen + programma 0 t/m 8 + overhead
2.271.000
1.155.000
1.263.000
1.960.000

Bijlage 3: Overzicht baten en lasten per programma en taakveld

Terug naar navigatie - - Bijlage 3: Overzicht baten en lasten per programma en taakveld
( bedragen x € 1.000)
Rekening 2024
Begroting 2025
Begroting 2026
Meerjarenbegroting 2027
Meerjarenbegroting 2028
Meerjarenbegroting 2029
Programma / Taakveld
Baten
Lasten
Saldo
Baten
Lasten
Saldo
Baten
Lasten
Saldo
Baten
Lasten
Saldo
Baten
Lasten
Saldo
Baten
Lasten
Saldo
0
Bestuur en ondersteuning
841
4.075
-3.234
738
4.407
-3.668
515
3.330
-2.814
525
3.315
-2.790
533
3.313
-2.780
540
3.348
-2.808
0.1
Bestuur
6
2.825
-2.819
1
2.941
-2.940
1
2.233
-2.232
1
2.218
-2.217
1
2.216
-2.215
1
2.251
-2.250
0.2
Burgerzaken
771
1.188
-416
692
1.404
-712
469
1.035
-566
479
1.035
-556
487
1.035
-548
494
1.035
-541
0.3
Beheer overige gebouwen en gronden
64
63
2
45
62
-17
45
62
-17
45
62
-17
45
62
-17
45
62
-17
1
Veiligheid
30
3.716
-3.687
453
3.436
-2.983
56
3.426
-3.370
56
3.539
-3.483
57
3.615
-3.558
58
3.616
-3.558
1.1
Crisisbeheersing en brandweer
24
2.914
-2.890
412
2.941
-2.529
9
2.916
-2.907
9
3.045
-3.036
9
3.121
-3.112
9
3.122
-3.113
1.2
Openbare orde en veiligheid
5
802
-797
41
495
-454
47
510
-463
47
494
-447
48
494
-446
49
494
-445
2
Verkeer, vervoer en waterstaat
653
6.124
-5.471
574
12.336
-11.762
620
7.982
-7.362
627
8.125
-7.497
635
8.044
-7.409
641
8.044
-7.403
2.1
Verkeer en vervoer
436
5.588
-5.152
349
11.806
-11.457
394
7.446
-7.052
399
7.588
-7.189
405
7.507
-7.103
410
7.507
-7.098
2.2
Parkeren
0
94
-94
0
92
-92
0
80
-80
0
80
-80
0
80
-80
0
80
-80
2.3
Recreatieve havens
0
1
-1
1
6
-5
1
1
-0
1
1
-0
1
1
-0
1
1
-0
2.4
Economische havens en waterwegen
153
254
-101
160
252
-92
162
275
-114
164
275
-112
166
275
-110
167
275
-109
2.5
Openbaar vervoer
64
186
-122
64
180
-116
64
180
-116
64
180
-116
64
180
-116
64
180
-116
3
Economie
1.729
1.278
451
2.204
2.008
195
2.222
1.808
414
2.496
1.816
681
2.535
1.722
813
2.576
1.728
848
3.1
Economische ontwikkeling
32
476
-444
10
417
-408
9
326
-317
9
326
-317
9
242
-232
10
242
-231
3.2
Fysieke bedrijfsinfrastructuur
304
368
-65
945
1.036
-91
940
927
13
915
934
-19
915
925
-10
915
930
-16
3.3
Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen
33
63
-30
65
226
-160
66
227
-160
67
227
-159
68
227
-158
69
227
-157
3.4
Economische promotie
1.361
371
990
1.184
329
855
1.207
329
878
1.505
329
1.176
1.543
329
1.214
1.582
329
1.253
4
Onderwijs
503
3.556
-3.053
653
4.146
-3.493
401
4.101
-3.700
401
4.096
-3.696
401
4.113
-3.713
401
4.123
-3.722
4.1
Openbaar basisonderwijs
6
256
-250
6
284
-278
6
290
-284
6
290
-284
6
289
-283
6
287
-282
4.2
Onderwijshuisvesting
1.272
-1.272
17
1.367
-1.350
0
1.626
-1.626
0
1.626
-1.626
0
1.622
-1.622
0
1.616
-1.616
4.3
Onderwijsbeleid en leerlingzaken
496
2.028
-1.531
630
2.495
-1.865
395
2.185
-1.790
395
2.180
-1.785
395
2.202
-1.807
395
2.219
-1.824
5
Sport,Cultuur en Recreatie
1.055
8.734
-7.680
981
10.188
-9.206
861
9.472
-8.611
679
9.270
-8.590
662
9.172
-8.509
662
9.146
-8.483
5.1
Sportbeleid en activering
194
564
-370
193
607
-414
166
586
-420
17
553
-536
0
536
-536
0
536
-536
5.2
Sportaccommodaties
602
2.019
-1.417
549
2.299
-1.751
567
1.672
-1.105
567
1.793
-1.226
567
1.787
-1.220
567
1.775
-1.209
5.3
Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie
0
1.063
-1.063
0
1.183
-1.183
0
1.188
-1.188
0
1.187
-1.187
0
1.164
-1.164
0
1.155
-1.155
5.4
Musea
0
113
-113
0
119
-119
0
119
-119
0
119
-119
0
119
-119
0
119
-119
5.5
Cultureel erfgoed
16
279
-263
18
201
-183
18
194
-176
18
194
-177
18
196
-178
18
193
-175
5.6
Media
223
925
-703
217
1.039
-822
106
888
-782
73
855
-782
73
800
-727
73
799
-726
5.7
Openbaar groen en (openlucht) recreatie
21
3.771
-3.751
5
4.740
-4.735
5
4.826
-4.821
5
4.569
-4.564
5
4.569
-4.564
5
4.569
-4.564
6
Sociaal domein
16.009
42.732
-26.723
15.554
46.694
-31.140
15.486
46.754
-31.268
9.864
44.016
-34.152
10.137
43.655
-33.518
9.791
43.334
-33.543
6.1
Samenkracht en burgerparticipatie
6.863
8.589
-1.726
6.856
8.491
-1.635
6.732
8.707
-1.975
872
5.859
-4.987
771
5.592
-4.821
520
5.231
-4.711
6.2
Toegang en eerstelijnsvoorzieningen
25
395
-370
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.21
Toegang en eerstelijnsvoorzieningen WMO
0
0
0
0
518
-518
0
614
-614
0
645
-645
0
645
-645
0
643
-643
6.22
Toegang en eerstelijnsvoorzieningen Jeugd
0
0
0
0
1.433
-1.433
0
1.383
-1.383
0
1.371
-1.371
0
1.368
-1.368
0
1.364
-1.364
6.23
Toegang en eerstelijnsvoorzieningen Integraal
23
201
-178
0
1.405
-1.405
0
1.418
-1.418
0
1.418
-1.418
0
1.409
-1.409
0
1.396
-1.396
6.3
Inkomensregelingen
7.658
11.409
-3.752
7.335
10.681
-3.347
7.390
10.327
-2.938
7.390
10.332
-2.943
7.390
10.326
-2.937
7.390
10.318
-2.928
6.4
WSW en beschut werk
576
3.212
-2.636
601
3.491
-2.890
601
3.474
-2.873
601
3.426
-2.825
601
3.339
-2.738
495
3.331
-2.836
6.5
Arbeidsparticipatie
0
898
-898
0
1.518
-1.518
0
1.534
-1.534
0
1.528
-1.528
0
1.516
-1.516
0
1.500
-1.500
6.6
Maatwerkvoorzieningen (WMO)
0
1.387
-1.387
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.60
Hulpmiddelen en diensten (WMO)
61
1.716
-1.655
59
3.171
-3.112
59
3.230
-3.172
59
3.285
-3.226
59
3.411
-3.352
60
3.513
-3.453
6.71A
Hulp bij het huishouden (WMO)
0
1
-1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.71D
Overige maatwerkarrangementen (WMO)
0
316
-316
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.711
Huishoudelijke hulp (WMO)
269
3.728
-3.458
275
3.601
-3.326
275
3.711
-3.436
512
3.711
-3.199
512
3.711
-3.199
512
3.711
-3.199
6.712
Begeleiding (WMO)
0
1.838
-1.838
0
2.161
-2.161
0
2.402
-2.402
0
2.402
-2.402
0
2.402
-2.402
0
2.402
-2.402
6.713
Dagbesteding (WMO)
0
734
-734
0
753
-753
0
753
-753
0
753
-753
0
753
-753
0
753
-753
6.714
Overige maatwerkarrangementen (WMO)
0
0
0
0
70
-70
0
70
-70
0
70
-70
0
70
-70
0
70
-70
6.72
Maatwerkdienstverlening 18-
0
4
-4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.72A
Jeugdhulp begeleiding
0
1.496
-1.496
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.72B
Jeugdhulp behandeling
0
1.660
-1.660
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.72C
Jeugdhulp dagbesteding
0
260
-260
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.72D
Jeugdhulp zonder verblijf overig
0
499
-499
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.73A
Pleegzorg
0
241
-241
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.73C
Jeugdhulp met verblijf overig
0
782
-782
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.74A
Jeugdhulp behandeling GGZ zonder verblijf
0
1.290
-1.290
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.74B
Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf
0
1.414
-1.414
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.74C
Gesloten plaatsing
0
15
-15
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.751
Jeugdhulp ambulant lokaal
0
0
0
0
351
-351
0
250
-250
0
195
-195
0
195
-195
0
195
-195
6.752
Jeugdhulp ambulant regionaal
0
0
0
0
5.774
-5.774
0
5.947
-5.947
0
6.006
-6.006
0
6.012
-6.012
0
6.018
-6.018
6.753
Jeugdhulp ambulant landelijk
0
0
0
0
0
-0
0
1
-1
0
1
-1
0
1
-1
0
1
-1
6.761
Jeugdhulp met verblijf lokaal
0
0
0
0
392
-392
0
223
-223
0
223
-223
0
223
-223
0
223
-223
6.762
Jeugdhulp met verblijf regionaal
0
0
0
0
1.611
-1.611
0
1.430
-1.430
0
1.438
-1.438
0
1.438
-1.438
0
1.438
-1.438
6.763
Jeugdhulp met verblijf landelijk
0
7
-7
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.791
PGB WMO
0
0
0
0
161
-161
0
161
-161
0
161
-161
0
161
-161
0
161
-161
6.792
PGB Jeugd
0
0
0
0
36
-36
0
36
-36
0
36
-36
0
36
-36
0
36
-36
6.81
Geëscaleerde zorg 18+
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.811
Beschermd wonen (WMO)
534
339
196
429
348
81
430
384
46
431
465
-34
431
461
-30
431
455
-24
6.812
Maatschappelijke- en vrouwenopvang (WMO)
0
0
0
0
14
-14
0
14
-14
0
14
-14
0
14
-14
0
14
-14
6.821
Jeugdbescherming
0
265
-265
0
300
-300
0
268
-268
0
270
-270
0
270
-270
0
270
-270
6.822
Jeugdreclassering
0
37
-37
0
48
-48
0
43
-43
0
43
-43
0
43
-43
0
43
-43
6.91
Coördinatie en beleid WMO
0
0
0
0
128
-128
0
131
-131
0
131
-131
0
126
-126
0
118
-118
6.92
Coördinatie en beleid Jeugd
0
0
0
0
239
-239
0
242
-242
0
231
-231
0
133
241
0
129
255
7
Volksgezondheid en Milieu
12.090
14.319
-2.229
12.079
14.786
-2.708
11.737
14.046
-2.309
11.773
14.110
-2.337
11.277
13.647
-2.370
11.284
13.645
-2.361
7.1
Volksgezondheid
122
1.462
-1.340
208
1.789
-1.581
158
1.733
-1.575
40
1.642
-1.602
40
1.666
-1.626
40
1.660
-1.620
7.2
Riolering
6.591
6.247
344
6.474
6.097
377
6.177
5.652
525
6.326
5.803
522
6.326
5.807
518
6.326
5.808
517
7.3
Afval
4.595
3.822
773
4.504
3.748
756
4.504
3.691
813
4.504
3.697
807
4.504
3.706
798
4.504
3.709
795
7.4
Milieubeheer
470
2.310
-1.840
519
2.587
-2.068
519
2.457
-1.938
519
2.457
-1.938
19
1.957
-1.938
19
1.957
-1.938
7.5
Begraafplaatsen en crematoria
312
478
-166
373
565
-192
378
512
-134
384
511
-126
388
511
-123
395
511
-116
8
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke vernieuwing
1.904
4.052
-2.148
3.553
6.686
-3.134
3.311
6.332
-3.021
3.324
6.343
-3.019
2.478
5.424
-2.946
2.467
5.420
-2.953
8.1
Ruimte en leefomgeving
230
1.785
-1.554
262
2.042
-1.780
265
1.798
-1.533
267
1.806
-1.539
183
1.653
-1.470
186
1.653
-1.467
8.2
Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen)
551
256
295
1.987
1.488
499
1.522
1.485
38
1.520
1.487
34
1.512
1.488
25
1.485
1.484
2
8.3
Wonen en bouwen
1.123
2.011
-889
1.304
3.156
-1.852
1.524
3.049
-1.525
1.537
3.050
-1.513
783
2.283
-1.501
796
2.283
-1.488
9
Algemene Dekkingsmiddelen
74.830
1.443
73.386
79.292
1.915
77.378
79.867
4.728
75.139
81.928
5.720
76.208
83.094
13.163
69.930
85.782
10.635
75.147
0.5
Treasury
1.221
237
984
1.249
457
792
1.192
363
829
1.210
381
829
1.214
385
829
1.214
385
829
0.61
OZB woningen
4.365
435
3.930
4.528
480
4.049
4.616
467
4.150
4.704
481
4.223
5.110
506
4.604
5.198
513
4.685
0.62
OZB niet-woningen
1.578
97
1.480
1.723
118
1.605
1.756
115
1.641
1.790
118
1.672
1.943
124
1.819
1.976
126
1.850
0.63
Parkeerbelasting
16
0
16
28
0
28
29
0
29
29
0
29
30
0
30
30
0
30
0.64
Belastingen overig
122
12
110
122
10
112
122
10
112
122
10
112
122
10
112
122
10
112
0.7
Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds
67.356
0
67.356
71.642
0
71.642
72.122
0
72.122
74.043
0
74.043
74.645
0
74.645
77.212
0
77.212
0.8
Overige baten en lasten
173
663
-490
0
850
-850
30
3.773
-3.743
30
4.730
-4.700
30
12.138
-12.108
30
9.600
-9.570
10
OVERIG Overhead, VpB, Mutaties Reserves
5.643
25.256
-19.613
12.612
19.459
-6.848
9.329
21.921
-12.592
2.408
12.260
-9.852
7.353
12.255
-4.902
2.305
12.344
-10.039
0.10
Mutaties reserves
5.406
7.144
-1.738
12.394
6.159
6.235
9.108
8.884
225
2.187
166
2.022
7.132
158
6.975
2.084
131
1.954
0.11
Resultaat van de rekening van baten en lasten
0
3.819
-3.819
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0.4
Overhead
237
14.313
-14.075
218
13.300
-13.082
221
13.038
-12.817
221
12.095
-11.874
221
12.098
-11.877
221
12.214
-11.993
0.9
Vennootschapsbelasting (VpB)
0
-20
20
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Totaal Programma's / Taakvelden
115.286
115.286
0
128.692
126.061
2.631
124.406
123.900
506
114.082
112.610
1.472
119.163
118.124
1.039
116.508
115.382
1.126

Bijlage 4: Overzicht incidentele baten en lasten

Terug naar navigatie - - Bijlage 4: Overzicht incidentele baten en lasten

Onderstaand is een overzicht opgenomen van de incidentele baten en lasten.  Voor wat betreft de invulling van het begrip incidenteel wordt aangesloten bij de notitie incidentele baten en lasten van het BBV en de handreiking structurele en incidentele baten en lasten van de provincies. In onderstaande tabel presenteren wij een totaaloverzicht. 

In grote lijnen kan gesteld worden dat een post als incidenteel kan worden aangemerkt als het zich gedurende maximaal drie jaar voordoet en dat er een duidelijke en onvoorwaardelijke einddatum vastligt. 

Overzicht incidentele baten en lasten 2026 e.v.
Bedragen x € 1.000
Programma
2026
2027
2028
2029
Toelichting
begroot
begroot
begroot
begroot
Incidentele baten
14.709
1.558
5.226
159
0. Bestuur en ondersteuning
27
27
27
27
Verkoop restgronden
27
27
27
27
Verkoop restgronden
1. Veiligheid
0
0
0
0
2. Verkeer,vervoer en waterstaat
0
0
0
0
3. Economie
25
0
0
0
Grondexploitaties-verwacht resultaat
25
Tussentijdse winstneming grexen bedrijventerreinen
4. Onderwijs
0
0
0
0
5. Sport, cultuur en recreatie
182
0
0
0
GALA
149
Specifieke uitkering Rijk
Informatiepunten overheid
33
Specifieke uitkering Rijk
6. Sociaal Domein
5.988
0
0
0
Opvang ontheemden Oekraïne
5.869
Specifieke uitkering Rijk
GALA
119
Specifieke uitkering Rijk
7. Volksgezondheid en milieu
618
500
0
0
GALA
118
Specifieke uitkering Rijk
Tijdelijke regeling CDOKE
500
500
Tijdelijke regeling CDOKE
8. Volkshuisvesting, ruimtelijke orde en stedelijke vernieuwing
812
819
43
20
Grondexploitaties-verwacht resultaat
46
52
43
20
Tussentijdse winstneming grexen woningbouw
Lokale aanpak isolatie 2024-2027
383
384
Programma lokale aanpak isolatie 2024-2027
Lokale aanpak isolatie 2026-2028
383
383
Programma lokale aanpak isolatie 2026-2028
Algemene dekkingsmiddelen
0
0
0
0
Overige (o.a. overhead)
7.057
212
5.156
112
Onttrekking algemene reserve
1.320
5.044
Onttrekking algemene reserve
Onttrekking reserve functiegericht wegbeheer
100
100
Onttrekking bestemmingsreserve
Onttrekking reserve ontheemden
5.637
112
112
112
Onttrekking bestemmingsreserve
Overzicht incidentele baten en lasten 2026 e.v.
Bedragen x € 1.000
Programma
2026
2027
2028
2029
Toelichting
begroot
begroot
begroot
begroot
Incidentele lasten
15.633
1.971
5.237
20
0. Bestuur en ondersteuning
15
10
0
0
Kroonbenoemde burgemeester
15
10
Eenmalige kosten nieuwe burgemeester
1. Veiligheid
0
0
0
0
2. Verkeer, vervoer en waterstaat
25
35
5.000
0
Verkenning fietsverbinding N346 Deedingsweerdweg
35
Eenmalige kosten verkenning
Netwerkstudie toevoerroute F348 en omgeving Epse
25
Eenmalige kosten netwerkstudie
Epse - A1
5.000
Eenmalige bijdrage aan provincie
3. Economie
0
0
0
0
4. Onderwijs
0
0
0
0
5. Sport, cultuur en recreatie
1.001
44
44
0
Stimuleren sport en bewegen
50
Tijdelijk ondersteunen initiatieven
GALA
149
Tijdelijke inzet op basis van SPUK
Inzet coördinator Sport en Preventie
44
44
44
Tijdelijk ondersteunen initiatieven
Informatiepunt digitale overheid
33
Tijdelijke inzet op basis van SPUK
MFA Gorssel
725
Eenmalige afwaardering
6. Sociaal Domein
3.374
225
0
0
GALA
119
Tijdelijke inzet op basis van SPUK
Opvang ontheemden Oekraïne
2.705
Kosten opvang vluchtelingen Oekraïne
Aanbesteding ICT Sociaal Domein
550
225
Eenmalige kosten aanbesteding
7. Volksgezondheid en milieu
618
500
0
0
GALA
118
Tijdelijke inzet op basis van SPUK
Tijdelijke regeling CDOKE
500
500
Tijdelijke regeling CDOKE
8. Volkshuisvesting, ruimtelijke orde en stedelijke vernieuwing
1.066
917
150
0
Omgevingswet- inhuur juridische expertise
30
Eenmalige kosten voor inhuur expertise
Omgevingsplan
150
150
150
Eenmalige kosten voor inzet expertise
Lokale aanpak isolatie 2024-2027
383
384
Programma lokale aanpak isolatie 2024-2027
Lokale aanpak isolatie 2026-2028
383
383
Programma lokale aanpak isolatie 2026-2028
Projectleider woningbouwlocaties 2024-2026
120
Eenmalige kosten voor inhuur expertise
Algemene dekkingsmiddelen
0
0
0
0
Overig (o.a. overhead)
9.534
240
43
20
Organisatieontwikkeling
295
188
Invoeringskosten
Ziektevervanging
500
Tijdelijk budget
Aanbesteding personeelsinformatiesysteem
45
Eenmalige kosten aanbesteding
Toevoeging reserve kapitaallasten
5.800
Toevoeging aan bestemmingsreserve
Toevoeging reserve ontheemden
2.823
Toevoeging aan bestemmingsreserve
Toevoeging reserve grondexploitaties
71
52
43
20
Toevoeging aan bestemmingsreserve
Saldo incidentele baten en lasten
924
413
11
-139
Inclusief: Kadernota 2026, Bestuursrapportage 2025 en Begroting 2026

Bijlage 5: Meerjarig overzicht reserves

Terug naar navigatie - - Bijlage 5: Meerjarig overzicht reserves
bedragen x € 1.000
Reserve
Boekwaarde
Vermeer-
Vermin-
Boekwaarde
Vermeer-
Vermin-
Boekwaarde
Vermeer-
Vermin-
Boekwaarde
Vermeer-
Vermin-
Boekwaarde
01-01-2026
deringen
deringen
01-01-2027
deringen
deringen
01-01-2028
deringen
deringen
01-01-2029
deringen
deringen
01-01-2030
1. Algemene reserve
I/S
31.705
-
1.320
30.385
-
-
30.385
-
5.044
25.341
-
-
25.341
Specificatie mutaties algemene reserve:
Kadernota 2025 - dekking nieuw beleid 2026
795
Kadernota 2026 - Epse-A1 (nieuwe activiteit)
5.000
Bestuursrapportage 2025 - overheveling budgetten
25
44
Begroting 2026 - financiële ruimte
500
Bestemmingsreserves
39.210
8.806
7.710
40.305
166
2.187
38.283
158
2.088
36.353
131
2.084
34.399
2.
Afvalstoffenheffing
I
531
-
-
531
-
-
531
-
-
531
-
-
531
3.
Functiegericht wegbeheer
I
200
-
100
100
-
100
-
-
-
-
-
-
-
4.
Kapitaallasten (BBV)
I/S
24.614
5.909
1.970
28.552
109
1.970
26.690
109
1.970
24.829
109
1.970
22.967
5.
Sportvoorzieningen
I
337
-
-
337
-
-
337
-
-
337
-
-
337
6.
Ontheemden opvang en huisvesting
I
10.526
2.823
5.637
7.712
-
112
7.600
-
112
7.488
-
112
7.376
7.
Grondexploitaties
I
3.002
74
3
3.073
57
5
3.125
49
6
3.168
22
2
3.188
Totaal reserves
70.915
8.806
9.030
70.690
166
2.187
68.668
158
7.132
61.694
131
2.084
59.740

Inclusief: t/m raadsbesluiten 15 september 2025, Bestuursrapportage 2025 en Begroting 2026

 

Bijlage 6: Kostenonderbouwing lokale heffingen

Terug naar navigatie - - Bijlage 6: Kostenonderbouwing lokale heffingen

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor dat een overzicht van baten en lasten wordt opgenomen voor de heffingen waarbij sprake is van het verhalen van kosten.

Bedragen in €
Kostendekkendheid
Titel 1 legesverordening
Totale lasten
Totale baten
Kostendekkendheid
Burgerlijke stand
102.000
80.000
78%
Reisdocumenten en Nederlandse identiteitskaart
222.000
180.000
81%
Rijbewijzen
169.000
144.000
85%
Persoonsregistratie
85.000
47.000
55%
Vastgoedinformatie
10.000
1.000
10%
Verkeer en vervoer
36.000
13.000
36%
Titel 2 legesverordening
Omgevingsvergunningen
858.000
780.000
91%
Bestemmingsplannen
149.000
124.000
83%
Titel 3 legesverordening
Horeca
28.000
28.000
100%
Evenementen
9.000
6.000
67%
Diversen
5.000
4.000
80%
TOTAAL
1.673.000
1.407.000
84%
Bedragen in €
Afvalstoffenheffing
Lasten taakvelden:
7.3 Afval (incl. handhaving)
-4.239.000
2.1 Verkeer en vervoer (straatreiniging, vegen)
-107.000
6.3 Inkomensregelingen (kwijtschelding)
-115.000
Baten taakvelden:
7.3 Afval
572.000
0.10 Mutaties reserves
35.000
Netto lasten
-3.854.000
Overige toe te rekenen kosten:
Overhead
-60.000
BTW
-729.000
Totale lasten
-4.643.000
Opbrengst heffingen:
4.643.000
Kostendekkendheid
100%
Bedragen in €
Rioolheffing
Lasten taakvelden:
7.2 Riolering (incl. dekking res.kap.lasten)
-5.487.000
6.3 Inkomensregelingen (kwijtschelding)
-165.000
Baten taakvelden:
7.2 Riolering
14.000
Netto lasten
-5.638.000
Overige toe te rekenen kosten:
Overhead
-134.000
BTW
-857.000
Totale lasten
-6.629.000
Opbrengst heffingen:
6.163.000
Kostendekkendheid
93%
Bedragen in €
Lijkbezorgingsrechten
Lasten taakveld:
7.5 Begraafplaatsen
-532.000
Overige toe te rekenen kosten:
Overhead
-29.000
BTW
-1.000
Totale lasten
-562.000
Opbrengst heffingen:
417.000
Kostendekkendheid
74%
Bedragen in €
Marktgelden
Lasten taakveld:
3.3 Bedrijfsloket en -regeling
-91.000
Overige toe te rekenen kosten:
Overhead
-13.000
BTW
-15.000
Totale lasten
-119.000
Opbrengst heffingen:
66.000
Kostendekkendheid
55%
Bedragen in €
Havengelden
Lasten taakveld:
2.4 Economische havens en waterwegen
-275.000
Overige toe te rekenen kosten:
Overhead
-31.000
BTW
-27.000
Totale lasten
-333.000
Opbrengst heffingen:
162.000
Kostendekkendheid
49%

Bijlage 7: EMU-saldo

Terug naar navigatie - - Bijlage 7: EMU-saldo

 

 

Bedragen x € 1.000
EMU-saldo
Realisatie
Begroting
2024
2025
2026
2027
2028
2029
1.
(+)
Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c).
5.557
-4.827
287
-555
-5.954
-828
2.
(-)
Mutatie (im)materiële vaste activa
9.329
24.814
7.975
19.031
5.078
-5.192
3.
(+)
Mutatie voorzieningen
3.356
1.968
4.641
4.818
4.014
4.397
4.
(-)
Mutatie voorraden (incl. bouwgronden in exploitatie)
805
-2.920
-1.831
-15
-30
0
5.
(-)
Verwachte boekwinst bij verkoop effecten en (im)materiële vaste activa
0
0
0
0
0
0
Berekend EMU-saldo
-1.221
-24.753
-1.216
-14.753
-6.988
8.761

Bijlage 8: Geprognosticeerde balans

Terug naar navigatie - - Bijlage 8: Geprognosticeerde balans

 

 

Bedragen x € 1.000
Prognose meerjarenbalans
Realisatie
Realisatie
Begroting
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
Activa
Vaste activa
Immateriële vaste activa
344
419
401
384
368
352
336
Materiële vaste activa
81.575
90.829
115.661
123.653
142.700
147.794
142.618
Financiële vaste activa
8.202
8.816
8.784
8.753
8.721
8.689
8.657
Totaal vaste activa
90.121
100.064
124.846
132.790
151.789
156.835
151.611
Vlottende activa
Voorraden
9.481
10.286
7.366
5.535
5.520
5.490
5.490
Uitzettingen
21.156
17.065
17.065
17.065
17.065
17.065
17.065
Liquide middelen
472
456
0
0
0
0
0
Overlopende activa
4.388
4.897
4.897
4.897
4.897
4.897
4.897
Totaal vlottende activa
35.497
32.704
29.328
27.497
27.482
27.452
27.452
Totaal activa
125.618
132.768
154.174
160.287
179.271
184.287
179.063
Passiva
Vaste passiva
Reserves
69.760
73.629
74.734
72.397
70.887
65.379
64.446
Resultaat boekjaar
2.131
3.819
-2.113
511
1.466
1.020
1.125
Voorzieningen
27.935
31.291
33.259
37.900
42.718
46.732
51.129
Vaste schuld
8.774
5.099
12.087
12.463
28.143
34.629
26.070
Totaal vaste passiva
108.600
113.838
117.967
123.271
143.214
147.760
142.770
Vlottende passiva
Vlottende schuld
6.279
5.967
23.244
24.053
23.094
23.564
23.330
Overlopende passiva
10.739
12.963
12.963
12.963
12.963
12.963
12.963
Totaal vlottende passiva
17.018
18.930
36.207
37.016
36.057
36.527
36.293
Totaal passiva
125.618
132.768
154.174
160.287
179.271
184.287
179.063

Bijlage 9: Beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - - Bijlage 9: Beleidsindicatoren
Indicatoren BBV
Nr.
Indicator
Omschrijving
Eenheid
Bron
Periode
2020
2021
2022
2023
2024
1
Verwijzingen Halt
Het aantal verwijzingen Halt per 1.000 inwoners van 12 t/m 17 jaar. Jongeren van 12 t/m 17 jaar die een licht strafbaar vergrijp plegen, worden door de politie of leerplichtambtenaren naar Bureau Halt verwezen voor een passende Halt-straf. Zij krijgen leeropdrachten en er volgen gesprekken met de jongere en de ouders. Op deze manier kunnen jongeren rechtzetten wat zij fout hebben gedaan, zonder dat zij in aanraking komen met het Openbaar Ministerie.
per 1.000 jongeren
Stichting Halt
5
5
6
5
7
2
Misdrijven - Geweldsmisdrijven
Het aantal geweldsmisdrijven. Voorbeelden van geweldsmisdrijven zijn seksuele misdrijven, levensdelicten zoals moord en doodslag en dood en lichamelijk letsel door schuld (bedreiging, mishandeling, etc.).
per 1.000 inwoners
CBS - Geregistreerde criminaliteit
1,9
3,1
2,8
2
2,2
3
Misdrijven - Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte)
Hieronder vallen brandstichting, alle vormen van vernieling en misdrijven tegen de openbare orde en het openbaar gezag. Voorbeelden van misdrijven tegen de openbare orde en tegen het openbaar gezag zijn opruiing, huis-, computer- en lokaalvredebreuk, deelneming aan een criminele of terroristische organisatie, openlijke geweldpleging, godslastering, discriminatie en het doen van een valse aangifte. Omdat het delict mensenhandel vaak onder dezelfde feitcode geregistreerd wordt als het delict mensensmokkel worden deze twee delicten samengeteld en weergegeven bij de gewelds- en seksuele misdrijven.
per 1.000 inwoners
CBS - Geregistreerde criminaliteit
3,9
4,3
4,7
3,8
3,4
4
Misdrijven - Diefstallen uit woning
Het aantal diefstallen uit woningen.
per 1.000 inwoners
CBS - Geregistreerde diefstallen
1,3
1,9
1,9
1,5
1,5
5
Misdrijven - Winkeldiefstallen
Het aantal diefstallen uit winkels.
per 1.000 inwoners
CBS - Geregistreerde diefstallen
0,3
0,4
0,7
0,6
0,9
6
Functiemenging
De functiemengingsindex (FMI) weerspiegelt de verhouding tussen banen en woningen, en varieert tussen 0 (alleen wonen) en 100 (alleen werken). Bij een waarde van 50 zijn er evenveel woningen als banen.
%
CBS BAG/LISA - bewerking ABF Research
49,4
48,8
49,2
49,4
*n.n.b.
7
Vestigingen (van bedrijven)
Het aantal vestigingen van bedrijven, per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-65 jaar.
per 1.000 inw.15 t/m 64jr
LISA
184,2
187
194,5
200
*n.n.b.
8
Absoluut verzuim
Het aantal leer- of kwalificatieplichtige jongeren dat absoluut verzuimer is (geweest) gedurende het schooljaar: de jongere is niet ingeschreven bij een onderwijsinstelling en beschikt niet over een vrijstelling. De periodeaanduiding '2024' staat voor schooljaar '2023/2024'.
per 1.000 leerlingen
DUO/Ingrado
NB
0,85
1,3
1,3
1,1
9
Relatief verzuim
Het aantal leer- of kwalificatieplichtige leerlingen (per 1.000 leerlingen) waarbij sprake is van meer dan 16 uur ongeoorloofd verzuim gedurende 4 opeenvolgende lesweken. De periodeaanduiding '2024' staat voor schooljaar '2023/2024'.
per 1.000 leerlingen
DUO/Ingrado
23
22
27
24
25
10
Voortijdige schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers)
Vsv’ers zijn jongeren van 12 tot 23 jaar die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten. Een startkwalificatie is een havo of vwo diploma of minimaal een mbo-2 diploma. Het vsv-percentage staat voor het aantal vsv’ers als percentage van het aantal onderwijsdeelnemers die aan het begin van het schooljaar ingeschreven staan. De periodeaanduiding '2024' staat voor schooljaar '2023/2024'.
%
DUO/Ingrado
0,9
0,9
1,4
1,6
1,5
11
Niet-sporters
Het percentage niet-wekelijkse sporters t.o.v. de bevolking van 19 jaar en ouder. Bevolking van 19 jaar en ouder dat niet minstens één keer per week aan sport doet.
%
Gezondheidsmonitor volwassenen (en ouderen), GGD’en, CBS en RIVM
49,5
NB
42,4
NB
43,4
12
Omvang huishoudelijk restafval
Niet gescheiden ingezameld huishoudelijk afval.
kg per inwoner
CBS - Huishoudelijk afval
85
82
76
77
*n.n.b.
13
Percentage bekende hernieuwbare elektriciteit
Hernieuwbare elektriciteit is elektriciteit die is opgewekt uit wind, waterkracht, zon of biomassa.
%
berekening
11,3
21,7
42,9
*n.n.b.
*n.n.b.
14
Gemiddelde WOZ-waarde
De WOZ-waarde van alle woningen. Alle verblijfsobjecten in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG)met minimaal een woonfunctie en eventueel een of meer andere gebruiksfuncties worden als woning aangemerkt
x €1.000
CBS - Waarde onroerende zaken
328
342
372
455
464
15
Nieuw gebouwde woningen
Nieuw gebouwde woningen, exclusief overige toevoegingen, zoals transformaties.
per 1.000 woningen
Basisregistraties adressen en gebouwen - bewerking ABF Research
5
8,7
4,5
7,8
4,6
16
Demografische druk
Het aantal personen van 0 tot 20 jaar én 65 jaar of ouder per honderd personen van 20 tot 65 jaar.
%
CBS Bevolkingsstatistiek
93,7
93,6
94,4
94,8
95,4
17
Gemeentelijke woonlasten éénpersoonshuishouden
Som van de gemiddeld betaalde ozb op basis van de gemiddelde woz-waarde van woningen in de gemeente + reinigingsheffing + rioolheffing minus eventuele heffingskorting.
COELO - Atlas lokale lasten
845
861
865
874
887
18
Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden
Som van de gemiddeld betaalde ozb op basis van de gemiddelde woz-waarde van woningen in de gemeente + reinigingsheffing + rioolheffing minus eventuele heffingskorting.
COELO - Atlas lokale lasten
906
919
932
939
949
19
Banen
Onder een baan wordt een vervulde positie verstaan. Dit betreffen zowel fulltimers, parttimers als uitzendkrachten. De indicator betreft het aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 tot en met 64 jaar.
per 1.000 inwoners van 15-64 jaar
CBS Bevolkingsstatistiek / LISA - bewerking ABF Research
753,8
735
754,7
764
*n.n.b.
20
Jongeren met een delict voor de rechter
Het percentage jongeren (12 t/m 21 jaar) dat met een delict voor de rechter is verschenen.
%
CBS - Jeugdmonitor
1
1
1
1
*n.n.b.
21
Achterstand onder jeugd - Kinderen in uitkeringsgezin
Percentage kinderen tot 18 jaar die in een gezin leven dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen. Bijstandshuishouden is een huishouden waarvan minimaal één lid een bijstandsuitkering ontvangt. Onder bijstand wordt hier uitkeringen aan huishoudens op grond van de Wet werk en bijstand (WWB, tot 2015) en de Participatiewet (vanaf 2015) en het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (Bbz) verstaan.
%
CBS - Jeugdmonitor
3
4
4
4
*n.n.b.
22
Achterstand onder jeugd - Werkloze jongeren
Personen van 16 t/m 22 jaar die als werkzoekende staan ingeschreven bij het UWV WERKbedrijf en tegelijkertijd geen baan hebben als werknemer volgens de Polisadministratie.
%
CBS - Jeugdmonitor
1
1
1
1
*n.n.b.
23
Netto arbeidsparticipatie
Het aandeel van de werkzame beroepsbevolking in de bevolking (beroeps- en niet-beroepsbevolking). Deze definitie heeft betrekking op personen die in Nederland wonen (exclusief de institutionele bevolking).
%
CBS - Arbeidsdeelname (gemeente)
68,1
68,7
71
71,8
71,6
24
Personen met een bijstandsuitkering
Het aantal personen met een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand (WWB, t/m 2014) en de Participatiewet (vanaf 2015). De uitkeringen (leefgeld) aan personen in een instelling, de elders verzorgden, zijn niet inbegrepen. Ook de uitkeringen aan dak- en thuislozen zijn niet inbegrepen.
per 10.000 inwoners
CBS - Re-integratie
292,5
239,4
191,5
175,8
185,8
25
Lopende re-integratievoorzieningen
Het aantal reintegratievoorzieningen, per 10.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar.
per 10.000 inwoners van 15-64 jaar
CBS - Re-integratie
291,8
305,1
270
279,2
306,8
26
Jongeren met jeugdhulp
in percentage van alle jongeren tot 18 jaar, per 1 januari hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet (2014), en in natura door de zorgaanbieder is geleverd. PGB gefinancierde hulp en zorg valt hier dus buiten. Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. Zorg in Natura wordt direct vergoed aan de zorgverlener zonder tussenkomst van de zorggebruiker. In het kader van de jeugdzorg betekent dit dat de hulp rechtstreeks door de gemeente wordt vergoed. Persoonsgebonden budget (PGB)is een geldbedrag waarmee de zorggebruiker zelf zorg, begeleiding, hulp, hulpmiddelen of voorzieningen in kan kopen. Deze wordt verstrekt via de Sociale verzekeringsbank (SVB) maar is ook afkomstig van de gemeente.
% van alle jongeren tot 18 jaar
CBS - Indicatoren jeugdzorg in natura
9,7
12,1
12,1
13
13,2
27
Jongeren met jeugdbescherming
in percentage van alle jongeren tot 18 jaar, per 1 januari Jeugdbescherming is een maatregel die de rechter dwingend oplegt. Dat gebeurt als een gezonde en veilige ontwikkeling van een kind of jeugdige wordt bedreigd en vrijwillige hulp niet of niet voldoende helpt. Een kind of jongere wordt dan 'onder toezicht gesteld' of ‘onder voogdij geplaatst’.
%
CBS - Indicatoren jeugdzorg in natura
1
1,2
1,1
0,8
0,8
28
Jongeren met jeugdreclassering
in percentage van alle jongeren in de leeftijd van 12 tot 23 jaar, per 1 januari Jeugdreclassering is een combinatie van begeleiding en controle voor jongeren vanaf 12 jaar, die voor hun 18e verjaardag met de politie of leerplichtambtenaar in aanraking zijn geweest en een proces-verbaal hebben gekregen. Indien de persoonlijkheid van de dader of de omstandigheden waaronder de overtreding of het misdrijf is begaan daartoe aanleiding geven, bijvoorbeeld bij jongvolwassenen met een verstandelijke beperking, kan het jeugdstrafrecht eveneens worden toegepast op jongvolwassenen in de leeftijd 18 tot en met 22 jaar. De jongere krijgt op maat gesneden begeleiding van een jeugdreclasseringswerker om te voorkomen dat hij of zij opnieuw de fout ingaat. Jeugdreclassering kan worden opgelegd door de kinderrechter of de officier van Justitie. Jeugdreclassering kan ook op initiatief van de Raad voor de Kinderbescherming in het vrijwillige kader worden opgestart.
%
CBS - Indicatoren jeugdzorg in natura
0,2
0,3
0
0
0,3
29
Cliënten met een maatwerkarrangement Wmo
Aantal per 10.000 inwoners in de betreffende bevolkingsgroep. Een maatwerkarrangement is een vorm van specialistische ondersteuning binnen het kader van de Wmo. Voor de Wmo-gegevens geldt dat het referentiegemiddelde gebaseerd is op 327 deelnemende gemeenten.
per 10.000 inwoners
CBS - Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein Wmo
730
660
670
690
710
Indicatoren Burgerpeiling
Nr.
Indicator
Eenheid
Bron
Periode
2018
2021
2023
1
Inwoners dat veel vertrouwen heeft in de manier waarop gemeente wordt bestuurd
%
Burgerpeiling
32
37
27
2
Inwoners dat van mening is dat gemeente inwoners helpt bij het uitvoeren van hun ideeën en plannen
%
Burgerpeiling
19
26
20
3
Waardering inwoners dienstverlening via digitale faciliteiten
Cijfer
Burgerpeiling
6,6
8
6,7
4
Waardering inwoners communicatie en voorlichting gemeente
Cijfer
Burgerpeiling
6,5
6,7
6,3
5
Waardering inwoners algehele dienstverlening
Cijfer
Burgerpeiling
6,4
6,7
6,4
6
Inwoners dat zich veilig voelt in de buurt
%
Burgerpeiling
91
94
93
7
Inwoners dat van mening is dat de straten, paden en stoepen in de buurt goed begaanbaar zijn
%
Burgerpeiling
49
51
44
8
Inwoners dat (zeer) tevreden is over het aanbod van sportvoorzieningen in de nabijheid
%
Burgerpeiling
75
77
72
9
Inwoners dat van mening is dat perken, plantsoenen en parken in de buurt goed zijn onderhouden
%
Burgerpeiling
48
53
43
10
Inwoners dat van mening is dat de buurt schoon is
%
Burgerpeiling
71
71
68
11
inwoners dat (zeer) tevreden is over het aanbod van speelvoorzieningen in de nabijheid
%
Burgerpeiling
66
73
72
12
inwoners dat vrijwilligerswerk deed/doet
%
Burgerpeiling
63
56
57
13
inwoners dat mantelzorg verleende/verleent
%
Burgerpeiling
50
50
68
14
inwoners dat mantelzorg verleent en daardoor minder of onvoldoende tijd heeft voor eigen bezigheden
%
Burgerpeiling
31
29
52
*In 2025 geen Burgerpeiling uitgevoerd
Indicatoren Overig
Nr.
Indicator
Eenheid
Bron
Periode
2022
2023
2024
1
Aantal dodelijke verkeersslachtoffers
Aantal
Gemeente Lochem
5
0
3
2
Aantal arbeidsplaatsen
Aantal
Gemeente Lochem
14.590
14.970
14.830
3
Aantal toeristische overnachtingen
Aantal
Gemeente Lochem
599.227
606.000
634.580
4
Aantal leerlingen PO
Aantal
DUO/CBS - Leerlingen en studenten
2.410
2.400
2.370
5
Aantal leerlingen VO
Aantal
DUO/CBS - Leerlingen en studenten
1.960
1.900
1.870
6
Aantal leerlingen speciaal onderwijs/voortgezet speciaal onderwijs
Aantal
DUO/CBS - Leerlingen en studenten
210
200
220
7
Aantal bezoekers aan Schouwburg Lochem
Aantal
Gemeente Lochem
25.363
32.781
36.251
8
Aantal BUIG-klanten
Aantal
Gemeente Lochem
385
400
405
9
Afvalscheiding
%
Gemeente Lochem
75
75
*n.n.b.
10
Hernieuwbare energie
%
Gemeente Lochem
13
13
*n.n.b.
11
Hernieuwbare elektriciteit
%
Gemeente Lochem
63
65
*n.n.b.
12
Saldo toevoeging woningvoorraad
Aantal
Gemeente Lochem
67
120
92

Bijlage 10: Dekkingsplan

Terug naar navigatie - - Bijlage 10: Dekkingsplan

 

 

Bedragen in €
Maatregel
Progr.
Omschrijving
Ink/Uitg
Bezuiniging 2026
Bezuiniging 2027
Bezuiniging 2028
Bezuiniging 2029
Toelichting maatregel
Effect
1
0
College van B. en W. representatie
Uitgaven
-
-
2.000
2.000
We steken de representatiekosten van het college soberder in. We stellen ons ten doel 10% op jaarbasis minder uit te geven.
Inwoners/organisaties waar wij op bezoek gaan, die wij aandacht schenken of door wie wij worden uitgenodigd krijgen een bescheidener cadeau.
2
0
Eenvoudig schrijven, doen
Uitgaven
6.000
6.000
6.000
6.000
Het was de afgelopen jaren een extra budget om medewerkers te ondersteunen in het eenvoudig schrijven, B1 niveau. Feitelijk is het opleidingsbudget. Dit extra budget vervalt.
Daar waar nodig kan een beroep gedaan worden op het opleidingsbudget om een training/cursus "eenvoudig schrijven" te volgen.
3
1
Alcoholwet
Inkomsten
5.000
5.000
5.000
5.000
We nemen de jaarlijkse opbrengsten voor leges Alcoholwet op in de begroting. Deze opbrengsten zijn niet nieuw en worden ook niet groter, maar werden voorheen niet opgenomen in de begroting.
Deze maatregel heeft geen effect op inwoners
4
2
Bezuiniging DVO Circulus
Uitgaven
-
160.000
160.000
160.000
Circulus verzorgt het dagelijks onderhoud en serviceonderhoud aan onze openbare ruimte. In samenspraak geven we nadere invulling aan een jaarlijkse bezuiniging vanaf 2027. Gezien het totale pakket aan werkzaamheden dat valt onder de DVO is in afstemming met Circulus een bezuiniging te realiseren door optimalisaties in de uitvoering. Daarnaast gaan we de frequentie van het maaien van intensieve grasvelden van 30 naar 26 keer per jaar brengen, in centrumgebieden gaan we van onderhoudsniveau A naar onderhoudsniveau B bij onkruidbeheersing, straatvegen en zwerfvuil. Ook besparen we op de bestrijding van de eikenprocessierups. De invulling van de bezuiniging leggen we vast in de Dienstverleningsovereenkomst 2027. We schouwen maandelijks op de beeldkwaliteitsafspraken en sturen bij waar nodig.
De bezuiniging heeft invloed op de beeldkwaliteit in de centrumgebieden. Het beeldkwaliteitsniveau in de centrumgebieden (kernen en omgeving gemeentehuis) verlagen we  met één niveau van A naar B, dit is vergelijkbaar met het niveau in woongebieden. Hiermee houden we het niveau van de gehele openbare ruimte op een voldoende niveau en voorkomen we een algehele achteruitgang of verloedering van de openbare ruimte. Zo blijft de Lochemse openbare ruimte aangenaam om in te verblijven, te bewegen en te ontmoeten.
5
2
Asfaltwegen
Uitgaven
200.000
200.000
200.000
200.000
Het beheerplan Wegen 2025 - 2030 ondersteunt ons in het structureel beheren en onderhouden van ons gehele wegenareaal. De opgaven vanuit het beheerplan worden vervat in een Meerjaren Onderhoudsplan (MJOP). We bezuinigen op dit MJOP. Er wordt bezuinigd op het bedrag voor de voorziening en op het budget groot en klein onderhoud maatregelen aan wegen.
We voeren minder onderhoud uit. Een deel van de wegen blijven hierdoor langer in een slechtere staat. Hierdoor loopt de achterstand verder op. Om een achterstand van de toestand van wegen weer op orde te brengen, dient daarop op enig moment in geïnvesteerd te worden.
6
2
Verkeerseducatie
Uitgaven
-
20.000
20.000
20.000
We halveren de middelen op verkeerseducatie vanaf 2027. Dit betekent dat we keuzes moeten maken in welke activiteiten we aanbieden op het gebied van verkeerseducatie. We kiezen voor een soberder educatie programma, waarbij de jonge verkeersdeelnemers prioriteit (blijven) houden. We sluiten zoveel mogelijk aan bij regionale of provinciale activiteiten om kosten te besparen en door te ontwikkelen.
Het effect van deze bezuiniging is dat er minder aanbod zal zijn om verkeersdeelnemers kennis en vaardigheden aan te bieden om veilig deel te nemen aan het verkeer. Door een soberder verkeerseducatie programma aan te bieden is er minder ruimte om bijvoorbeeld verkeersdeelnemers bewust te maken van het eigen verkeersgedrag. Maar door de regionale samenwerking verwachten we dat op termijn er geen afname is en de kwaliteit ook beter aansluit bij de actualiteit
7
2
Vergunning nutsbedrijven
Inkomsten
200.000
200.000
200.000
200.000
In de begroting houden we rekening met meer inkomsten vanuit nutsbedrijven voor uitgevoerde werkzaamheden. Nutsbedrijven dienen een vergunning aan te vragen voor het aanleggen en onderhouden van ondergrondse infra in de openbare ruimte. Hiervoor wordt de bovengrond opgebroken om een sleuf te graven en na de werkzaamheden wordt de bovengrond weer teruggebracht. Ter plaatse van de sleuf ontstaat na een bepaalde periode ongelijkheid in de bovengrond door zettingsverschillen in de ondergrond. Om de bovengrond weer te herstellen wordt daarom aan de nutsbedrijven een degeneratievergoeding opgelegd.  Nutsbedrijven kennen steeds grotere opgaven door bijvoorbeeld de energietransitie. Hierdoor wordt de bovengrond steeds vaker opgebroken. Daarom is de realistische verwachting dat zolang er grotere opgaven van de nutspartijen zijn, er meer degeneratievergoedingen geïnd kunnen worden.
Er is geen maatschappelijk extra effect. We houden in onze begroting rekening met de inkomsten.
8
3
Digitaal ondernemers platform (economische agenda)
Uitgaven
-
-
10.000
10.000
In 2020 is, in navolging van Lochem Spreekt, een Lochem Zaken Panel opgestart. Met dit panel zijn in de afgelopen jaren ondernemers bevraagd op onderwerpen die hen aangaan. In de eerste jaren na oprichting zijn er diverse onderzoeken uitgevoerd vanuit het daarvoor beschikbare budget. Daarna is de onderzoeksfrequentie afgenomen. Er was minder noodzaak voor specifieke onderzoeken. En we willen niet onderzoeken om te onderzoeken.  Daarom bouwen we het budget af vanaf 2028.
Het effect van deze bezuiniging is dat er minder mogelijkheden zijn voor gebruikmaking van dit panel. Minder onderzoeken onder de aangesloten ondernemers.
9
3
Uitvoering dynamische economische agenda
Uitgaven
-
-
11.000
11.000
Vanaf 2028 het naar beneden bijstellen van budget. Daardoor wordt de ondernemingsavond 1 keer per 2 jaar georganiseerd in plaats van ieder jaar. En er is minder budget voor onderzoeken voor (ruimtelijke) economische onderbouwingen.
Ondernemers zullen ervaren dat er minder vaak een ondernemersavond wordt georganiseerd. Het contact met de ondernemers en de betrokkenheid van ondernemers in relatie tot de gemeente zal hierdoor mogelijk verminderen. Indien vanuit de ondernemersverenigingen gewenst is, kan de bijdrage vanuit ondernemersverenigingen zelf omhoog om de jaarlijkse avond te continueren.
10
3
Cofinanciering LEADER (2023-2027)
Uitgaven
58.000
58.000
121.000
121.000
LEADER is een 4-jarig Europees subsidieproject (2024 tot en met 2027) waar Lochem via een samenwerking met de regio Achterhoek aan deelneemt. Het project is gericht op plattelandsontwikkeling en steunt initiatieven van inwoners en ondernemers. De Europese bijdrage is door deelname van meer regio’s dan verwacht gekrompen met 60%. Omdat er sprake is van een gelijk aandeel gemeentelijke cofinanciering, is ook deze gedaald met 60%. Deze financiële uitgangspositie was bekend vanaf de start van LEADER en gecommuniceerd met deelnemende partijen. Als gevolg hiervan is de minimale en maximale bijdrage voor een project in vergelijking met de vorige LEADER periode naar beneden bijgesteld om meerdere projecten een kans te geven. Met de kennis van nu kunnen we in 2026 en 2027 incidenteel € 58.250 bezuinigen en vanaf 2028 structureel € 121.000 gezien de looptijd van het huidige traject. Vanaf 2028 betreft het daarmee een correctie in de begroting.
Door het lagere totale subsidievolume kunnen er minder projecten gesteund worden en is er per project minder subsidie beschikbaar.
11
3
Gebouw Hanzeweg 14M Lochem
Uitgaven
2.000
2.000
2.000
2.000
Dit budget kan komen te vervallen. Het pand staat te koop Het verkopen van het pand levert een incidenteel voordeel op en structureel minder onderhoudslasten.
Deze maatregel heeft geen effect op inwoners
12
3
Gebouw Markt 2 Lochem
Inkomsten
2.000
2.000
2.000
2.000
Dit betreft een correctie op de begroting. Het pand wordt voor meer inkomsten verhuurd dan voorheen begroot.
Deze maatregel heeft geen effect op inwoners.
13
3
Forensenbelasting
Inkomsten
-
125.000
139.000
153.000
Het voorstel is de forensenbelasting met 50% te verhogen vanaf 2027. Daarna volgt een jaarlijkse extra verhoging met 5%. De forensenbelasting is in onze gemeente verschuldigd wanneer iemand meer dan negentig dagen per jaar een gemeubileerde woning beschikbaar houdt voor zichzelf of zijn gezin, zonder dat hij of zij in de gemeente Lochem hoofdverblijf heeft.
Hogere kosten voor tweede-woning bezitters. Mogelijk maatregelen van tweede woningbezitters waardoor ze niet meer onder de 90 dagen grens vallen
14
3
Toeristenbelasting
Inkomsten
-
150.000
150.000
150.000
De toeristenbelasting in de gemeente Lochem kent verschillende tarieven. Deze worden jaarlijks geïndexeerd. Sommige van deze tarieven liggen onder het regionaal gemiddelde, andere erboven. Wij verhogen de toeristenbelasting vanaf 2027 met 15% ten opzichte van 2025.
Het risico bestaat dat door verschillende procentuele stijgingen op elkaar te stapelen de hoogste tarieven nog verder uit de pas gaan lopen en overnachten in de gemeente Lochem minder aantrekkelijk wordt. Dit kan betekenen dat toeristen naar andere gemeentes uitwijken. Dat zou dan tot gevolg kunnen hebben dat er toeristenbelasting wordt misgelopen en de uiteindelijke opbrengsten dalen. Of dit risico reëel is daarover kunnen nu geen uitspraken worden gedaan. Er is geen onderzoek gedaan naar de prijselasticiteit.
15
5
Verduurzaming en modernisering De Beemd (scenario 4)
Uitgaven
-
350.000
-
-
De verduurzaming en modernisering van De Beemd ronden we in 2027 af in plaats van in 2026. De afschrijving van de investering start daarmee in 2028. Het begrote bedrag aan afschrijvingslasten in 2027 van € 350.000 valt vrij.
Door de verduurzaming en modernisering wèl uit te voeren, ontstaat voor de inwoners een sportcomplex dat én up-to date is én voor de gemeenschap voordeliger in de exploitatie is.
16
5
MFA Gorssel
Uitgaven
-
-
722.000
-
Op grond van het raadsbesluit van 18 december 2023 werken wij aan de ontwikkeling van de MFA in Gorssel. Het voorlopig ontwerp voor dit gebouw is in de maak. In dit proces is ruimte ingebouwd voor een zorgvuldig participatietraject. De oorspronkelijke planning van oplevering ging uit van medio 2027. Een realistische blik op deze planning, naar de situatie van nu, leert dat meer tijd moet worden ingeruimd voor participatie en eventuele bezwaartermijnen. De geplande realisatie schuift daarmee op naar 2028. De jaarlijkse lasten worden dan in het opvolgend jaar genomen, in 2029.
Het zorgt voor een meer zorgvuldige procedure omdat er meer ruimte is voor het opvangen van onvoorziene vertragingen door planprocedures èn er is meer ruimte voor een optimaal participatieproces.
17
5
MFA Gorssel realisatie; parkeerkelder
Uitgaven
-
-
-
25.000
Voor de ontwikkeling van de MFA in Gorssel is, op grond van het raadsbesluit van 18 december 2023, in principe gekozen voor een variant die uitgaat van de aanleg van een half ondergrondse parkeergarage. Vanuit het perspectief van bezuinigingen èn met het oog op een kwalitatief optimaal ontwerp van het gebouw komen we tot de volgende inzichten: - Het niet realiseren van de half ondergrondse parkeergarage levert een besparing op in de investering en in de exploitatie van de MFA; - Het niet realiseren van de parkeergarage geeft mogelijkheden tot een betere verbinding van de MFA met de openbare ruimte. Daarbij zien wij kansen voor goede parkeeralternatieven op maaiveldniveau. Dit in overleg met aangrenzende eigenaren.
Het effect van de beoogde maatregel is de realisatie van een multifunctioneel gebouw dat een optimalere verbinding heeft met de omgeving/openbare ruimte. In het participatietraject voor inwoners zal dit uitgebreid aan bod komen.
18
5
Areaaluitbreiding Openbare ruimte
Uitgaven
-
68.000
68.000
68.000
Bij elke uitbreiding van het openbare gebied, projecten en grondexploitaties gaan we alle toekomstige financiële consequenties voor het dagelijks beheer van de openbare ruimte (grijs en groen) bij de initiatiefnemers. Deze financiële middelen worden duurzaam toegekend aan het budget voor het beheer van de buitenruimte door Circulus. Voorheen dekten we deze beheerkosten van uitbreidingen jaarlijks met een vast bedrag. Daarmee komt er een getrouwer beeld van wanneer en hoeveel middelen er nodig zijn voor onderhoud.
De maatregel vergt aanpassing van werkprocessen binnen de gemeente. De maatregel heeft geen effect op inwoners.
19
6
Uitvoering inburgering
Uitgaven
25.000
25.000
38.000
38.000
Voor de inburgeringslessen regelen we op dit moment vervoer via taxibusjes en vervoer via vrijwilligers van Welzijn Lochem (WL). We stoppen met de inzet van de taxibusjes. Wel continueren we het vervoer via de vrijwilligers van WL naar de locatie van de huidige inburgeringsaanbieder totdat dit niet meer nodig is. Voor het vervoer naar de nieuwe inburgeringsaanbieder maken wij afspraken met Arriva. We zetten in op het gebruik van het openbaar vervoer door de inburgeraars.
Van statushouders vragen we zo veel mogelijk zelfstandig met het reguliere openbaar vervoer naar de inburgeringslessen te gaan. Dit draagt bij aan het zelfredzaam worden.
20
6
Uitvoering inburgering
Uitgaven
-
11.000
31.000
41.000
In de nieuwe contracten met de aanbieder voor de inburgeringslessen is opgenomen dat de huur van de lesruimten en de werkruimte voor de consulenten door de aanbieder, in afstemming met de gemeente, wordt georganiseerd. De besparing loopt op per jaar omdat de cursisten gestart onder het ‘oude‘ contract gefaseerd uitstromen.
De fysieke locatie zal wijzigen. Voor deelnemers en inwoners is er verder geen effect.
21
6
Uitvoering inburgering
Uitgaven
-
-
11.000
11.000
Welzijn Lochem blijft fietslessen aanbieden aan statushouders, maar maakt meer gebruik van de inzet van vrijwilligers.
De fietslessen worden gecontinueerd voor de statushouders, er zijn geen nadelige effecten.
22
6
2019 Bijdrage collectieve ziektekostenverzekering
Uitgaven
15.000
5.000
5.000
5.000
Voor het aan- en afmelden bij de Gemeentepolis maken we gebruik van de module www.gezondverzekerd.nl. Deze module is uitgebreid met een rechtmatigheidscheck en beschikkingsmogelijkheid aan de voorkant. Daarnaast gaan we periodiek controleren of de verzekerden op basis van woonplaats en inkomen nog recht hebben op de collectieve zorgverzekering. De eerste controle vindt in het najaar 2025 plaats. Dit is ruim op tijd voor het overstapseizoen van de zorgverzekeringen.
De maatregel heeft effect op de inwoners die geen recht meer hebben op de Gemeentepolis. Deze inwoners kunnen gebruik maken van het spreekuur aan het einde van het jaar, als ze hulp nodig hebben bij het overstappen.
23
6
Wonen, Rolstoelen en Vervoer
Uitgaven
150.000
100.000
50.000
-
Een nieuw regionaal contract voor hulpmiddelen (woonvoorziening, rolstoelen en vervoershulpmiddelen) is gestart in oktober 2024. Daarin gaat de gemeente deze hulpmiddelen huren van de leverancier in plaats van kopen. Bij koop hadden we eenmalig aanschafkosten en gedurende de jaren dat het hulpmiddel bij de inwoner in gebruik is betalen we onderhoudskosten. Gemiddeld zijn de hulpmiddelen 4 jaar in gebruik bij inwoners. Het wegvallen van de aanschafkosten bij huur zorgt gedurende een periode van 4 jaar (2025-2029) voor lagere lasten. Dit komt doordat de onderhoudstarieven voor de hulpmiddelen die nog vanuit het oude contract in gebruik zijn bij inwoners lager zijn dan de huurtarieven uit het nieuwe contract. De aanschafkosten hiervan hadden we al in voorgaande jaren. Omdat steeds meer hulpmiddelen in het huurcontract komen nemen de lasten langzaam weer toe tot het niveau van 2024.
De inwoners merken hier niets van, zij blijven de hulpmiddelen van dezelfde leveranciers en met dezelfde kwaliteit in bruikleen ontvangen.
24
6
Vraagafhankelijk vervoer
Uitgaven
5.000
5.000
5.000
5.000
Vanaf januari 2026 krijgen nieuwe gebruikers maximaal 1.500 kilometer WMO-vervoer per jaar ter beschikking. We passen de beleidsregels aan voor de nieuwe manier van toekennen.
Een klein groepje inwoners moet voor een deel van het recreatieve vervoer naar alternatieven zoeken. We helpen hierbij waar het kan. Het effect is ook dat het recreatieve vervoer beschikbaar blijft voor iedereen die dat nodig heeft.
25
7
Buurt Energie Strategie - aan de slag
Uitgaven
30.000
30.000
30.000
30.000
In samenwerking met LochemEnergie en de gemeente zijn diverse buurten en wijken actief om verduurzamingsinitiatieven op te starten. De initiatieven kennen een grote variatie. Zoals collectieve inkoop van isolatiemaatregelen, samen de mogelijkheden van duurzaam verwarmen verkennen, de straat vergroenen of pilots met betrekking tot duurzaam opgewekte stroom delen (local4local). De gemeente ontvangt uitvoeringsgelden van de Rijksoverheid (SPUK CDOKE) voor activiteiten gerelateerd aan duurzaamheid. Ook deze initiatieven worden gedekt door de CDOKE gelden. Hierdoor kan het reguliere budget vervallen. De CDOKE-gelden zijn toegezegd tot en met 2030, daarna is de continuering nog onzeker. Indien het kabinet besluit de regeling aan te passen, dient er gezocht te worden naar een nieuwe dekking voor deze uitgaven.
We blijven onze huidige activiteiten uitvoeren zoals we nu al doen, financiële dekking komt uit Rijksmiddelen. Inwoners ondervinden geen effect van deze maatregel.
26
7
Duurzaamheid
Uitgaven
43.000
43.000
43.000
43.000
De gemeente heeft als doelstelling om energieneutraal te zijn in 2050. Hiervoor maken we gebruik van technische inhuur voor projecten/initiatieven, verkrijgen we informatie en kunnen we monitoren middels abonnementen. De gemeente ontvangt uitvoeringsgelden van de Rijksoverheid (SPUK CDOKE) voor activiteiten gerelateerd aan duurzaamheid. Ook de technische inhuur wordt gedekt door de CDOKE gelden. Hierdoor kunnen reguliere budgetten (deels) vervallen. De CDOKE-gelden zijn toegezegd tot en met 2030, daarna is de continuering nog onzeker. Indien het kabinet besluit de regeling aan te passen, dient er gezocht te worden naar een nieuwe dekking voor deze uitgaven.
We snijden niet in de uitgaven, de huidige activiteiten voeren we uit zoals in de bestaande situatie. Inwoners ondervinden geen effect van deze maatregel.
27
7
Verlenging coördinatie energiecoaches
Uitgaven
30.000
30.000
30.000
30.000
Samen met LochemEnergie heeft de gemeente een dienstverleningsovereenkomst afgesloten voor de coördinatie van de vrijwillige energiecoaches. De energiecoaches geven advies aan inwoners over energiebesparing. Voor hun werkzaamheden is studie, materiaal maar ook professionele begeleiding noodzakelijk. De gemeente ontvangt uitvoeringsgelden van de Rijksoverheid (SPUK CDOKE) voor activiteiten gerelateerd aan duurzaamheid. Ook de kosten voor de energiecoaches worden gedekt door de CDOKE gelden. Hierdoor kan het reguliere budget vervallen. De CDOKE-gelden toegezegd tot en met 2030, daarna is de continuïteit nog onzeker. Indien het kabinet besluit de regeling aan te passen, dient er gezocht te worden naar een nieuwe dekking voor deze uitgaven.
We blijven onze huidige activiteiten uitvoeren zoals we nu al doen, financiële dekking komt uit Rijksmiddelen. Inwoners ondervinden geen effect van deze maatregel.
28
8
Beheer en onderhoud Data Warehouse licenties
Uitgaven
-
-
20.000
20.000
Een datawarehouse (DWH) maakt gegevens uit verschillende systemen snel en overzichtelijk beschikbaar. Datalab GO ontwikkelt een slimme en herbruikbare oplossing waar alle gemeenten van profiteren. Met ons team van specialisten zetten we samen een krachtig datawarehouse neer. Door met eigen medewerkers een datawarehouse op te zetten met de architectuur van Datalab GO, werken we efficiënter en kunnen we hierop bezuinigen.
Deze maatregel heeft geen effect op inwoners. Door te gaan werken met standaardoplossingen geeft ons een stevige basis om interne datastromen goed te organiseren en toegankelijk te maken. Zo ondersteunen we beleidsthema’s in het sociale en fysieke domein.
29
8
Bouwgrondexploitaties
Inkomsten
100.000
100.000
100.000
100.000
Het is mogelijk om interne uren door te berekenen in grondexploitaties via kostenverhaal aan ontwikkelaars. Het doorberekenen van ambtelijke kosten aan startnotities levert de komende jaren (gemiddeld) € 100.000 per jaar extra op.
Hogere kosten voor ontwikkelaars en initiatiefnemers
30
9
Rente kortlopende geldleningen
Uitgaven
110.000
110.000
110.000
110.000
Met de ombuigingsmaatregel verlagen we het budget voor de rentelasten van kortlopende leningen. Bij toename van investeringen, kan het nodig zijn om (extra) kortlopende geldleningen aan te trekken. Primair is dit op te vangen binnen het resterende budget wat hiervoor overblijft na doorvoering van deze ombuigingsmaatregel.
Deze ombuigingsmaatregel heeft geen effect op de inwoners of organisatie.
31
9
OZB Woningen en Niet-woningen eigenaar en gebruiker
Inkomsten
-
-
435.000
435.000
De extra OZB-verhoging van de inkomsten van OZB-woningen en niet-woningen eigenaar en gebruiker levert een extra inkomst op van € 435.000 vanaf 2028.
Er is sprake van een extra gemiddelde lastendruk verzwaring voor de OZB-woningen en niet woningen van 6,8% in 2028. De OZB-inkomsten zijn afhankelijk van drie variabelen: de WOZ-waarde, het aantal woningen/niet-woningen en het tarief. Een verhoging van de inkomsten met 6,8% betekent niet dat onze OZB-tarieven met 6,8% omhoog gaan, omdat er ook rekening wordt gehouden met de stijging van de WOZ-waarden en mutaties in het aantal woningen/niet-woningen. Woningen en niet-woningen worden jaarlijks getaxeerd voor de WOZ-waarde (Waardering Onroerende Zaken). Voor 2026 is de gemiddelde WOZ-waarde een prognose. De uitkomsten van de herwaardering bepalen de definitieve WOZ-waarden en daardoor ook de OZB-tarieven.
32
9
Indexeren belastingopbrengsten
Inkomsten
181.000
364.000
551.000
737.000
De belastingopbrengsten worden vanaf 2026 jaarlijks geïndexeerd met 2%. Dit levert ieder jaar € 181.000 extra aan geraamde inkomsten op. Bij de jaarlijkse vaststelling van de belastingverordeningen door de gemeenteraad wordt het definitieve indexatiepercentage vastgesteld.
Er is sprake van (gemiddeld) 2% lastendruk verzwaring voor de verschillende belastingopbrengsten (OZB-woningen, OZB niet-woningen, Toeristenbelasting, Forensenbelasting, Lijkbezorgingsrechten, Parkeerbelasting, Marktgelden en Leges).
33
9
Inkomsten leges
Inkomsten
50.000
50.000
50.000
50.000
De kostendekkendheid van de leges voor omgevingsvergunningen wordt vanaf 2026 structureel verhoogd. We zien al meerdere jaren een structurele stijging van de leges. Dit heeft vooral te maken met het gestegen aantal aanvragen
Geen
34
9
Algemene uitkering
Inkomsten
475.000
475.000
475.000
475.000
Het bijramen van de stelpost BTW-compensatiefonds (BCF) levert een structureel voordeel op van € 475.000 vanaf 2026. Tot nu toe namen we een behoedzame raming op van 50% van de laatst bekende afrekening (= 50% van € 950.000 = € 475.000). We gaan nu de volledig verwachte onbenutte ruimte die ontstaat als alle gemeenten minder BCF terugvragen bij het Rijk inboeken (voor ons € 950.000). Dit wordt geaccepteerd door de provinciaal toezichthouder, onder voorwaarde dat we een risico opnemen voor hetzelfde bedrag.
Deze ombuigingsmaatregel heeft geen effect op de inwoners of organisaties. Het bestaande risico ‘Onbenutte ruimte onder plafond BTW-compensatiefonds (BCF)' neemt met hetzelfde bedrag van € 475.000 toe.
35
9
Onvoorzien
Uitgaven
5.000
5.000
5.000
5.000
Stelpost onvoorzien kan naar een symbolische € 1.  Al jaren verwerken we in Lochem de voor- en nadelen in de exploitatie in het begrotingssaldo.
Deze ombuigingsmaatregel heeft geen effect op de inwoners of organisatie.
36
10
Inkomsten Hanzeweg 8
Inkomsten
3.000
3.000
3.000
3.000
Een deel van gemeentehuis verhuren we onder andere aan Plus-OV. Het huurbedrag wordt jaarlijks geïndexeerd met een percentage van het huurbedrag.
Deze maatregel heeft geen effect op inwoners.
37
10
Planning en control
Uitgaven
24.000
24.000
24.000
24.000
Inhuur gaan we betalen vanuit het loonkosten budget. Daarmee vervalt dit afzonderlijke budget.
Deze maatregel heeft geen effect op inwoners.
38
10
Diverse budgetten personeel
Uitgaven
101.000
101.000
101.000
101.000
We gaan soberder om met diverse personele budgetten.
Deze maatregel heeft geen effect op inwoners.
39
10
Communicatie
Uitgaven
-
-
5.000
5.000
We gaan nieuwjaarsbijeenkomsten en bijeenkomsten voor nieuwe inwoners soberder uitvoeren.
Nieuwjaarsbijeenkomsten en bijeenkomsten voor nieuwe inwoners worden wat minder uitgebreid
40
10
Informatievoorziening
Uitgaven
5.000
5.000
5.000
5.000
We hebben kritisch gekeken naar de abonnementen die we afnemen. Abonnementen die we niet meer echt nodig hebben nemen we niet meer af.
Deze maatregel heeft geen effect op inwoners
41
10
Gemeentegids
Uitgaven
3.000
-
3.000
-
Een keer in de twee jaar werd een papieren gemeentegids uitgegeven. Hiermee stoppen we.
Deze maatregel heeft als gevolg dat inwoners geen papieren versie van de gemeentegids meer ontvangen. Alle gemeente-informatie in deze gids blijft wel via de website toegankelijk.
Totaal ombuigingsmaatregelen
1.828.000
2.832.000
3.948.000
3.408.000
Maatregel
Progr.
Omschrijving
Ink/Uitg
Bezuiniging 2026
Bezuiniging 2027
Bezuiniging 2028
Bezuiniging 2029
1
0
Bijstelling uitgaven programma 0
Uitgaven
24.000
24.000
24.000
24.000
2
0
Bijstelling inkomsten programma 0
Inkomsten
38.000
38.000
38.000
38.000
3
1
Bijstelling uitgaven programma 1
Uitgaven
33.000
33.000
33.000
33.000
4
2
Bijstelling uitgaven programma 2
Uitgaven
48.000
48.000
48.000
48.000
5
3
Bijstelling uitgaven programma 3
Uitgaven
34.000
34.000
34.000
34.000
6
3
Bijstelling inkomsten programma 3
Inkomsten
7.000
7.000
7.000
7.000
7
4
Bijstelling uitgaven programma 4
Uitgaven
5.000
5.000
5.000
5.000
8
5
Bijstelling uitgaven programma 5
Uitgaven
30.000
31.000
31.000
30.000
9
6
Bijstelling uitgaven programma 6
Uitgaven
288.000
298.000
300.000
303.000
11
7
Bijstelling uitgaven programma 7
Uitgaven
143.000
143.000
143.000
143.000
12
8
Bijstelling uitgaven programma 8
Uitgaven
33.000
33.000
33.000
33.000
13
9
Bijstelling uitgaven programma 9
Uitgaven
39.000
39.000
39.000
39.000
14
9
Bijstelling inkomsten programma 9
Inkomsten
67.000
67.000
67.000
67.000
15
10
Bijstelling uitgaven programma 10
Uitgaven
108.000
115.000
115.000
108.000
Bijstelling programmabudgetten
897.000
915.000
917.000
912.000
("lucht uit de begroting")
TOTAAL Dekkingsplan Begroting 2026
2.725.000
3.747.000
4.865.000
4.320.000

-

Terug naar navigatie - Bijlagen - -