Dekkingsplan

Het dekkingsplan vormt een belangrijk onderdeel van de Begroting 2026. In de Kadernota 2026, stond een uitgebreide lijst met ombuigingsmaatregelen om de dreigende tekorten in de toekomst op te vangen. Daarop volgde via de meicirculaire 2025 de aankondiging van het Rijk dat Lochem meer geld krijgt dan op dat moment aangenomen. Dit leidt tot een nieuw voorstel met ombuigingsmaatregelen in deze Begroting 2026. 

Op basis van het nieuwe financieel vooruitzicht hebben we gekeken welke ombuigingsmaatregelen uit het voorstel bij de Kadernota 2026 nog nodig zijn. Op basis van de eerder gehanteerde beoordelingsmethodiek zijn de maatregelen gerangschikt. Dit houdt in dat de maatregelen die het best passend zijn op basis van de gehanteerde criteria onderdeel blijven uitmaken van het dekkingsplan. De criteria zijn:
•    Beperkt maatschappelijk effect
•    De mate van onomkeerbaarheid
•    Draagt structureel bij aan bezuinigingsopgave
•    Is tijdig te realiseren
•    Sluit aan bij prioriteiten inwoners

Daarbij hebben we alle maatregelen beoordeeld naar de inbreng van gemeenteraad, inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners en de actuele stand van zaken. Op deze manier zijn alle ombuigingsmaatregelen uit het voorstel bij de Kadernota 2026 heroverwogen.

De belangrijkste uitgangspunten daarbij zijn:

1.    Het meerjarig structureel sluitend maken van de begroting per 2026
2.    We halen de lucht uit de begroting
3.    Voor te stellen ombuigingen zijn realistisch conform de eisen van de provincie
4.    Rekening houden met de stapeling van maatregelen voor onze inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers
5.    Het sociaal domein zoveel mogelijk ontzien
6.    Onomkeerbare besluiten waar mogelijk voorkomen
7.    De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten
8.    Zo mogelijk financiële ruimte creëren voor toekomstige opgaven
9.    Incidentele begrotingstekorten mogen worden opgevangen door de Algemene Reserve

De nieuwe, gunstiger financiële positie maakt dat er minder ombuigingsmaatregelen nodig zijn. En dat sommige maatregelen pas later van kracht hoeven worden of in bedrag zijn verlaagd. Zo is bijvoorbeeld de ombuigingsmaatregel ‘taakstelling Gemeenschappelijke regelingen’ vervallen, gaat de ombuigingsmaatregel ‘digitaal ondernemersplatform’ twee jaar later in (2028 in plaats van 2026) en zijn de ombuigingsbedragen bij de maatregel ‘inburgering taxivervoer’ verlaagd.

Ook keken wij naar het vergroten van onze inkomsten. Het verhogen van inkomsten past wat ons betreft in het uitgangspunt om de zwaarste lasten over de sterkste schouders te verdelen. De voorstellen uit de Kadernota 2026 komen, deels aangepast, terug in deze begroting. De voorgenomen verhoging van de forensen- en toeristenbelasting gaat een jaar later in (2027 in plaats van 2026). Daarmee laten we het definitieve besluit aan de nieuwe gemeenteraad.

Ten slotte hebben we de nu voorgestelde ombuigingsmaatregelen beoordeeld op de gevolgen voor de personele formatie. De invulling en effecten van de ombuigingsmaatregelen hebben hier naar verwachting geen invloed op. In sommige gevallen zal er aanvankelijk extra werk zijn om invulling te geven aan een maatregel. We verwachten dit op te kunnen vangen binnen de huidige bezetting.
Om op de korte en middellange termijn de juiste balans te houden tussen een veranderende omgeving, groeiende opgaven en het behoud van kwaliteit en continuïteit in de dienstverlening blijft het belangrijk om goed zicht te houden of de formatie in gelijke tred blijft houden met de taken.
Op basis van de onlangs geformuleerde arbeidsmarktstrategie gaan wij hier verder mee aan de slag. In het besef dat dit met de huidige krapte op de arbeidsmarkt een forse uitdaging is. Om die reden nemen wij hiervoor in de risicoparagraaf van deze begroting een risicobeschrijving op. Daarmee willen we zoveel mogelijk recht doen aan de feitelijke situatie.

Hieronder volgt het totaaloverzicht van alle voorgestelde ombuigingsmaatregelen. Deze vormen samen het dekkingsplan. Een uitgebreidere versie hiervan treft u aan in bijlage 10.