Inleiding en beslispunten

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Na het roerige jaar 2022 waarin de oorlog in Oekraïne uitbrak, de vluchtelingenstroom die dit op gang bracht en de energiecrisis kwamen we in 2023 weer in iets rustiger vaarwater terecht. In elk geval op het gebied van nieuwe ontwikkelingen op het wereldtoneel die direct onze gemeentelijke agenda bepalen. Toch bleven ook in 2023 de gevolgen van de ontwikkelingen in het voorgaande jaar onze aandacht vragen. Zo realiseerden we 217 opvangplekken voor Oekraïense ontheemden. Ook begeleidden we meer dan de helft van hen naar werk en gaan hun kinderen naar school. Voor een tijdelijke (max 10 jaar) maar meer structurele vorm van huisvesting kochten we de Zutphenseweg 106 en 106a in Lochem aan. Daarnaast maakten we plannen voor de huisvesting van deze en andere doelgroepen in Eefde en Gorssel. Ook gaven we uitvoering aan het crisisfonds en hielpen daarmee ruim honderd inwoners.

 

Ruimte voor onze ambities was er ook. 2023 was het eerste volledige jaar in deze bestuursperiode en we hebben veel bereikt. Op het gebied van wonen was het ondertekening van de Regionale woondeal een belangrijk resultaat en stelden we de kernvisies wonen voor Barchem, Eefde, Epse en Gorssel vast. We troffen de laatste voorbereiding voor de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024.

 

Ook op het gebied van accommodaties maakten we goede vorderingen. De raad koos voor de locatie Vullerschool voor de multifunctionele accommodatie (MFA) in Gorssel. Ook stelden zij een voorbereidingskrediet beschikbaar voor de uitwerking van de volgende fase. Daarnaast onderzochten wij samen met De Beemd hoe het zwembad te moderniseren en verduurzamen. We legden de raad aan het eind van het jaar een voorstel voor. Ook aan de renovatie/ vernieuwing van de buitenbaden in Almen en Gorssel is hard gewerkt. Met het door de raad beschikbaar gestelde voorbereidingskrediet geven we vorm aan de definitie- en ontwerpfase.
Qua economische ontwikkeling was de subsidie aanvraag bij de provincie voor het project LEADER Achterhoek een mooie ontwikkeling. De subsidie is toegekend en het project gaat in 2024 van start. LEADER is een Europese subsidie voor lokale initiatieven en goede ideeën die de leefbaarheid van het platteland verbeteren. De vier doelen zijn: zelfvoorzienende dorpen, een rijk coulisselandschap, sterk toerisme en gezond voedsel uit eigen grond. LEADER Achterhoek is verantwoordelijk voor de uitvoering, acht Achterhoekse gemeenten werken hierin samen.

 

Ook ondersteunden we bijzondere inwonerinitiatieven zoals het maatschappelijk ondernemen in het Poortgebouw in Eefde, het kinderhofje op de nieuwe begraafplaats in Lochem en de verkenning van een Stadsraad in Lochem. Stichting Het Hart in Eefde ondersteunden we financieel voor het voortzetten van de dorpshuisfunctie van ’t Hart. 

 

Daarnaast waren er in maart Provinciale Statenverkiezingen en na de val van het kabinet in juli Tweede Kamerverkiezingen in november. De organisatie van deze verkiezingen vraagt veel inzet van de organisatie en we zijn blij dat alles goed is verlopen. In 2023 startten we met thema’s om richting te geven aan onze ambities. We werken samen toe naar meer wendbaarheid, grip en focus op onze maatschappelijke opgaven. In de kadernota 2024 hebben we de eerste stap gezet met het thema Klimaat en Energie. In deze jaarrekening zetten we deze lijn door en leggen we uit hoe we dit thema in 2023 invulden. Daarnaast leggen we over 2023 voor het eerst een rechtmatigheidsverantwoording af aan de raad. In de paragraaf bedrijfsvoering en het overzicht baten en lasten komen we daar op terug. In 2023 startten we met een nieuwe organisatievisie en daaraan gekoppeld een organisatieontwikkeling. Hierbij zijn we ook goed gaan kijken naar de ontwikkeling van de salariskosten voor de toekomst. In de kadernota 2025 komen we terug op wat hiervan de financiële gevolgen zijn.  

 

We sluiten 2023 af met een positief resultaat van € 2,1 miljoen. Onderstaand volgt een specificatie van het resultaat.

Resultaat 2023

Terug naar navigatie - Resultaat 2023

We realiseerden een voordelig saldo in 2023.

Ons resultaat is € 2,3 miljoen voordeliger dan we begrootten. Het resultaat is € 2,1 miljoen positief, ten opzichte van een begroot negatief saldo van € 0,2 miljoen.

 

In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste afwijkingen opgenomen die zorgen voor het positieve jaarrekeningresultaat:

 

Toelichting belangrijkste afwijkingen op de budgetten 2023 (x € 1.000):
Mutatie pensioenvoorziening -100 Nadeel
Rentetoerekening -515 Nadeel
Algemene uitkering 1.305 Voordeel
Diverse verrekeningen 104 Voordeel
Rente kortlopende leningen 130 Voordeel
De Achterhoekse productbeleving -106 Nadeel
Uitstel verkoop Hanzeweg 20 -298 Nadeel
Grondexploitatie bedrijventerrein -287 Nadeel
Toeristenbelasting 300 Voordeel
Compensatie Gazprom de Beemd 116 Voordeel
Compensatie energiekosten zwembaden 133 Voordeel
Bomen buitengebied 143 Voordeel
Inkomensregelingen 324 Voordeel
Inburgering 141 Voordeel
Energietoeslag 482 Voordeel
Meedoenregeling 103 Voordeel
Maatwerkdienstverlening 18+ 171 Voordeel
Aanpak energiearmoede -133 Nadeel
Omgevingsvergunningen 184 Voordeel
Overige mutaties 103 Voordeel
Voordeel ten opzichte van de begroting 2.300 Voordeel

Totaaloverzicht baten en lasten

Terug naar navigatie - Totaaloverzicht baten en lasten
- = nadeel, bedragen x € 1.000
Werkelijk Begroting Werkelijk Saldo
na wijziging
2022 2023 2023 2023
BATEN
0 - Bestuur en ondersteuning 1.164 458 460 2
1 - Veiligheid 72 68 78 10
2 - Verkeer, vervoer en waterstaat 1.745 433 177 -256
3 - Economie 1.845 3.122 2.410 -712
4 - Onderwijs 450 416 379 -37
5 - Sport, Cultuur en Recreatie 802 1.396 1.443 47
6 - Sociaal domein 13.833 13.787 15.710 1.924
7 - Volksgezondheid en Milieu 10.556 11.305 11.215 -90
8 - Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke vernieuwing 1.404 2.487 1.355 -1.132
Totaal baten programma’s 31.872 33.471 33.228 -243
ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN
Algemene uitkeringen 60.105 61.198 62.503 1.305
Lokale heffingen 5.593 5.286 5.338 52
Treasury 524 1.197 883 -314
Overige baten en lasten -513 -559 -426 133
Totaal algemene dekkingsmiddelen 65.710 67.122 68.298 1.176
TOTAAL BATEN 97.581 100.593 101.526 933
LASTEN
0 - Bestuur en ondersteuning 2.820 3.087 3.037 50
1 - Veiligheid 3.182 3.473 3.544 -71
2 - Verkeer, vervoer en waterstaat 9.220 6.321 5.880 441
3 - Economie 1.596 2.355 1.916 439
4 - Onderwijs 3.296 3.183 3.053 130
5 - Sport,Cultuur en Recreatie 7.852 9.042 8.751 291
6 - Sociaal domein 40.395 41.326 40.609 717
7 - Volksgezondheid en Millieu 12.137 13.586 13.286 300
8 - Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke vernieuwing 4.147 5.417 4.574 843
Totaal lasten programma’s 84.643 87.790 84.650 3.140
Overhead 10.400 13.683 12.274 1.409
Heffing VPB 22 - 92 -92
Onvoorzien - 5 - 5
Begrotingssaldo - -169 - -169
TOTAAL LASTEN 95.066 101.310 97.016 4.293
TOTAAL SALDO VAN BATEN EN LASTEN 2.515 -716 4.510 5.226
Mutaties reserves 4.771 716 -2.378 -3.095
GEREALISEERDE RESULTAAT 7.286 0 2.131 2.131

Beslispunten

Terug naar navigatie - Beslispunten

Het voordelig saldo van de jaarrekening voegen wij toe aan de reserves

Het jaarrekeningresultaat 2023 komt uit op een voordeel van € 2.131.000. De voorschriften bepalen dat de bestemming van het saldo plaats vindt nadat de jaarrekening is vastgesteld. Het is gebruikelijk dat wij voorstellen het voordelige saldo toe te voegen aan de algemene reserve. In 2023 is er daarnaast een nadelig saldo ontstaan op de afvalstoffenheffing van per saldo € 93.000 (minder opbrengsten en lagere lasten). Wij stellen daarom voor om een bedrag van € 93.000 te onttrekken aan de reserve afvalstoffenheffing. De resultaatbestemming komt terug als afzonderlijk beslispunt.

 

De reserve wonen stellen we voor om nu op te heffen
In de raadsvergadering van 27 juni 2011 besloot de gemeenteraad om de reserve wonen in te stellen. Eind 2023 zit er geen saldo meer in deze reserve. In de nota reserves en voorzieningen 2019 (maart 2020) stelden we voor deze reserve op te heffen, zodra deze reserve op nihil staat.

 

Een aantal budgetten die niet zijn besteed in 2023 nemen we mee naar 2024

Jaarlijks nemen we bij de jaarrekening een overzicht op van budgetten die we voorstellen door te schuiven naar het volgende jaar. Dit betreffen activiteiten die we oppakken of die doorlopen in het volgende jaar.  Vanaf 1 januari 2023 geldt de Verordening financieel beleid, beheer en organisatie 2023. Jaarlijks bieden wij vanaf nu in februari/ maart een memo ter kennisgeving aan de raad met een overzicht van de voorgenomen over te hevelen budgetten. Dit geeft de raadsleden inzicht in wat er aan budget doorloopt naar 2024 en hoe dit alsnog besteed gaat worden. Formele besluitvorming van de overheveling vindt nog steeds plaats bij het vaststellen van de jaarstukken. In april 2024 informeerden wij de gemeenteraad over de budgetoverheveling 2023.

 

De in 2024 beschikbaar te stellen budgetten bedragen in totaal € 1.229.000. Wij stellen de volgende dekking voor:

 

  • Reserve sportvoorzieningen € 58.000;
  • Reserve rondweg Lochem € 54.000;
  • Algemene reserve € 1.117.000. 

 

In bijlage 1 geven wij een specificatie met toelichting van de over te hevelen budgetten.

 

De raad stelt de jaarstukken vast aan de hand van beslispunten 

De vastgestelde jaarrekening met controleverklaring van de accountant leveren wij vóór 15 juli van het jaar volgend op het betreffende jaar bij de provincie aan. Daarmee voldoen wij aan één van de voorwaarden om onder het repressief toezicht te blijven vallen.

 

Het college stelt voor in te stemmen met:

 

Beslispunt 1:
Het vaststellen van de gemeentelijke jaarstukken 2023, bestaande uit het jaarverslag (programmaverantwoording en paragrafen) en de jaarrekening (balans, overzicht baten en lasten, rechtmatigheidsverantwoording en overzicht specifieke uitkeringen).

 

Beslispunt 2:
Het voordelig saldo van € 2.131.000 toevoegen aan de algemene reserve. En een bedrag van € 93.000 onttrekken aan de reserve afvalstoffenheffing.

 

Beslispunt 3:
De reserve wonen op te heffen. 

 

Beslispunt 4:
Het beschikbaar stellen van exploitatiebudgetten, die overgeheveld worden naar 2024, voor een bedrag van € 1.229.000 met als dekking

 

a. de reserve sportvoorzieningen voor een bedrag van € 58.000;

 

b. de reserve rondweg Lochem voor een bedrag van € 54.000;

 

c. de algemene reserve voor een bedrag van € 1.117.000. 

 

Beslispunt 5:
Het afsluiten van kredieten waarvan de activiteiten zijn afgerond. In bijlage 2 lichten wij de kredieten toe. De af te sluiten kredieten zijn in dit overzicht vet gedrukt.