6.1 Activa
Vaste activa
• Immateriële vaste activa
Het verloop van de immateriële vaste activa in 2023 is in onderstaand overzicht weergegeven.
Toelichting op de balans
| Bedragen x €1.000 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Boekwaarde 01-01-2023 | Investeringen | Desinvesteringen | Afschrijvingen | Bijdragen van derden | Afwaarderingen | Boekwaarde 31-12-2023 | ||||
| Bijdragen aan activa in eigendom van derden | 272 | 18 | 254 | |||||||
| Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief | 90 | 90 | ||||||||
| Totaal immateriële vast activa | 272 | 90 | 18 | 344 | ||||||
In de cijfermatige detailverantwoording 2023 staat een overzicht met de stand van de kredieten.
Bijdragen aan activa van derden.
| Bedragen x €1.000 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Boekwaarde | Investering | Afschrijving | Boekwaarde | |||
| 1-1-2023 | 31-12-2023 | |||||
| 2010 VRI N346 Kwinkweerd-Aalsvoort | 6 | 2 | 4 | |||
| Voorziening sportacc. Almen | 54 | 5 | 49 | |||
| Accommodatieplan Almen | 212 | 11 | 201 | |||
| Totaal | 272 | 18 | 254 | |||
• Materiële vaste activa
Het verloop van de materiële vaste activa in 2023 is in onderstaand overzicht weergegeven.
| Bedragen x € 1.000 | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Boekwaarde 01-01-2023 | Investeringen | Des-investeringen | Afschrijvingen | Bijdragen van derden | Af-waarderingen | Boekwaarde 31-12-2023 | Voorzieningen | Balanswaarde 31-12-2023 | |||||
| Investeringen met economisch nut | 45.488 | 2.659 | 108 | 1.997 | 140 | 45.902 | 45.902 | ||||||
| Gronden en terreinen | 6.148 | 384 | 108 | 6.423 | 6.423 | ||||||||
| Bedrijfsgebouwen | 37.364 | 1.289 | 1.669 | 47 | 36.937 | 36.937 | |||||||
| Grond- weg- en waterbouwkundige werken | 259 | 22 | 238 | 238 | |||||||||
| Machines, apparaten en installaties | 1.065 | 885 | 128 | 1.822 | 1.822 | ||||||||
| Overige materiële vaste activa | 653 | 101 | 179 | 94 | 481 | 481 | |||||||
| Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven | 18.490 | 1 | 918 | 17.573 | 17.573 | ||||||||
| Grond- weg- en waterbouwkundige werken | 17.690 | 799 | 16.891 | 16.891 | |||||||||
| Overige materiële vaste activa | 801 | 1 | 119 | 682 | 682 | ||||||||
| Investeringen met maatschappelijk nut | 10.876 | 3.972 | 300 | 393 | 14.156 | 14.156 | |||||||
| Maatschappelijk nut vóór 2017 | |||||||||||||
| Grond- weg- en waterbouwkundige werken | 8.886 | 1.189 | 281 | 282 | 9.511 | 9.511 | |||||||
| Overige materiële vaste activa | 16 | 1 | 15 | 15 | |||||||||
| Maatschappelijk nut vanaf 2017 | |||||||||||||
| Grond- weg- en waterbouwkundige werken | 1.974 | 2.783 | 17 | 110 | 4.630 | 4.630 | |||||||
| In erfpacht uitgegeven gronden | 3.944 | 3.944 | 3.944 | ||||||||||
| Totaal materiële vaste activa | 78.799 | 6.632 | 108 | 3.214 | 533 | 81.575 | 81.575 | ||||||
Begrotingsrechtmatigheid kredieten
Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. Kredietoverschrijdingen zijn in principe onrechtmatig. Volgens het toetsingskader van de commissie BBV zijn er situaties denkbaar waarbij de overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid en binnen het doel blijven waarvoor het krediet beschikbaar is gesteld. Uit onderstaande opstelling blijkt een aantal kredieten overschreden te zijn. De redenen van overschrijding lichten wij toe. Gesteld kan worden dat de uitgaven passen binnen het beleid en binnen het doel waarvoor het krediet beschikbaar is.
| 2 0 2 3 - K R E D I E T E N | U I T G A V E N | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Omschrijving | Begroot | Werkelijk | Restant | Toelichting | Conclusie (past binnen beleid en doel?) |
| 700809 - 2021 Hardware | 265.465 | 278.190 | -12.725 | Betreft uitgifte nieuwe laptops. In de organisatie zijn meer medewerkers werkzaam dan destijds voorzien. Zowel vaste medewerkers als inhuur worden voorzien van een laptop. | Past binnen beleid en doel |
| 721012 - 2022 Reconstructie Zwiepseweg-Wengersteeg | 374.292 | 494.983 | -120.691 | De aangevraagde subsidie (€ 100.000) is niet toegekend en daarnaast zijn de bestekposten overschreden door de prijsstijgingen. | Past binnen beleid en doel |
| 721218 - 2017 Traverse Eefde-Zuid | 120.357 | 561.038 | -440.681 | Kostenstijgingen voor het product asfalt (brandstoffen en olieproducten) door Oekraïne crisis. | Past binnen beleid en doel |
| 773002 - 2023 Uitvoeren verv ondergr verzamelcontainers | 208.000 | 222.050 | -14.050 | PMD containers op de Zuiderwal geplaats, deze stonden niet in de planning voor 2023. Daarnaast was er sprake van een kostenstijging. | Past binnen beleid en doel |
| 782113 - 2022 WBL nabij Keppellaan en Tusselerdijk LCH Oost | 0 | 3.242.139 | -3.242.139 | Betreft kosten uit 2022 die (binnen budget) geboekt zijn op 782112. In 2023 zijn deze kosten overgeboekt naar 782113 (waar op dat moment geen budget op stond) | Past binnen beleid en doel |
Wij lichten de begrotingsonrechtmatigheid boven de € 10.000 toe. Bijlage 2 bevat alle toelichtingen op de kredieten.
• Financiële vaste activa
Het verloop van de financiële vaste activa in het jaar 2023 wordt in onderstaand overzicht weergegeven.
| Bedragen x € 1.000 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Boekwaarde 1-1-2023 | Investeringen | Desinvesteringen | Afschrijvingen/ aflossingen | Afwaarderingen | Boekwaarde 31-12-2023 | ||||
| Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen | 342 | 342 | |||||||
| Leningen aan deelnemingen | 2.291 | 2.291 | |||||||
| Overige langlopende leningen u/g | 4.799 | 901 | 131 | 5.569 | |||||
| Totaal financiële vast activa | 7.431 | 901 | 131 | 8.201 | |||||
Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen
De samenstelling van deze post is:
| Bedragen x € 1.000 | ||
|---|---|---|
| Boekwaarde | Boekwaarde | |
| 1-1-2023 | 31-12-2023 | |
| NV Bank Nederlandse Gemeenten | 150 | 150 |
| Stadsbank Oost Nederland | 54 | 54 |
| Vitens | 5 | 5 |
| Circulus-Berkel | 59 | 59 |
| Alliander | 73 | 73 |
| Totaal | 342 | 342 |
Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen
Bank Nederlandse Gemeenten
Het gemeentelijk aandelenkapitaal bedraagt:
60.138 aandelen nominaal groot € 2,50; geheel volgestort.
Stadsbank Oost Nederland
De gemeente neemt deel in het aandelenkapitaal, omdat deze bankinstelling diensten verleent aan ingezetenen die schuldhulpverlening nodig hebben of andere ondersteuning om uit financiële nood te kunnen geraken. Per inwoner heeft de gemeente een bedrag van € 1,59 gestort.
Vitens
De aandelen zijn in de balans opgenomen voor de verkrijgingsprijs van € 5.000. Op 1 januari 2023
bestaat het gemeentelijk aandelenkapitaal uit 32.045 aandelen van nominaal groot € 1,00.
Circulus
De gemeente Lochem neemt deel in het aandelenkapitaal van Circulus-Berkel om samen met de andere aandeelhouders (alleen gemeenten) invloed te hebben op de bedrijfsvoering en de kosten van dienstverlening.
Het gemeentelijk aandelenkapitaal bestaat uit 749 aandelen van nominaal groot € 1,00.
Alliander
De aandelen zijn in de balans opgenomen voor de verkrijgingsprijs van € 73.000.
Op 1 januari 2023 bestaat het gemeentelijk aandelenkapitaal uit 522.244 aandelen van nominaal groot € 5,00.
Leningen aan deelnemingen
Alliander
Dit betreft een lening aan Alliander die verstrekt is in december 2021 met als hoofdsom € 2.290.628. De looptijd van de lening is 60 jaar, tenzij eerder afgelost of geconverteerd naar aandelen. De rente op deze lening is 2,075% en wordt elke 10 jaar vastgezet.
Overige langlopende leningen u/g
| Bedragen x € 1.000 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Boekwaarde 01-01-2023 | Verstrekkingen | Aflossing | Boekwaarde 31-12-2023 | |||||
| Lening SCC 't Trefpunt | 143 | 143 | ||||||
| SVN Startersfonds | 3.014 | 50 | 3.064 | |||||
| SVN duurzaamheidslening | 448 | 1 | 85 | 364 | ||||
| Revolving Fund Lening Lochem Energie 1e lening | 8 | 3 | 6 | |||||
| SVN blijverslening/Toekomstbestendig wonen | 950 | 790 | 1.740 | |||||
| Revolving Fund LochemEnergie lening 2017, 2e lening | 12 | 3 | 9 | |||||
| Revolving Fund Zwembad Laren lening 2017 | 13 | 3 | 10 | |||||
| Revolving Fund Witkampers renovatie voetbalcomplex 2020 | 19 | 2 | 17 | |||||
| Revolving Fund Lochem Energie laadpalen 2020 | 20 | 2 | 17 | |||||
| Revolving Fund St. Belangen Ruitersport Laren 2021 | 20 | 2 | 18 | |||||
| Revolving Fund Lochem Energie laadpalen 2022 | 24 | 2 | 21 | |||||
| Revolving Fund Lochem Energie Ijsseldalproject | 25 | 2 | 23 | |||||
| Revolving Fund Lochem Energie zonnepanelen 2023 | 25 | 2 | 23 | |||||
| Revolving Fund St. Hart voor Eefde expl Dorpshuis 2023 | 10 | 10 | ||||||
| Revolving Fund St. Vastgoed Hoeflo 2023 | 25 | 25 | ||||||
| Krediethypotheken Het Baken | 103 | 24 | 79 | |||||
| Totaal | 4.799 | 901 | 131 | 5.569 | ||||
SVN leningen
De mutaties in het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVN), worden hieronder toegelicht.
| Bedragen x € 1.000 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| saldo | Bij | Bij/ af | Af | Saldo | |||
| 1-1-2023 | rentevergoeding | Mutatie | Beheervergoeding | 31-12-2023 | |||
| SVN Startersfonds | 3.014 | 63 | 13 | 3.064 | |||
| SVN Duurzaamheidsleningen | 448 | 3 | -85 | 2 | 364 | ||
| SVN Toekomstbestendig wonen/ blijversleningen | 950 | 12 | 785 | 7 | 1.740 | ||
| Totaal | 4.412 | 78 | 700 | 22 | 5.168 | ||
| Schuldrestant | Rekening-courant tegoed | Aantal nieuwe leningen | Aantal lopende leningen | ||||
| 31-12-2023 | 31-12-2023 | ||||||
| SVN Startersfonds | 2.418 | 645 | 0 | 101 | |||
| SVN Duurzaamheidsleningen | 328 | 36 | 0 | 135 | |||
| SVN Toekomstbestendig wonen/ blijversleningen | 1.501 | 239 | 73 | 219 | |||
| Totaal | 4.248 | 920 |
Vlottende activa
• Voorraden
De in de balans opgenomen voorraden zijn uitgesplitst naar de volgende categorieën:
| Bedragen x €1.000 | |||||
| Balanswaarde | Balanswaarde | ||||
| 01-01-2023 | 31-12-2023 | ||||
| Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie | 7.714 | 9.473 | |||
| Gereed product en handelsgoederen | 12 | 8 | |||
| Totaal | 7.726 | 9.481 | |||
Bouwgronden in exploitatie
Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2023 de onderstaande overzichten worden weergegeven:
| Bedragen x €1.000 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| complex | Boekwaarde 1-1-2023 | Van gronden in voorraad | Investeringen | Inkomsten | Ten laste (+)/gunste(-) van het resultaat | Nog te ontvangen | boekwaarde 31-12-2023 | |||
| Aalsvoort West | 155 | 374 | 1.036 | -408 | -99 | |||||
| Stijgoord | 2.295 | 67 | 25 | 2.337 | ||||||
| Diekink | 4.560 | 139 | 23 | 4.676 | ||||||
| TKF | 462 | 14 | 353 | 123 | - | |||||
| subtotaal | 7.472 | - | 594 | 1.437 | -285 | - | 6.914 | |||
| Harfsen West | -113 | 92 | -21 | - | ||||||
| Barchem Zuid | 1.001 | 60 | 107 | 954 | - | |||||
| Scheggertdijk | 2.121 | 999 | 20 | 3.100 | ||||||
| Clusterlocatie Exel | 621 | 40 | 3 | 658 | ||||||
| Detmerskazerne | -1.588 | 1.227 | - | -361 | ||||||
| Kop van Oost | 3.544 | 557 | 349 | 3.752 | ||||||
| Almen Zuid totaal | -87 | 151 | - | 64 | ||||||
| Etalage n.d. Toekomst | 1.486 | 29 | - | 1.515 | ||||||
| subtotaal | 6.985 | - | 3.155 | 479 | 933 | - | 8.728 | |||
| Totaal actieve bouw-grondexploitaties | 14.457 | - | 3.749 | 1.916 | 648 | - | 15.642 | |||
| Totaal particuliere grondexploitaties | -30 | 11 | -19 | |||||||
| Totaal | 14.427 | - | 3.760 | 1.916 | 648 | - | 15.623 | |||
| Bedragen x €1.000 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| complex | boekwaarde 31-12-2023 | Voorziening verlieslatend complex 1-1-2023 | mutatie voorziening verlieslatend complex ten laste (+)/gunste (-) van het resultaat | Voorziening verlieslatend complex 31-12-2023 | Balanswaarde 1-1-2023 | Balanswaarde 31-12-2023 | nog te maken kosten | nog te ontvangen opbrengsten | Verwacht eindsaldo op basis van ramingen 1-1-2024 | |||
| Aalsvoort West | -99 | - | - | - | 155 | -99 | 158 | 219 | overschot | 160 | ||
| Stijgoord | 2.337 | 191 | 137 | 328 | 2.104 | 2.009 | 717 | 2.726 | tekort | 328 | ||
| Diekink | 4.676 | 733 | 254 | 987 | 3.827 | 3.689 | 3.452 | 7.142 | tekort | 987 | ||
| TKF | - | 236 | -236 | - | 226 | - | 0 | 0 | - | |||
| subtotaal | 6.914 | 1.160 | 155 | 1.315 | 6.312 | 5.599 | 4.327 | 10.087 | -1.155 | |||
| Harfsen West | - | - | - | -113 | - | 0 | 0 | - | ||||
| Barchem Zuid | - | 899 | -899 | - | 102 | - | 0 | 0 | - | |||
| Scheggertdijk | 3.100 | 62 | 308 | 370 | 2.059 | 2.730 | 676 | 3.406 | tekort | 370 | ||
| Clusterlocatie Exel | 658 | - | 621 | 658 | 1.126 | 1.971 | overschot | 188 | ||||
| Detmerskazerne | -361 | - | -1.588 | -361 | 273 | 6 | overschot | 94 | ||||
| Kop van Oost | 3.752 | 2.672 | 144 | 2.528 | 872 | 1.224 | 3.345 | 4.569 | tekort | 2.528 | ||
| Almen Zuid totaal | 64 | 193 | 19 | 174 | -280 | -110 | 109 | 0 | tekort | 174 | ||
| Etalage n.d. Toekomst | 1.515 | 1.723 | 46 | 1.769 | -237 | -254 | 332 | 30 | tekort | 1.769 | ||
| subtotaal | 8.728 | 5.549 | -382 | 4.841 | 1.436 | 3.887 | 5.861 | 9.982 | -4.559 | |||
| Totaal actieve bouw-grondexploitaties | 15.642 | 6.709 | -227 | 6.156 | 7.748 | 9.486 | ||||||
| Totaal particuliere grondexploitaties | -19 | - | - | -30 | -19 | |||||||
| Totaal | 15.623 | 6.709 | -227 | 6.156 | 7.718 | 9.467 | ||||||
De waardering van de in exploitatie genomen bouwgronden is gebaseerd op de inzichten van de berekeningen per 1 januari 2024 en de daarbij behorende inschatting van uitgangspunten, parameters en risico’s. Uiteraard betreft dit een inschatting die omgeven is door onzekerheden, die jaarlijks wordt herzien en waarbij de waardering in het komende jaar zowel positief als negatief kan uitvallen. We hebben op basis van de huidige informatie en inzichten de beste inschatting gemaakt voor de waardering van de in exploitatie genomen bouwgronden.
We hanteren de volgende algemene uitgangspunten ten aanzien van onze ramingen:
• rentepercentage bedraagt 1,65%;
• kostenindexatie (inflatiepercentage) bedraagt 3,5%;
• de geraamde verkopen van de bouwkavels zijn gebaseerd op de actuele woonvisie
grondprijzen.
Ten aanzien van de geraamde nog te maken kosten hanteren we o.a. de volgende uitgangspunten:
• de nog te verwerven gronden per 1 januari 2024;
• de nog te maken kosten voor bouw- en woonrijpmaken per 1 januari 2024 gebaseerd op
actuele ramingen en ervaringscijfer;
• de nog te maken externe en interne begeleidingskosten en uren per 1 januari 2024;
• een inschatting van de overige nog te maken kosten per 1 januari 2024.
Ten aanzien van de geraamde nog te realiseren opbrengsten hanteren we o.a. de volgende uitgangspunten:
• de nog te verkopen bouwkavels per 1 januari 2024;
• de nog te ontvangen subsidies en bijdragen van derden per 1 januari 2024.
We hebben geen grondexploitatie met een looptijd langer dan de voorgeschreven maximale looptijd van tien jaar.
De waardering van de bouwgronden in exploitatie (BIE) is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2024 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses. Het betreft een inschatting van begin 2024 die omgeven is door de nodige risico's, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien. Deze periodieke herziening kan in de toekomst - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden – leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening te verwachten exploitatieverliezen. Dit geldt ook voor de realisatie van de (gehanteerde) verkoopprijzen. Dit zal dan ook impact hebben op de (benodigde) hoogte van de specifieke weerstandsreserve.
Deze schattingsonzekerheden zijn verwerkt in de Monte Carlo Analyse. Deze analyse is nader toegelicht in de paragraaf grondbeleid. Hierbij merken we op dat deze risico’s ook alleen betrekking hebben op de nu lopende grondexploitaties. Nog te openen grondexploitaties maken geen onderdeel uit van deze doorrekening. Daarnaast spelen er projectspecifieke risico’s die ook van invloed kunnen zijn en lopen we bij projecten die tegen het eind van hun looptijd zitten minder risico dan projecten die zich nog in de beginfase bevinden. Ook de projectspecifieke risico’s zijn opgenomen in de Monte Carlo Analyse.
Voor een nadere toelichting op de grondexploitaties verwijzen we naar de paragraaf grondbeleid in deze jaarrekening die een uitgebreide verantwoording geeft over de ontwikkelingen en de risico’s en onzekerheden in de grondexploitatie in 2023.
De risico’s zijn nader toegelicht in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing in het jaarverslag.
Voor een uitgebreidere toelichting op de “bouwgronden in exploitatie” verwijzen we u naar de paragraaf “Grondbeleid”.
Gereed product
Dit betreft de voorraad eigen verklaringen.
• Uitzettingen korter dan één jaar
In onderstaand overzicht wordt een specificatie gegeven van de in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar en korter.
| Bedragen x €1.000 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Balanswaarde | Boekwaarde | Voorziening | Balanswaarde | |||
| 31-12-2022 | 31-12-2023 | oninbaarheid | 31-12-2023 | |||
| Vorderingen op openbare lichamen | 7.031 | 7.604 | 7.604 | |||
| Rekening-courantverhouding met het Rijk | 8.305 | 10.987 | 10.987 | |||
| Rekening-courantverhouding overige niet-financiële instellingen | 194 | 199 | 199 | |||
| Overige vorderingen | 2.145 | 2.730 | 364 | 2.366 | ||
| - algemeen* | 1.855 | 2.125 | 261 | 1.864 | ||
| - belastingen* | 290 | 606 | 103 | 502 | ||
| Totaal | 17.676 | 21.520 | 364 | 21.156 | ||
Vorderingen op openbare lichamen
In de vorderingen op openbare lichamen zit begrepen de vordering op de Belastingdienst van de bijdrage 2023 uit het BTW-compensatiefonds groot € 7.136.149. Dit bedrag wordt overeenkomstig de gemaakte afspraken tussen rijk en gemeenten op 1 juli 2024 uitbetaald.
Rekening-courantverhouding met het Rijk/ Schatkistbankieren
In principe dienen alle overtollige middelen in de schatkist te worden aangehouden. Er zijn echter een aantal uitzonderingen. Eén daarvan is het drempelbedrag. Dat is een maximumbedrag (afhankelijk van de omvang van de decentrale overheid) dat gemiddeld per kwartaal buiten de schatkist mag worden gehouden.
Het drempelbedrag is bedoeld om het dagelijkse kasbeheer te vereenvoudigen: niet elke laatste euro hoeft in de schatkist te worden aangehouden. Alleen de liquide middelen die boven het drempelbedrag uitgaan in de schatkist moeten worden aangehouden. In 2023 hebben geen overschrijdingen plaatsgevonden van het drempelbedrag. In onderstaande tabel is te zien wat de benutting van het drempelbedrag schatkistbankieren gedurende de vier kwartalen 2023 is geweest:
| Bedragen x €1.000 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Verslagjaar 2023 | ||||||
| Drempelbedrag | 1.789 | 1.731 | 1.731 | 1.731 | ||
| Kwartaal 1 | Kwartaal 2 | Kwartaal 3 | Kwartaal 4 | |||
| Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen | 357 | 378 | 385 | 387 | ||
| Ruimte onder het drempelbedrag | 1.432 | 1.352 | 1.346 | 1.343 | ||
| Overschrijding van het drempelbedrag | ||||||
• Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
De post liquide middelen bestaat uit:
| Bedragen x €1.000 | ||
| Balanswaarde | Balanswaarde | |
| 01-01-2023 | 31-12-2023 | |
| Liquide middelen | ||
| - Kassaldi | 10 | 4 |
| - Banksaldi | 404 | 469 |
| Totaal | 414 | 472 |
• Overlopende activa
De post overlopende activa bestaat uit de volgende onderdelen:
| Bedragen x €1.000 | ||
| Balanswaarde | Balanswaarde | |
| 01-01-2023 | 31-12-2023 | |
| Vooruitbetaalde bedragen | 502 | 316 |
| Nog te ontvangen bedragen: | 10.859 | 4.104 |
| - algemeen* | 2.771 | 3.318 |
| - Rijk | 7.264 | 359 |
| - Overige Nederlandse overheidslichamen | 824 | 394 |
| Totaal | 11.331 | 4.388 |
| * Op 31 december 2023 is het saldo van de voorziening particuliere exploitaties € 31.677 | ||
Onderstaand zijn de nog te ontvangen bedragen overheidslichamen gespecificeerd.
| Bedragen x €1.000 | ||||||
| omschrijving | Saldo | Af | Bij | Saldo | ||
| 01-01-2023 | 31-12-2023 | |||||
| Rijk: | 7.264 | 7.252 | 347 | 359 | ||
| Suppletie alg uitkering conv explosieven | 48 | 48 | 45 | 45 | ||
| Alg uitk verrekening voorschotten | 772 | 772 | 31 | 31 | ||
| SISA regeling Oekraïne | 6.432 | 6.432 | 270 | 270 | ||
| SISA regeling gemeentelijke belastingen | 12 | 12 | ||||
| Overige Nederlandse overheidslichamen: | 824 | 722 | 292 | 394 | ||
| Middelen kwalificatieplicht | 33 | 33 | ||||
| Prov Gld CE N346 | 257 | 257 | ||||
| Prov Gld subsidie NABO's | 176 | 94 | 81 | |||
| Prov Gld subsidie landschap en biodiversiteit | 20 | 20 | ||||
| Prov Gld conv explosieven | 7 | 7 | ||||
| Prov Gld de Achterhoekse productbeleving | 16 | 16 | ||||
| Detachering | 23 | 23 | ||||
| Afrekening VVC | 346 | 346 | ||||
| Plus Ov | 9 | 9 | ||||
| Doorbelasting regiefunctionaris | 138 | 138 | ||||
| Gem Zutphen jeugdhulp school | 15 | 15 | ||||
| Schatkistbankieren rente | 35 | 35 | ||||
| Stichting Vluchtelingenwerk | 22 | 22 | ||||
| Bibliotheek de Graafschap | 7 | 7 | ||||
| Stichting Poolster | 5 | 5 | ||||
| Parkmanagement Aalsvoort | 5 | 5 | ||||
| Gemeente Voorst fietsvoetveer | 1 | 1 | 3 | 3 | ||
| Totaal | 8.088 | 7.974 | 639 | 753 | ||
6.2 Passiva
Vaste passiva
Eigen vermogen
Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:
| Overzicht eigen vermogen | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bedragen x € 1.000 | ||||||
| Omschrijving | Boekwaarde | Resultaat 2022 | Dotatie tlv exploitatie | Onttrekking ten gunste van exploitatie | Boekwaarde | |
| 1-1-2023 | 31-12-2023 | |||||
| Algemene reserve | 32.205 | 6.332 | 541 | 1.587 | 37.492 | |
| Bestemmingsreserves | 27.891 | 954 | 4.879 | 1.454 | 32.269 | |
| Totaal Reserves | 60.096 | 7.286 | 5.420 | 3.042 | 69.761 | |
| Resultaat na bestemming | 7.286 | -7.286 | 2.131 | 2.131 | ||
| Totaal | 67.383 | 5.420 | 5.173 | 71.892 | ||
Algemene toelichting reserves en voorzieningen
De nota reserves en voorzieningen is op 9 maart 2020 vastgesteld en geeft kaders omtrent de reserves en voorzieningen.
Toelichting reserves
| Overzicht Reserves | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Bedragen x € 1.000 | |||||
| Omschrijving | Boekwaarde | Toevoeging | Onttrekking | Boekwaarde | |
| 1-1-2023 | 31-12-2023 | ||||
| Algemene reserve | 32.205 | 6.874 | 1.587 | 37.492 | |
| Bestemmingsreserve | 27.891 | 6.683 | 2.304 | 32.269 | |
| 1 | Reserve afvalstoffenheffing | 403 | 211 | 150 | 464 |
| 2 | Reserve rondweg Lochem | 54 | 54 | ||
| 3 | Reserve Wonen | ||||
| 4 | Reserve functiegericht wegbeh. | 500 | 100 | 400 | |
| 5 | Reserve Kop van Oost | 59 | 59 | ||
| 6 | Reserve kapitaallasten | 25.617 | 566 | 1.142 | 25.040 |
| 7 | Reserve Corona | 850 | 850 | ||
| 8 | Reserve Sportvoorzieningen | 408 | 62 | 346 | |
| 9 | Reserve ontheemden opvang en huisvesting | 5.906 | 5.906 |
Algemene reserve
Aan de algemene reserve is in 2023 in totaliteit een bedrag gedoteerd van € 6.873.564
De doteringen betreffen:
- het batig rekeningsaldo 2022 groot € 5.482.347
- de vrijval van de reserve corona aan de algemene reserve € 850.000
- de (tussentijdse) winstnemingen van de grondexploitaties € 541.217
De algemene reserve is aangewend voor een totaalbedrag van € 1.587.144
De grootste aanwendingen zijn:
- dekking overheveling van niet bestede budgetten 2022 € 553.325
- de (tussentijdse) verliesnemingen van de grondexploitaties € 477.052
- crisisfonds € 208.110
Bestemmingsreserves
1. Afvalstoffenheffing
De gelden zijn voornamelijk afkomstig uit oude afrekeningen van de Regio Stedendriehoek, als gevolg van de overdracht van de afvalinzameling naar het voormalig Berkel Milieu, en de dividenduitkeringen van Circulus-Berkel. De reserve dient ter dekking van de kosten voor nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de afvalinzameling. Er is van het batig rekeningsaldo 2022 € 211.000 toegevoegd. Conform de begroting is er € 150.000 onttrokken.
2. Rondweg Lochem
Deze reserve is in 2001 ingesteld met als doel een bijdrage aan de provincie te verstrekken voor de aanleg van de noordoostelijke rondweg langs de kern Lochem. In 2023 is er geen mutatie geweest.
3. Wonen
In de raadsvergadering van 27 juni 2011 is besloten om deze reserve in te stellen. In deze reserve zijn de nog niet bestede middelen gestort van twee subsidieregelingen in het kader van woningbouwafspraken, te weten het Besluit locatie gebonden subsidies (BLS) en Stimuleringsbijdrage Goedkope Woningbouw (SGW).
De reserve dient voor de bevordering van volkshuisvestingsdoelstellingen. Deze gelden zijn gelabeld via deze bestemmingsreserve vanwege de van kracht zijnde subsidieregeling en het daarmee samenhangende oorspronkelijke doel en de bestedingsverplichting aan volkshuisvestingsdoelstellingen. Eind 2022 was de reserve nihil en wordt nu opgeheven.
4. Functiegericht wegbeheer
Bij de behandeling van de Kadernota 2018 is deze reserve ingesteld. De reserve is ingesteld om de verschillende wegcategorieën, behoudens de afwegingswegen, de komende 10 jaren (2018-2027) in te richten conform uitgangspunten en kwaliteitsniveau. Onttrokken is het geraamde bedrag van € 100.000.
5. Kop van oost
In de raadsvergadering van 26 juni 2017 is besloten om deze reserve in te stellen. De reserve Kop van Oost en de verliesvoorzieningen met betrekking tot Kop van Oost vormen samen de dekking voor de aanvullende netto gemeentelijke bijdrage van maximaal € 2,7 miljoen, zijnde het tekort, ten einde de ontwikkeling van de Kop van Oost mogelijk te maken. In 2023 is er geen mutatie geweest. In 2024 gaat deze reserve op in de reserve grondexploitaties.
6. Reserve kapitaallasten
In deze reserve komen de bijdragen van de algemene of bestemmingsreserves ten behoeve van (gedeeltelijke) dekking van investeringen. Deze reserve dient ter dekking van de toekomstige kapitaallasten op basis van eerder genomen raadsbesluiten en is daarmee beklemd.
De reserve is verhoogd met € 565.636 voor de dekking van de kapitaallasten van de investering reconstructie Zwiepseweg- Wengersteeg. Voor de dekking van kapitaallasten is € 1.141.718 aan de reserve onttrokken.
7. Reserve Corona
Bij het vaststellen van de Bestuursrapportage 2020 heeft de gemeenteraad besloten tot de vorming van de reserve Corona. In de jaarrekening 2022 is besloten om deze reserve op te heffen en het bedrag wat er nog staat over te hevelen naar de algemene reserve. In 2023 is het bedrag van € 850.000 onttrokken waardoor de reserve nu nihil is. En daarmee opgeheven is.
8. Reserve sportvoorzieningen
In de raadsvergadering van 29 november 2021 is besloten tot het instellen van de bestemmingsreserve sportvoorzieningen. Deze reserve dient voor de dekking van gemeentelijke investeringsbijdragen voor investeringen in de aanpassing, uitbreiding of vernieuwing van sportvoorzieningen. Er is € 62.010 uit de reserve onttrokken ten behoeve van subsidies sportvoorzieningen.
9. Reserve ontheemden opvang en huisvesting
In de raadsvergadering van 3 juli 2023 is besloten tot het instellen van de bestemmingsreserve ontheemden opvang en huisvesting. Het doel van deze reserve is om de toekomstige kosten voor opvang en huisvesting van Oekraïense ontheemden, asielzoekers en statushouders te dekken. In 2023 is er € 5.905.938 gedoteerd aan deze reserve.
Voorzieningen
| Bedragen x € 1.000 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Omschrijving | Boekwaarde | Toevoeging | Vrijval | Onttrekking | Boekwaarde | ||
| 1-1-2023 | 31-12-2023 | ||||||
| Voor verplichtingen, verliezen en risico's | 2.462 | 152 | 227 | 2.387 | |||
| 1 | Voorziening APPA-regeling bestuuders | 1.858 | 44 | 87 | 1.815 | ||
| 2 | Voorziening gepensioneerde bestuurders | 375 | 10 | 41 | 344 | ||
| 3 | Voorziening wachtgeld bestuurders | 115 | 45 | 83 | 77 | ||
| 4 | Voorziening spaarverlof | 115 | 52 | 15 | 152 | ||
| Ter egalisering van kosten | 3.067 | 526 | 723 | 2.871 | |||
| 5 | Voorziening onderhoud gemeentelijke accomodaties | 3.067 | 526 | 723 | 2.871 | ||
| Voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen waarvoor een heffing wordt geheven | 18.008 | 3.338 | 874 | 20.472 | |||
| 6 | Voorziening vervanging riolering | 17.864 | 3.238 | 652 | 20.450 | ||
| 7 | Voorziening vervanging ondergrondse verzamelcontainers | 144 | 100 | 222 | 22 | ||
| Voor middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is | 2.606 | 41 | 442 | 2.205 | |||
| 8 | Voorziening egalisatie riolering | 2.537 | 41 | 442 | 2.136 | ||
| 9 | Voorziening middelen derden(planschade) | 69 | 69 | ||||
| Totaal voorzieningen | 26.144 | 4.057 | 442 | 1.824 | 27.935 | ||
Hierna volgt een toelichting op de aanwezige voorzieningen
1. APPA-regeling bestuurders
Deze voorziening vormden we in 2010 voor de APPA-regeling (Algemene pensioenwet politiek ambtsdragers) van gewezen bestuurders. De voorziening is actuarieel berekend.
2. Gepensioneerde bestuurders
Voor gepensioneerde bestuurders is in 2010 een voorziening getroffen. De voorziening is actuarieel berekend.
3. Voorziening wachtgeld bestuurders
In 2022 is deze voorziening gevormd voor het wachtgeld van voormalig bestuurders.
4. Voorziening spaarverlof
In 2022 is het, door een CAO wijziging, mogelijk geworden voor medewerkers om verlofuren te sparen.
5. Onderhoud gemeentelijke accommodaties
Deze voorziening is in 2009 ingesteld. Het voor het onderhoud van de gemeentelijke accommodaties geldende meerjarig onderhoudsplan (MOP) is in 2022/2023 herijkt op basis van een aantal, deels wettelijk verplichte, factoren, waaronder toerekening van indexering en btw, en de 5-jaarlijkse technische her-inspectie. De financiële gevolgen hiervan zijn vertaald in een raadsvoorstel waarover op 29 januari 2024 een definitief besluit is genomen (MOP 2023-2027).
6. Vervanging riolering
In 2021 stelde de raad een nieuw gemeentelijk rioleringsplan 2021-2025 (GRP) vast voor de jaren vanaf 2021. Voor de uitvoering van dit plan werken wij met een voorziening. De voorziening zetten wij in voor toekomstige vervangingsinvesteringen. De kosten voor onderhoud vangen wij op binnen de reguliere exploitatie.
Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen, onderdeel riolering en het overzicht met de stand van de kredieten
7. Voorziening vervanging ondergrondse containers
Deze voorziening zetten we in voor de vervanging ondergrondse verzamelcontainers. In het tarief afvalstoffenheffing nemen we een bedrag op voor de toekomstige vervanging van ondergrondse containers.
Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen, onderdeel ondergrondse verzamelcontainers en het overzicht met de stand van de kredieten.
8. Egalisatie riolering
Jaarlijks rekenen wij via deze voorziening het rekeningresultaat op riolering af. Op basis van het gemeentelijk rioleringsplan 2021-2025 (GRP) zetten we het saldo van de voorziening in om het tarief voor de rioolheffing vanaf 2022 te bevriezen voor vier jaar. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar financiële analyse bij Programma 7,taakveld 7.2 Riolering.
9. Voorziening afkoopsom planschade
Wij kunnen als gemeente een afkoopsom ontvangen van de initiatiefnemer, voor de afkoop van planschaderisico’s bij ruimtelijke ontwikkelingen. Daarvoor is het nodig dat wij als gemeente een voorziening opnemen, waar we het ontvangen bedrag aan toevoegen. Derden kunnen planschade verzoeken indienen bij bestemmingsplanwijzigingen. Als dit niet binnen 5 jaar na onherroepelijk worden van het betreffende bestemmingsplan gebeurd, dan valt het bedrag dat wij hebben ontvangen vrij en mogen wij het houden. Bij de Bestuursrapportage 2018 (raad 15-10-2018) hebben we hiervoor deze nieuwe voorziening ingesteld.
Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar
De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden en het verloop is als volgt:
| Bedragen x €1.000 | ||||||||
| Saldo 01-01-2023 | Opgenomen | Aflossing | Saldo 31-12-2023 | |||||
| Onderhandse leningen: | ||||||||
| Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen | 840 | 120 | 720 | |||||
| Binnenlandse banken en overige financiële instellingen | 10.642 | 2.912 | 7.731 | |||||
| Waarborgsommen: | ||||||||
| Waarborgsom aankoop gronden | 323 | 323 | ||||||
| Totaal | 11.805 | 3.032 | 8.774 | |||||
Voor de opgenomen vaste geldleningen is in het huidige boekjaar € 276.783 aan rente verantwoord. De leningen hebben op 1 januari 2022 een gemiddeld gewogen rente van 2,88% (2022: 2,01%).
Vlottende passiva
Onder de vlottende passiva zijn opgenomen:
| Bedragen x €1.000 | ||||
| Saldo | Saldo | |||
| 01-01-2023 | 31-12-2023 | |||
| Schulden <1 jaar | 5.939 | 6.279 | ||
| - Overige kasgeldleningen | ||||
| - Banksaldi | ||||
| - Overige schulden | 5.939 | 6.279 | ||
| Overlopende passiva | 12.378 | 10.379 | ||
| - Vooruitontvangen bedragen: | ||||
| * Het rijk | 3.035 | 4.169 | ||
| * Overige overheidslichamen | 3.801 | 3.203 | ||
| * Overige vooruitontvangen bedragen | 21 | 47 | ||
| Nog te betalen bedragen | 5.521 | 3.319 | ||
| Totaal | 18.316 | 17.018 | ||
Onderstaand zijn de vooruit ontvangen middelen overheidslichamen gespecificeerd.
| Vooruitontvangen middelen overheidslichamen | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bedragen x €1.000 | |||||||||
| Omschrijving | Boekwaarde | Toevoegingen | Onttrekkingen | Boekwaarde | |||||
| 01-01-23 | 31-12-23 | ||||||||
| Rijk: | 3.035 | 1.916 | 782 | 4.169 | |||||
| Min. Infra voorber,begel., toez., geluidsanering | 146 | 146 | |||||||
| Uitkoopregeling Dorpsstraat 2b Almen | 3 | 3 | |||||||
| Min van financiën gemeentelijke hulp gedupeerden toeslagenproblematiek | 52 | 5 | 47 | ||||||
| Toeslagenaffaire kwijtschelding | 9 | 5 | 5 | ||||||
| Min van Infra spec uitk stim verk veiligheidsmaatregelen | 395 | 5 | 391 | ||||||
| Min van VWS restant sportakkoord 2020 | 79 | 78 | 2 | ||||||
| Min van OCW OAB huisvesten ontheemden | 5 | 5 | |||||||
| Min Soc. Zaken TOZO gelden 2020 | 937 | 185 | 751 | ||||||
| Min Soc. Zaken Wet inburgering | 120 | 84 | 36 | ||||||
| Min Soc. Zaken Wet Onderwijsroute | 29 | 31 | 45 | 15 | |||||
| Min Soc. Zaken afwikkeling BBZ | 176 | 50 | 66 | 160 | |||||
| Min van Onderwijs Covid-19 onderwijsvertragingen | 458 | 90 | 368 | ||||||
| Min van Justitie Tijdelijke onderst toezicht en handhaving | 87 | 87 | |||||||
| Min Soc. Zaken TOZO gelden 2021 | 34 | 34 | |||||||
| Min van BZK energiearmoede 2022-2023 | 513 | 127 | 386 | ||||||
| Lokale aanpak isolatie | 1.052 | 1.052 | |||||||
| Huisvesting grote gezinnen | 15 | 15 | |||||||
| SPUK Startbouwimpuls | 236 | 236 | |||||||
| RHA 203 | 51 | 51 | |||||||
| CDOKE | 364 | 364 | |||||||
| Galaregeling | 108 | 108 | |||||||
| Overige Nederlandse overheidslichamen: | 3.801 | 630 | 1.228 | 3.203 | |||||
| Veiligheidregio regeling CTB(coronateogangsbewijzen) | 13 | 13 | |||||||
| Regiodeal Smart Grid Kanaalzone | 9 | 9 | |||||||
| DPRA klimaatadaptie | 98 | 98 | |||||||
| Beschermd wonen Deventer | 1.949 | 250 | 217 | 1.983 | |||||
| Verrekening subsidie Lochem Stad (incl TKF) | 939 | 653 | 286 | ||||||
| Waterschap vergoeding bruggen | 332 | 332 | |||||||
| Hoofdfietsnet Prov GLD | 94 | 94 | |||||||
| Klompenpaden Prov GLD | 21 | 21 | |||||||
| Overdracht wegvak Prov GLD | 53 | 53 | |||||||
| Delta overname boventallig personeel | 95 | 95 | |||||||
| Mobiliteit als motor voor participatie Prov GLD | 80 | 80 | |||||||
| Reizen Prov GLD | 74 | 59 | 15 | ||||||
| Cofinanciering POP3 div gemeentes | 6 | 6 | |||||||
| Deltaprog fase 2 Prov Overijssel | 206 | 45 | 160 | ||||||
| Koele kernen, warme harten Aalsvoort | 163 | 163 | |||||||
| Bodemtaken Omgevingswet | 46 | 7 | 40 | ||||||
| Totaalbedragen | 8.906 | 2.546 | 2.009 | 7.373 | |||||
6.3 Niet uit de balans blijkende verplichtingen/rechten en gebeurtenissen na balansdatum
Langlopende contracten
Voor de schoonmaak is een contract afgesloten in 2017 dat 4 jaar loopt en daarna nog 4 optiejaren heeft. De kosten zijn bij benadering € 117.000 per jaar.
Voor de brandverzekering is een contract afgesloten in 2021 dat 4 jaar loopt. De kosten zijn benadering € 176.000 per jaar
Voor de levering van elektriciteit en gas zijn per 1 januari 2024 overeenkomsten aangegaan met Vattenfall voor elektra en gas. Deze contracten lopen tot en met 2025, met een optie tot verlenging. De kosten per jaar zijn afhankelijk van het verbruik. Op basis van een globale schatting bedraagt het jaarbedrag € 2.200.000. Afrekening vindt plaats op basis van het werkelijke verbruik en de dan geldende energieprijzen.
Het abonnementenbeheer is in 2014 aanbesteed en loopt vanaf 1 januari 2015 voor 4 jaar en heeft daarna nog 4 optiejaren, waar we gebruik van maken. Jaarlijkse kosten bedragen circa € 86.000.
Verlofdagen
Eind 2023 is het saldo verlof uren ongeveer 17.000 uur. Afgesproken is dat het meerdere boven de 10.000 uren wordt teruggebracht. Dit moet uiterlijk eind 2025 weer op het niveau van plusminus 10.000 uur zitten. Hiervoor is geen verplichting opgenomen in de balans.
Achtervangpositie Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)
Corporaties, deelnemers van het WSW, zijn voor investeringen in bestaande en nieuwe te bouwen woningen en maatschappelijk vastgoed aangewezen op de onderhandse kapitaalmarkt. Om ervoor te zorgen dat de deelnemers deze leningen tegen relatief gunstige condities kunnen aantrekken, heeft het WSW met medewerking van landelijke en lokale overheden een zekerheidsstructuur voor corporaties ontwikkeld.
Belangrijke kenmerken van deze zekerheidsstructuur zijn:
- deelnemers lenen tegen gunstige voorwaarden en aantrekkelijke tarieven
- 100 procent zekerheid voor de financiers en solvabiliteitsvrij
- de zekerheidsstellers stellen deelnemers in staat tot maatschappelijk en volkshuisvestelijk investeren.
De tertiaire zekerheid van het WSW wordt gevormd door de achtervangpositie van Rijk en gemeenten. Het Rijk heeft een ongelimiteerde achtervangpositie ingenomen. Gemeenten maken elk afzonderlijk een afweging hoe zij de achtervang regelen. Zonder achtervang is borging van leningen niet mogelijk. Het risico dat gemeenten lopen door het aangaan van een achtervangpositie is theoretisch en bestaat uit het verstrekken van een relatief geringe en tijdelijke renteloze lening.
Gemeenten dragen bij aan de volkshuisvesting door het maken van prestatieafspraken met de binnen haar grenzen werkzame woningcorporaties. Een onderdeel van deze prestatieafspraken is de achtervangpositie die de gemeente inneemt. Door het aangaan van achtervang werkt de gemeente mee aan de financierbaarheid van de sociale volkshuisvesting. Door het dalen van de financieringslast van de corporatie blijft meer ruimte over voor de noodzakelijke investeringen in sociale volkshuisvesting of maatschappelijk vastgoed.
Het schuldrestant per 31 december 2023 van de door het WSW gewaarborgde leningen bedraagt € 48.184.000.
Gewaarborgde geldleningen
De gemeente Lochem heeft ultimo 2023 voor een bedrag van € 108.000 aan borgstellingen uitstaan.
De borgstellingen zijn voornamelijk verleend aan verenigingen en stichtingen binnen de gemeente Lochem. Onderstaand is een specificatie weergeven van de borgstellingen.
| Bedragen x€1.000 | |||||||
| Naam Geldnemer: | Oorspronkelijk bedrag | Percentage waarvoor borg is verleend | Restantbedrag 01-01-2023 | Restantbedrag 31-12-2023 | Aandeel Gemeente 31-12-2023 | ||
| St. sportbevordering Epse | 130 | 100% | 81 | 51 | 51 | ||
| Semper Fidelis, Gorssel | 80 | 100% | 15 | 11 | 11 | ||
| Sportclub Eefde | 175 | 100% | 5 | ||||
| Voetbalvereneiging Witkampers | 115 | 50% | 100 | 92 | 46 | ||
| Totaal | 500 | 200 | 154 | 108 | |||
Eigen bijdrage op grond van de WMO
Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de Wmo een bijdrage verschuldigd. De wetgever heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK De informatie van het CAK (om privacy redenen beperkt) is ontoereikend om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen op grond van de WMO geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dit betekent dat door de gemeenten geen zekerheden omtrent omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen.
Gebeurtenissen na balansdatum
Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum bekend die een nader licht werpen op de situatie per balansdatum.