Onderhoud kapitaalgoederen

Het beleid van het onderhoud van kapitaalgoederen maken we inzichtelijk door de geldende beheerplannen en het Integrale Beheerplan Openbare Ruimte (IBOR). De plannen beschrijven de huidige en gewenste staat van onderhoud. Hoe deze te bereiken dan wel te handhaven is en wat de benodigde financiële middelen zijn. De beleidsuitgangspunten zijn in het algemeen niet veranderd, maar er doen zich ontwikkelingen voor.

 

De samenwerking met Circulus is in 2021 voortgezet op basis van de gemaakte afspraken en op grond van de samenwerkingsovereenkomst. De basis voor deze samenwerkingsovereenkomst is het IBOR-plan wat in 2019 is vastgesteld door de gemeenteraad. In 2021/2022 willen we de samenwerkingsovereenkomst verder professionaliseren door het om te zetten naar een dienstverleningsovereenkomst (DVO). Belangrijke uitgangspunten van deze DVO zijn: 
•    Een optimale taakverdeling; 
•    Verifieerbare resultaten en heldere kaders. Duidelijke resultaatsverplichtingen waarbij gestuurd wordt op output en resultaat; 
•    Een eenvoudig besturingsmodel dat aansluit op de gemeentelijke beleids- en begrotingscyclus. 
De dienstverleningsovereenkomst wordt in 2022 in samenspraak met Circulus opgesteld. 

 

In 2021 zijn aanvullende afspraken gemaakt over de wijze van rapporteren. Dit wordt per kwartaal gecommuniceerd door een managementrapportage. De afhandeling van meldingen is  geprofessionaliseerd met een goed werkend systeem. De kosten zijn per product (werkzaamheden) inzichtelijk en zijn in 2021 binnen de gestelde budgetten gebleven. 
De samenwerking tussen beide organisaties is voor verbetering vatbaar. Met name zijn bij Circulus veel personele wijzigingen geweest. Hiermee is kennis en ervaring verloren gegaan. In 2022 is de samenwerking een belangrijk aandachtspunt. 

 

De kwaliteit van de openbare ruimte is afgelopen jaar gemonitord. Deze schouw is door een externe partij uitgevoerd. Redenen hiervoor waren objectiviteit en onafhankelijkheid. Het resultaat van de schouw was dat de kwaliteit niet op alle onderdelen aan het gewenste beeld voldoet. Met name in het groen worden de kwaliteitseisen niet gehaald. Dit is te verklaren door het extreem groeizame weer. De beeldmeetlatten bij het onderdeel ‘schoon’ zijn conform de norm.

 

Voor 2022 is het uitgangspunt dat Circulus zelf het areaal gaat schouwen. Voordeel is enerzijds een kostenbesparing, maar anderzijds ook extra toezicht op werk en dat er extra aanspreekpunten zijn voor bewoners in de wijk. Zo kan er vlot geschakeld worden wanneer iets buiten beeld is. Ook kunnen bewoners makkelijk met vragen over de beeldkwaliteit, maar ook andere zaken, bij de medewerkers van Circulus terecht.

 

Uiteraard had corona wederom forse invloed op de werkzaamheden van Circulus in de openbare ruimte. Corona was met name ingrijpend voor de groep medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Er is gezorgd voor een veilige werkomgeving, zodat zoveel mogelijk een vast werkritme in stand bleef. Contact met inwoners verliep minder dan gebruikelijk face-to-face. Echter er zijn, ondanks de beperkende mogelijkheden, een behoorlijk aantal participatieprocessen met inwoners georganiseerd.

 

De wegbeheertaken zijn in 2021 van Circulus overgegaan naar de gemeente. Door het met pensioen gaan van de wegbeheerder van Circulus, is deze taak opnieuw tegen het licht gehouden. Aangezien het veelal gaat om grote civieltechnische projecten sluit deze taak beter aan bij de gemeentelijke organisatie. Het dagelijkse, geringe, beheer en onderhoud blijft bij Circulus. Ook het bijbehorende budget is weer teruggekomen bij de gemeente. 

Onze inwoners willen een duurzame, leefbare, energiezuinige en prettige openbare ruimte. De openbare ruimte is veilig en op orde. Een goede openbare verlichting in de openbare ruimte draagt daar aan bij. We willen kijken waar licht nodig is, hoeveel licht we nodig hebben en op welk moment van de dag. Het nieuwe beleid helpt om deze visie waar te maken. Het beleid draagt ook bij aan het doel om in 2030 energieneutraal te zijn. Het resultaat is een kwalitatief duurzame en prettige leefomgeving voor iedereen in de gemeente Lochem

De afgelopen jaren hebben we de openbare verlichting uitgebreid onderhouden om de openbare verlichtingsinstallaties duurzaam in stand te houden. En we reguleerden het gebruik van de openbare verlichting. Het beheer is gericht op veiligheid, leefbaarheid, bereikbaarheid, duurzaamheid en het beperken van de milieubelasting. We onderhouden planmatig. We voeren de onderhoudsmaatregelen tijdig uit om de kwaliteit van de openbare ruimte in stand te houden. Op deze manier sluiten we kapitaalvernietiging en onveilige situaties uit. In de afgelopen jaren zijn de kredieten niet geheel benut door personeelswisselingen en personeelsuitval. De vervangingsbehoefte conform het beleidsplan is niet gewijzigd. We benutten de kredieten in de resterende jaren van deze planperiode

In 2021 is het vervangingsproject in de kern Almen uitgevoerd.  Hiermee voldoet de openbare verlichting in Almen volledig aan de eisen van deze tijd. Daarnaast is de Markeloseweg aangepakt, en in lijn hiermee ook de openbare verlichting. De werkzaamheden aan de Traverse-Zuid in Eefde zijn niet gerealiseerd; de civiele werkzaamheden starten in 2022 en de openbare verlichting maakt onderdeel uit van het project. 

Tot en met 2023 zijn kredieten beschikbaar voor de vervanging van masten en armaturen en het verwijderen van lichtmasten in het buitengebied. In de begroting 2020 is een bedrag van € 1.020.000 meegenomen voor de vervanging van masten en armaturen in de jaren 2020 tot en met 2023 

We willen al onze wegen voor onze weggebruikers veilig en bereikbaar houden. Dit waarborgen we door onze wegen te onderhouden volgens het IBOR plan 2018-2028. Door beheer en onderhoud volgens het IBOR-plan uit te voeren, wordt kapitaalvernietiging voorkomen.

Het onderhoud voor asfaltwegen is de laatste jaren op grond van een raadsbesluit opgesplitst in onderhoud categorie 1 en 2 wegen én onderhoud categorie 3 en 4 wegen.
Het wegbeheer is in de loop van 2021, nagenoeg volledig, teruggekomen bij de gemeente.
Jaarlijks voeren we, aan de hand van inspecties, onderhoud uit aan onze wegen

De reconstructiewerkzaamheden fase 2 aan de Markeloseweg in Laren zijn afgerond. Ook zijn de werkzaamheden aan de Joppelaan en Dortherdijk afgerond. We hebben verkeersplateaus aangebracht in de Verwoldseweg, de Dorpsstraat in Almen en de Oude Deventerweg. We hebben onderhoud gepleegd aan de Wikkemaatsweg, de Binnenweg, Mastlerweg, Hulstweg, Röwlerdijk, Valkeweg, Schoolstraat en de Klokkendijk. De, uit de inspecties naar voren gekomen, noodzakelijke reparaties zijn opgepakt, evenals de reguliere klachten en meldingen. Het budget voor klinkerwegen hebben we benut voor het project Hek op de Plek en werkzaamheden aan onder andere de Bolmansweg, de Beukenlaan en de Larenseweg.

Waar we in 2021 de onderhoudsbehoefte van de wegen hebben gebaseerd op de weginspecties van 2020 worden er in 2022 nieuwe inspecties uitgevoerd.  Met de nieuwste kengetallen voor onderhoud van de wegen maken we een doorberekening voor de benodigde budgetten voor de komende jaren voor groot asfaltonderhoud.

De uitkomsten van de inspecties en de doorberekening kunnen aanleiding zijn om opnieuw naar het beleid van het groot onderhoud te kijken.

Onze Civiele Kunstwerken zijn onderdeel van de kapitaalgoederen en worden op een minimum niveau onderhouden om kapitaalvernietiging te voorkomen.

We zijn gestart met een actualisering van het beheerplan. Jaarlijks voeren we, aan de hand van inspecties, onderhoud uit aan onze gemeentelijke kunstwerken. We hanteren daarbij de minimumeisen voor een technisch en verantwoord beheer. Veiligheid, duurzaamheid, comfort en aanzien spelen een rol. Een en ander is gebaseerd op de richtlijnen van het CROW. 

In 2019 is een begin gemaakt met het onderhoud van de brugleuningen. In 2020 en 2021 is dit voortgezet en zijn brugleuningen hersteld en waar nodig van een nieuwe conservering voorzien. Het einddoel is dat we alle leuningen een onderhoudsbeurt geven. We hebben de leuning van de brug aan de Oosterwal herstelt. De bruggen Kooidijk, Lenderiet, Wippertdijk, Gageldijk zijn deels in 2021 opgepakt. De beschoeiing van de Dochterenseweg is aangepakt en de leuning van de brug Dochterenseweg is gedaan.

 

We zijn gestart met de verkenning van het project vervanging duiker Holterweg. Ontwikkel- en realisatiefase vindt plaats in 2022.

In 2021 is er gestart met het onderhouden en conserveren van civiele kunstwerken. De opdracht hiervoor loopt door tot in 2022. In 2021 kon de opdracht door de leverancier niet afgerond worden door slechte weersomstandigheden, ziekte (Corona) en krapte op de arbeidsmarkt. Het volledige resterende budget is genoeg voor het uitvoeren van een instandhoudingsinspectie. Vanuit deze inspectie volgen de beheer en onderhoud opgaven.

Er zijn geen grote veranderingen. Het IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) is begin 2019 in de gemeenteraad behandeld en is een belangrijke pijler voor de op te stellen Dienstverleningsovereenkomst tussen ons en Circulus. Samen laten wij en Circulus de kwaliteit van de openbare ruimte schouwen door een extern bedrijf. De schouw gebeurt op basis van de beeldsystematiek van de CROW (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek). Er lopen gesprekken om de schouw in 2022 uit te voeren in beheer van Circulus.

 

In het derde kwartaal is door Circulus met ons besproken hoe de meerjarenplanning voor de groenrenovaties vorm wordt gegeven en de uitvoering 2021-2022. Deze projecten worden door Circulus nauw besproken met ons én de inwoners. In het vierde kwartaal is de uitvoering hiervan daadwerkelijk begonnen en zal nog doorlopen tot en met het eerste kwartaal 2022.

 

Op basis van een evaluatie van de vijfjarige pilot, is eind 2021 het nieuwe beleid laanbomen buitengebied vastgesteld. In dit nieuwe beleid zijn ook de achterstand in herplant en de uitvoering van maatregelen uit het Soortmanagementplan Vleermuizen opgenomen. 

Het beheer en onderhoud van het openbaar groen wordt gedaan door Circulus. In 2021 zijn, naar aanleiding van de structurele bezuiniging op het onderhoud openbaar groen, de plantsoenen in de dorpskernen en doorgaande wegen onderhouden op beeldkwaliteitsniveau B. Dit onderhoudsniveau B werd al toegepast in de woonwijken. Alleen de industrieterreinen worden op beeldkwaliteitsniveau C onderhouden. Burgerparticipatie kan bijdragen aan het kwaliteitsniveau in het groen. Burgerparticipatie kan ook de tevredenheid over de kwaliteit van het onderhoud en beheer van het openbaar groen verhogen.

Voorjaar 2021 voerde Circulus in verschillende kernen kleinschalige groenrenovaties uit. Voor de kernen Lochem, Laren, Gorssel en Eefde zijn in 2021 middelgrote groenrenovaties voorbereid en is eind 2021 gestart met de uitvoering daarvan. Het plantsoen of gazon wordt op deze plekken door Circulus vervangen.
In het voorjaar van 2021 zijn de laanbomen buitengebied beheerd volgens het in 2018 door de raad vastgesteld maximale scenario. Dit onder leiding van Circulus. Hiermee is in het voorjaar 2021 de 5 jarige pilot afgerond en zijn alle bomen ingemeten en minimaal één keer onderhouden. Het achterstallige onderhoud is weggewerkt. Na vaststelling van het nieuwe beleid laanbomen buitengebied zijn eind 2021 de verschillende werkzaamheden (boomveiligheidscontrole, snoei en kap) opnieuw aanbesteed voor de komende jaren. Circulus gaat zelf de herplant uitvoeren.

Voor de uitvoering van het maximale scenario is er in 2021 een budget van € 267.700 per jaar voor het duurzaam beheer bomen buitengebied beschikbaar.

In de raadsvergadering van 22 maart 2021 is het nieuwe gemeentelijke rioleringsplan voor de periode 2021 – 2025 vastgesteld.

Het Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2025 beschrijft het beleid op het gebied van  afvalwater, hemelwater en grondwater. Ook beschrijft het hoe we de watertaken willen uitvoeren de komende jaren:

 

• We werken aan een veilig, gezond, robuust en klimaatbestendig afvalwatersysteem, tegen zo laag mogelijke kosten.
• We voorkomen dat de volksgezondheid in gevaar komt.
• We richten de leefomgeving klimaatbestendig in.
• We zorgen voor en robuust en duurzaam rioolstelsel en
  we willen de bewustwording rondom het thema water onder de inwoners vergroten.

 

Het plan geeft aan dat Lochem de riolering structureel inspecteert volgens een ingepland schema. De samenwerking met Zutphen en het Waterschap Rijn IJssel in de zuiveringskring richt zich met name op het rioolbeheer. Op wat grotere schaal, werken we met Achterhoekse gemeenten samen aan integrale en maatschappelijke onderwerpen als droogte en klimaat.

In maart 2021 is het nieuwe Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) voor een planperiode van 2021-2025 vastgesteld door de gemeenteraad. In het nieuwe GRP zijn vervangingsinvesteringen opgenomen. Deze investeringen worden onder andere gebruikt voor het vervangen en aanleggen van vrijvervalriool, afkoppelen van hemelwater, maar ook voor het vervangen van mechanische riolering. 
 
In 2021 zijn de investeringen onder andere gebruikt voor de voorbereiding en uitvoering van Traverse Zuid te Eefde, herinrichting van de Douglaslaan en omgeving Gorssel-Noord en voor het vervangen en repareren van vrijvervalriool gemeentebreed. In 2022 gebruiken we het restant krediet voor de uitvoering van Traverse Zuid in Eefde.
 
Verder werkten we samen met  de gemeente Zutphen en het Waterschap Rijn IJssel in de zuiveringskring. Op wat grotere schaal, werkten we met Achterhoekse gemeenten samen aan integrale en maatschappelijke onderwerpen als droogte en klimaat.
 
We werkten aan een veilig, gezond, robuust en klimaatbestendig afvalwatersysteem, tegen zo laag mogelijke kosten. We voorkwamen dat de volksgezondheid in gevaar kwam en we richten de leefomgeving klimaatbestendig in, we zorgden voor en robuust en duurzaam rioolstelsel. We hebben de bewustwording rondom het thema water onder de inwoners vergroot.. De riolering structureel geïnspecteerd.

De werkzaamheden zijn binnen de voor 2021 beschikbare gelden gebleven.

De beleidsuitgangspunten in het speelruimtebeleid gemeente Lochem 2011-2020 zijn ongewijzigd. In 2016 is een nieuwe subsidieregeling speelruimtebeleid 2016-2021 vastgesteld.  Het speelruimtebeleid wordt onderdeel van de omgevingsvisie.

Speeltoestellen dienen te voldoen aan de veiligheidsnormen die zijn bepaald in de Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen. Op speeltoestellen is een Europese norm van toepassing, namelijk NEN-EN 1176. 

In 2021 lag de nadruk op het in stand houden van bestaande locaties en het reageren op meldingen en vragen over speelplekken. We maakten een plan om een toestel op de speellocatie Westermark in Laren te verwijderen en te vervangen door nieuwe toestellen voor de leeftijdscategorie 0 t/m 5 jaar. Ook voerden wij een aantal kleine reparatie- en onderhoudswerkzaamheden uit. 

Het speelruimtebeleid is in 2021 binnen de financiële kaders uitgevoerd.

Het kader voor het onderhoud van gebouwen wordt op de eerste plaats gevormd door het Meerjarig Onderhoudsplan gebouwen (MOP). Dit meerjarenplan beschrijft de gewenste staat van onderhoud en wat de daarvoor benodigde financiële middelen zijn. In het voorjaar van 2019 heeft de gemeenteraad het MOP vastgesteld, voor de periode 2018 t/m 2022. 
Minimaal eens per 5 jaar actualiseren wij de staat van onderhoud van de gebouwen opnieuw en vertalen dit naar het MOP. Hiermee voldoen wij aan de richtlijn uit het BBV om inzicht te hebben in de financiële positie en risico’s te beheersen. 

 

Op de tweede plaats heeft het gemeentelijk accommodatiebeleid invloed op de uitvoering van het onderhoud. Op basis van het accommodatiebeleid heeft de gemeente slechts een taak voor de instandhouding van huisvesting voor onderwijs (scholen voor primair onderwijs) en bewegingsonderwijs (gymzalen). Vaak is bij deze gebouwen sprake van een combinatie met andere maatschappelijke voorzieningen (sport-, cultuur- en welzijnsfuncties). Het beheer en onderhoud van dergelijke accommodaties zetten wij steeds meer ‘op afstand’ en wij proberen de inzet van onze financiële middelen zover mogelijk af te bouwen. Dit kan in situaties leiden tot verzoeken om bijvoorbeeld vernieuwing of verduurzaming van (maatschappelijk) vastgoed, zodat het beheer en de exploitatie van het vastgoed efficiënter worden. 

Uitgangspunt voor het onderhoud is de conditiemeting op basis van de NEN 2767. Waarbij een conditie van "redelijke tot goede staat" de insteek is (conditiescore 3).

De periode waarvoor het huidig MOP geldt, eindigt eind 2022. Voor de periode vanaf 2023 moet, volgens de richtlijn uit het BBV en volgens onze vastgestelde MOP, een actueel MOP gelden. In 2022 zullen wij daarom zorgen voor de voorbereiding van besluitvorming tot een actueel MOP. Hiervoor doen wij in 2022 een voorstel aan de raad.

Het deel van het MOP dat betrekking heeft op groot onderhoud wordt bekostigd uit de voorziening onderhoud gebouwen. De omvang van de voorziening moet toereikend zijn om in het toekomstig geplande groot onderhoud te kunnen voorzien. Het deel van het MOP dat betrekking heeft op klein (dagelijks) onderhoud wordt betaald van de exploitatierekening. Elke 5 jaar stellen wij een nieuw MOP vast, op basis van de inzichten op dat moment. 

Het vastgoed is in de verslaglegging ondergebracht bij de volgende programma’s:

 

0 Bestuur en ondersteuning	Twee woningen
1  Veiligheid	Brandweerkazernes
3 Economie	Groene Kruisstraatje 4, Markt 2 en 3, erfpachtgronden
4 Onderwijs	Brede school Zuiderenk
5 Sport, cultuur en recreatie	Sportzalen, sportvelden, zwembaden, kerktorens
6 Sociaal domein	Dorpshuizen
7 Volksgezondheid en milieu	Begraafplaatsen
Overhead	Gemeentehuis

 

Voor de inzameling van restafval en grondstoffen staan in iedere kern ondergrondse verzamelcontainers. Daarnaast staan bij hoogbouwlocaties bovengrondse verzamelcontainers voor GFT.

Grote ergernis van inwoners is bijgeplaatst afval bij de ondergrondse containers. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat de "basis op orde" is. De ondergrondse containers moeten functioneren en schoon zijn. Ook is het belangrijk dat de directe omgeving vrij is van zwerfafval.

In 2021 is een milieuparkje aan de Blauwedijk in Almen gerealiseerd. Overeenkomstig de vervangingsplanning is in 2021 één restafvalcontainer en 4 PMD containers vervangen. 

Voor vervangingen hanteren we een vervangingsplan. De vervangingsinvesteringen dekken wij uit de voorziening vervanging ondergrondse verzamelcontainers. Deze voorziening wordt gevuld vanuit de afvalstoffenheffing. Bij de vaststelling van het Grondstoffenplan in november 2020 is besloten de ondergrondse containers in 15 jaar af te schrijven. Wij hebben de vervangingsplanning hierop aangepast.